વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી શનિવારે બે દિવસની મુલાકાતે કુવૈત પહોંચ્યા છે. 43 વર્ષ બાદ ભારતીય પીએમની કુવૈતની આ પ્રથમ મુલાકાત છે. પીએમ મોદી પહેલા ઈન્દિરા ગાંધી જ્યારે વડાપ્રધાન હતા ત્યારે 1981માં કુવૈત ગયા હતા. એરપોર્ટ પર મોદીનું રેડ કાર્પેટ સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદીએ કુવૈતમાં વસેલા ભારતીયોને કહ્યું હતું કે તમે કુવૈતમાં ભારતના રંગો લાવ્યા છો. તમે કુવૈતમાં ભારતની ટેકનોલોજી અને જ્ઞાનનો મસાલો ભેળવ્યો છે. હું અહીં માત્ર તમને મળવા આવ્યો નથી, પરંતુ તમારી સિદ્ધિઓની ઉજવણી કરવા આવ્યો છું.
અહીં મોદીએ કહ્યું કે 43 વર્ષ પછી કોઈ ભારતીય પીએમ કુવૈત આવ્યા છે. ભારતમાંથી આવવું હોય તો 4 કલાક લાગે છે, વડાપ્રધાનને 4 દાયકા લાગ્યા. મોદીએ કહ્યું કે કુવૈતમાં લોકોને દરેક તહેવાર ઉજવવાની સુવિધા છે. તેમણે કુવૈતમાં રહેતા ભારતીયોને આગામી તહેવારોની શુભેચ્છા પાઠવી હતી.
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભારત રેમિટન્સની બાબતમાં વિશ્વમાં મોખરે છે. આનો મોટો શ્રેય તમારા બધા મહેનતુ મિત્રોને પણ જાય છે. દેશવાસીઓ પણ તમારા યોગદાનનું સન્માન કરે છે. મિત્રો ભારત અને કુવૈત વચ્ચેનો સંબંધ સંસ્કૃતિઓમાંનો એક છે. તે સમુદ્રનો, પ્રેમનો, વેપાર અને વ્યવસાયનો છે. અરબી સમુદ્રના બે કિનારે વસેલા ભારત અને કુવૈત માત્ર મુત્સદ્દીગીરીથી જ નહીં પરંતુ તેમના હૃદયથી પણ જોડાયેલા છે. આપણું વર્તમાન જ નહીં, આપણો ભૂતકાળ પણ આપણને જોડે છે. એક સમય હતો જ્યારે કુવૈતથી મોતી, ખજૂર અને ઉંચી જાતના ઘોડા ભારતમાં જતા હતા. ભારતમાંથી પણ ઘણો સામાન અહીં આવતો રહ્યો છે. ભારતમાંથી ચોખા, ચા, મસાલા, કપડાં અને લાકડા અહીં આવતા હતા.
‘એક વડાપ્રધાનને અહીં આવતા ચાર દાયકા લાગ્યા’
કુવૈતમાં ભારતીય સમુદાયને સંબોધતા પીએમ મોદીએ કહ્યું, આ ક્ષણ મારા માટે ખૂબ જ ખાસ છે. ચાર દાયકાથી વધુ સમય એટલે કે 43 વર્ષ પછી કોઈ ભારતીય વડાપ્રધાન કુવૈતની મુલાકાતે આવ્યા છે. ભારતમાંથી અહીં પહોંચવામાં ચાર કલાક લાગે છે, પરંતુ વડાપ્રધાનને અહીં પહોંચતા ચાર દાયકા લાગ્યા. વડાપ્રધાન મોદીએ કહ્યું કે ભારત વિશ્વના પ્રથમ એવા દેશોમાંનો એક હતો જેણે કુવૈતની સ્વતંત્રતા બાદ તેને માન્યતા આપી હતી. તેથી, એવા દેશ અને સમાજમાં આવવું મારા માટે ખૂબ જ યાદગાર છે જ્યાં મારી ઘણી બધી યાદો છે. હું કુવૈતના લોકો અને તેની સરકારનો ખૂબ જ આભારી છું.
