નવી દિલ્હી: 48 વર્ષ પછી ભારત(India)માં વર્લ્ડ ડેરી સમિટ(World Dairy Summit) સોમવારથી ગ્રેટર નોઈડામાં ઈન્ડિયા એક્સ્પો માર્ટમાં શરૂ થયું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી(Pm Modi)એ સોમવારે સવારે આ સમિટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ દરમિયાન પીએમ મોદી સાથે મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ (Yogi Aadityanath) અને મત્સ્યોદ્યોગ, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી પુરુષોત્તમ રૂપાલા પણ હાજર હતા.
વિશ્વ કક્ષાના અનેક પ્રદર્શનો જોવા મળશે
ઈન્ડિયા એક્સ્પો સેન્ટરના 11 હોલમાં ડેરી ઉદ્યોગને લગતા અનેક વિશ્વ કક્ષાના પ્રદર્શનો પણ મૂકવામાં આવ્યા છે. વિવિધ હોલના નામ પણ ગાયોની વિવિધ પ્રજાતિઓના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યા છે. તેમાં ગીર, સાહિવાલ અને મુર્રા મુખ્ય છે. વડાપ્રધાન જે હોલમાં ડેરી ઉદ્યોગ મહાકુંભને સંબોધશે તેનું નામ ગીર હોલ છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ સમિટમાં ડેરી ઉદ્યોગો સાથે જોડાયેલા નેતાઓ, નિષ્ણાતો, ખેડૂતો અને નીતિ નિર્માતાઓએ ભાગ લીધો છે. સમિટની થીમ ‘પોષણ અને આજીવિકા માટે ડેરી’ છે. આ સમિટમાં 50 દેશોમાંથી લગભગ 1500 પ્રતિભાગીઓ હાજરી આપે તેવી અપેક્ષા છે. લગભગ અડધી સદી પહેલા 1974માં આવી પ્રથમ કોન્ફરન્સ યોજાઈ હતી.
ભારતના ડેરી ક્ષેત્રના વિકાસમાં મહિલાઓનું વિશેષ યોગદાન છે: પી.એમ મોદી
વડાપ્રધાન મોદીએ સમિટને સંબોધતા જણાવ્યું હતું કે, “મને એ જણાવતા આનંદ થાય છે કે આજે ભારતમાં 8 કરોડથી વધુ પરિવારો ડેરી સેક્ટરમાંથી તેમની આજીવિકા કમાય છે. ડેરી સહકારી સંસ્થાઓ દેશના 2 લાખ ગામડાઓમાંથી ઉત્પાદનો એકત્રિત કરે છે અને કુલ 70% ગ્રાહકો પાસેથી મેળવે છે. આવક સીધી ખેડૂતોને જાય છે.” તેમણે કહ્યું કે ભારતના ડેરી ક્ષેત્રના વિકાસમાં મહિલાઓએ વિશેષ યોગદાન આપ્યું છે. આજે, ડેરી ક્ષેત્રમાં 70% મહિલાઓનું યોગદાન છે. આ મહિલાઓના નેતૃત્વમાં 8.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ડેરી સેક્ટર ચાલે છે.
ભારત વાર્ષિક 210 મિલિયન ટન દૂધનું ઉત્પાદન કરે છે: પી.એમ મોદી
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, “2014 થી, અમારી સરકારે ભારતના ડેરી ક્ષેત્રની ક્ષમતા વધારવા માટે સતત કામ કર્યું છે. આજે તેનું પરિણામ ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે દૂધ સંરક્ષણમાં દેખાઈ રહ્યું છે.” તેમણે કહ્યું કે આપણા દેશમાં દૂધ ઉત્પાદનનો દર વાર્ષિક 6 ટકાના દરે વધી રહ્યો છે, જ્યારે વૈશ્વિક સ્તરે તે વાર્ષિક ધોરણે માત્ર 2 ટકા છે. ડેરી વૃદ્ધિમાં 44% વૃદ્ધિ સાથે, ભારત વાર્ષિક 210 મિલિયન ટન દૂધનું ઉત્પાદન કરે છે.
ભારતમાં ડેરી કોઓપરેટિવનું આટલું વિશાળ નેટવર્ક છે: પી.એમ મોદી
વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું, “ડેરી ક્ષેત્રની સંભવિતતા માત્ર ગ્રામીણ અર્થવ્યવસ્થાને વેગ આપે છે, પરંતુ તે વિશ્વભરના કરોડો લોકો માટે આજીવિકાનો મુખ્ય સ્ત્રોત પણ છે.” તેમણે કહ્યું કે મને ખાતરી છે કે આ કોન્ફરન્સ ડેરી ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત વિચારો, તકનીકો, કુશળતા અને પરંપરાઓના સ્તરે એકબીજાના જ્ઞાન અને શિક્ષણને વધારવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવશે. આજે ભારતમાં ડેરી સહકારી સંસ્થાઓનું એટલું વિશાળ નેટવર્ક છે, જેનું ઉદાહરણ સમગ્ર વિશ્વમાં મળવું મુશ્કેલ છે.
