પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી ગુરુવારે ઓમાનની મહત્વપૂર્ણ મુલાકાત પૂર્ણ કર્યા પછી સ્વદેશ પાછા ફરવા રવાના થયા. ઓમાનના સંરક્ષણ બાબતોના નાયબ પ્રધાનમંત્રી સૈયદ શિહાબ બિન તારિક અલ સૈદે પીએમ મોદીને “નમસ્તે” કહી વિદાય આપી. તેઓ તેમની સાથે એરપોર્ટ પર ગયા. બુધવારે અહીં પહોંચેલા પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ઓમાનના સુલતાન હૈથમ બિન તારિક સાથે વાતચીત કરી અને દ્વિપક્ષીય વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને મજબૂત કરવાના માર્ગો પર ચર્ચા કરી. મુલાકાત દરમિયાન બંને દેશોએ ઐતિહાસિક મુક્ત વેપાર કરાર (FTA) પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
પીએમ મોદીએ X પર એક પોસ્ટમાં કહ્યું. “અમે અન્ય ભવિષ્યલક્ષી ક્ષેત્રોમાં પણ નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. આવનારા સમયમાં ભારત-ઓમાન મિત્રતા વધુ મજબૂત બને તેવી શુભેચ્છા.” વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે આ મુલાકાતને “હૃદયસ્પર્શી અને મજબૂત સંબંધો” ગણાવી. જયસ્વાલે કહ્યું કે પીએમ મોદી જોર્ડન, ઇથોપિયા અને ઓમાનની ચાર દિવસની વ્યસ્ત મુલાકાત પછી ભારત માટે રવાના થયા છે. આ મુલાકાત દરમિયાન PM મોદીએ મહામહિમ સુલતાન હૈથમ બિન તારિક, ઓમાન સરકાર અને લોકોનો આ મુલાકાત દરમિયાન તેમના પ્રેમ બદલ આભાર વ્યક્ત કર્યો.
PM મોદીએ આ ત્રણ દેશોની ઐતિહાસિક મુલાકાત લીધી
વડાપ્રધાન તેમના ત્રણ દેશોના પ્રવાસના અંતિમ તબક્કામાં ઓમાનમાં હતા જેમાં જોર્ડન અને ઇથોપિયાની મુલાકાતો પણ શામેલ હતી. સુલતાન તારિકે દ્વિપક્ષીય સંબંધોને મજબૂત બનાવવામાં તેમના યોગદાન બદલ વડા પ્રધાનને ઓમાનના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન ઓર્ડર ઓફ ઓમાન એનાયત કર્યો. મસ્કતમાં મોદીએ મુક્ત વેપાર કરાર પર હસ્તાક્ષર જોયા જે ભારતની ઓમાનમાં થતી નિકાસના 98 ટકા, જેમાં કાપડ, કૃષિ અને ચામડાના ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે તેના માટે ડ્યુટી-મુક્ત એક્સેસ પ્રદાન કરશે. ભારત ખજૂર, માર્બલ અને પેટ્રોકેમિકલ વસ્તુઓ જેવા ઓમાની ઉત્પાદનો પર પણ ટેરિફ ઘટાડશે. આ કરાર આગામી કેલેન્ડર વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળાથી અમલમાં આવવાની અપેક્ષા છે.
પીએમ મોદીએ ભારત-ઓમાન કરારને ઐતિહાસિક ગણાવ્યો
ભારત અને ઓમાન વચ્ચેના મુક્ત વેપાર કરારને ઐતિહાસિક ગણાવતા પીએમ મોદીએ કહ્યું, “આજે આપણે ભારત-ઓમાન સંબંધોમાં એક ઐતિહાસિક પગલું ભરી રહ્યા છીએ, જેના ભવિષ્ય માટે સકારાત્મક પરિણામો આવશે. આ કરારની અસર દાયકાઓ સુધી અનુભવાશે. વ્યાપક આર્થિક ભાગીદારી કરાર (CEPA) 21મી સદીમાં આપણા સંબંધોમાં નવી ઉર્જાનો સંચાર કરશે. તે વેપાર અને રોકાણને નવી ગતિ આપશે અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં નવી તકો ખોલશે.” નોંધનીય છે કે આ કરાર એવા સમયે થયો છે જ્યારે ભારત યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં 50 ટકાના કડક ટેરિફનો સામનો કરી રહ્યું છે જે તેનું સૌથી મોટું નિકાસ સ્થળ છે. ઓમાન એક મુખ્ય વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર છે અને પ્રદેશથી આફ્રિકા સુધી ભારતીય માલ અને સેવાઓ માટે એક મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર છે.
ઇથોપિયાએ પણ પીએમ મોદીને સર્વોચ્ચ સન્માન આપ્યું
ઓમાન પહેલા પીએમ મોદી પૂર્વ આફ્રિકન રાષ્ટ્ર ઇથોપિયાની તેમની પ્રથમ મુલાકાત પર હતા. આ મુલાકાત દરમિયાન બંને દેશોએ તેમના ઐતિહાસિક સંબંધોને “વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી” ના સ્તરે ઉન્નત કર્યા. તેમણે ઇથોપિયાના વડા પ્રધાન અબીય અહેમદ અલી સાથે વ્યાપક વાતચીત કરી અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં અનેક સમજૂતી કરારોના આદાનપ્રદાનના સાક્ષી બન્યા. પીએમ મોદીએ ઇથોપિયાની સંસદના સંયુક્ત સત્રને પણ સંબોધિત કર્યું જેમાં બંને દેશોને પ્રાદેશિક શાંતિ, સુરક્ષા અને જોડાણમાં “કુદરતી ભાગીદારો” ગણાવ્યા. પ્રધાનમંત્રીને ઇથોપિયાનું સર્વોચ્ચ સન્માન “ધ ગ્રેટ ઓનર નિશાન ઓફ ઇથોપિયા” એનાયત કરવામાં આવ્યું જે આ સન્માન મેળવનારા પ્રથમ વૈશ્વિક વડા બન્યા. મુલાકાતના પ્રથમ તબક્કા દરમિયાન પીએમ મોદી જોર્ડનની મુલાકાતે ગયા. આ મુલાકાત દરમિયાન ભારત અને જોર્ડને સંસ્કૃતિ, નવીનીકરણીય ઉર્જા, પાણી વ્યવસ્થાપન અને ડિજિટલ જાહેર માળખાગત સુવિધાઓના ક્ષેત્રોમાં એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા જેનાથી દ્વિપક્ષીય સંબંધો મજબૂત થયા. સંબંધો અને મિત્રતાને મોટો વેગ મળવાની અપેક્ષા છે.