અગાઉ ભારતીય મૂળના લોકોએ વડાપ્રધાન મોદી માટે કથકલી નૃત્ય રજૂ કર્યું હતું. આ પછી પીએમ કુવૈત સિટી પહોંચ્યા. જ્યાં તેઓ અરબી ભાષામાં લખાયેલા અને પ્રકાશિત થયેલા રામાયણ અને મહાભારત પુસ્તકોના પ્રકાશક અબ્દુલ લતીફ અલનેસેફ અને અનુવાદક અબ્દુલ્લા બેરોનને મળ્યા. તેમણે પીએમ મોદીને અરબી ભાષામાં લખાયેલ મહાભારત અને રામાયણ ભેટમાં આપી હતી. આ પછી મોદીએ કુવૈતમાં સ્પિક લેબર કેમ્પની મુલાકાત લીધી અને ભારતીય મજૂરોને મળ્યા. આ વર્ષે 12 જૂનના રોજ કુવૈતમાં એક લેબર કેમ્પમાં આગ લાગી હતી, જેમાં 50 લોકો દાઝી ગયા હતા. જેમાંથી 45 ભારતીય હતા.
અમારી વચ્ચેનો વેપાર 19મી સદીથી ચાલુ છે
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે એક સમય હતો જ્યારે કુવૈતથી મોતી અને સારી નસ્લના ઘોડા ભારત આવતા હતા. ભારતમાંથી કુવૈતમાં મસાલા, કપડાં અને લાકડું આવતું હતું. કુવૈતનું મોતી ભારત માટે હીરાથી ઓછું નથી. આજે ભારતીય ઝવેરાત સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે અને કુવૈતના મોતીઓએ તેમાં ફાળો આપ્યો છે.
ગુજરાતમાં આપણે વડીલો પાસેથી સાંભળતા આવ્યા છીએ કે કુવૈતથી વેપારીઓ ભારતમાં કેવી રીતે આવતા હતા. અહીંના વેપારીઓ 19મી સદીમાં જ સુરત જવા લાગ્યા હતા. તે સમયે સુરત કુવૈતના મોતીનું આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર હતું. કુવૈતના ઉદ્યોગપતિઓએ પણ ગુજરાતી ભાષામાં અનેક પુસ્તકો પ્રકાશિત કર્યા છે. ગુજરાત બાદ કુવૈતના ઉદ્યોગપતિઓએ મુંબઈ અને અન્ય સ્થળોએ પોતાની ઓળખ બનાવી.
કુવૈતને સૌથી પહેલા ભારતે માન્યતા આપી હતી
કુવૈતને તેની સ્વતંત્રતા પછી માન્યતા આપનાર વિશ્વના પ્રથમ દેશોમાં ભારત એક હતું. જે દેશ અને સમાજ સાથે ઘણી બધી યાદો અને આપણું વર્તમાન જોડાયેલ છે. ત્યાં આવવું મારા માટે ખૂબ જ યાદગાર છે. હું કુવૈતના લોકો અને તેની સરકારનો ખૂબ જ આભારી છું. હું ખાસ કરીને અહીંના શાસકનો આભાર માનું છું. ભૂતકાળમાં સંસ્કૃતિ અને વાણિજ્યનો જે સંબંધ બંધાયો હતો તે આજે નવી સદીમાં નવી ઊંચાઈઓ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. આજે કુવૈત ભારતનું મુખ્ય ઉર્જા ભાગીદાર છે. ભારત અને કુવૈતના નાગરિકોએ હંમેશા દુ:ખ અને સંકટના સમયમાં એકબીજાને મદદ કરી છે. કોરોના મહામારી દરમિયાન બંને દેશોએ દરેક સ્તરે એકબીજાની મદદ કરી હતી. કુવૈતે ભારતને પ્રવાહી ઓક્સિજન પૂરો પાડ્યો હતો. મને સંતોષ છે કે ભારતે પણ રસી અને દવાયુક્ત ટીમ મોકલીને કુવૈતને આ સંકટ સામે લડવા માટે હિંમત આપી.
