પ્રયાગરાજ મહાકુંભ પછી ત્રણ વર્ષમાં સિંહસ્થ (કુંભ) નાસિક, ઉજ્જૈનમાં અને અર્ધ કુંભ હરિદ્વારમાં યોજાવાનું છે. આ ત્રણેય સ્થળોએ અખાડા અને નાગા તપસ્વીઓ જોવા મળશે. ભલે પ્રયાગરાજની જેમ ભક્તોની ભારે ભીડ નહીં હોય પરંતુ અહીંની સરકારોએ મહાકુંભ જેવા ભવ્ય કાર્યક્રમની તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. આનું મુખ્ય કારણ વિશ્વમાં પ્રયાગરાજ મહાકુંભની ખ્યાતિ અને યુપીના અર્થતંત્રને ફાયદો છે.
મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને ઉત્તરાખંડના અધિકારીઓની ટીમો પ્રયાગરાજ મહાકુંભ પહોંચી છે અને અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે. ત્રણેય રાજ્યોની સરકારો આ અભ્યાસની તૈયારી કરી રહી છે. ભક્તોની સંખ્યાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પ્રયાગરાજ મહાકુંભમાં ભીડના બધા રેકોર્ડ તૂટી ગયા હતા તેથી તેના પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભક્તોની અપેક્ષિત ભીડને ધ્યાનમાં રાખીને સુવિધાઓ માટે માળખાગત સુવિધાઓ અને સલામતી સુવિધાઓ અંગે યોજનાઓ બનાવવામાં આવી રહી છે. માળખાગત સુવિધાઓ માટે બજેટ ફાળવણી કરવામાં આવી રહી છે.
2027 માં હરિદ્વારમાં ગંગા કિનારે અર્ધ કુંભનું આયોજન કરવામાં આવશે. તે 6 માર્ચથી 14 એપ્રિલ સુધી ચાલશે. આ વર્ષે કુંભ મેળો 17 જુલાઈથી 17 ઓગસ્ટ દરમિયાન ગોદાવરી નદીના કિનારે નાસિકમાં યોજાશે. ત્યારબાદ આવતા વર્ષે એટલે કે 2028 માં મધ્યપ્રદેશના ઉજ્જૈનમાં સિંહસ્થનું આયોજન કરવામાં આવશે. પ્રયાગરાજ મહાકુંભ પછી ઉજ્જૈનના સિંહસ્થની વધુ ચર્ચા થાય છે. પ્રયાગરાજ મહાકુંભની વ્યવસ્થાની સમીક્ષા કરીને પાછા ફરેલા રાજ્યના અધિકારીઓ હવે સિંહસ્થ-2028ની તૈયારીઓમાં વ્યસ્ત છે.
મહાકુંભ વ્યવસ્થાપન અંગે માહિતી એકત્રિત કરવા માટે મધ્યપ્રદેશથી લગભગ અડધો ડઝન અધિકારીઓ ત્રણ તબક્કામાં પહોંચ્યા હતા. પ્રયાગરાજ પહોંચેલા અધિકારીઓએ પોલીસ તૈનાત, ટ્રાફિક, ફાયર અને ભીડ વ્યવસ્થાપન તેમજ બચાવ માટે પાણી પોલીસ અને ડ્રોનની વ્યવસ્થાને બારીકાઈથી સમજી છે. ત્રણ વર્ષ પછી 2028 માં મહાકાલ ઉજ્જૈન શહેરમાં સિંહસ્થ કુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવશે. સિંહસ્થ કુંભ મેળો 27 માર્ચ 2028 થી 27 મે 2028 સુધી છે.
આ સમયગાળા દરમિયાન 9 એપ્રિલથી 8 મે દરમિયાન 3 શાહી સ્નાન અને 7 ઉત્સવ સ્નાનનો પ્રસ્તાવ છે. કુંભ મેળામાં 14 કરોડથી વધુ શ્રદ્ધાળુઓ આવવાનો અંદાજ છે. બે મહિના ચાલનારા આ મહોત્સવના આયોજનમાં 10 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનો ખર્ચ થવાનો અંદાજ છે. અગાઉ સિંહસ્થનું આયોજન વર્ષ 2016 માં કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં લગભગ સાત કરોડ ભક્તોએ શ્રદ્ધાની ડૂબકી લગાવી હતી.
આ વખતે શાહી સ્નાનમાં 3 કરોડથી વધુ ભક્તો ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને અધિકારીઓએ તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે જેથી સામાન્ય દિવસો અને તહેવારોમાં પણ વ્યવસ્થા સરળતાથી ચાલી શકે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર સિંહસ્થ કુંભમાં સ્નાન કરવા આવતા ભક્તોને શિપ્રા નદી સુધી પહોંચવા માટે વધુ ચાલવું ન પડે તે માટે તમામ પાર્કિંગ અને વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે.
