દેશની સૌથી મોટી કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ (RIL) એ તાજેતરના સમયમાં તેની ઘોષણાઓમાં ઘણી માહિતી છુપાવી છે. કોઈ કાનૂની ગુનો ન હોવા છતાં, પરંતુ રોકાણકારો માટે મહત્વનું છે. કારણ કે આ માહિતીના આધારે, રોકાણકારો (Investors) કંપનીના વેલ્યુએશન, બિઝનેસ, ગ્રોથ વગેરેને જુએ છે અને રોકાણ કરે છે.
RILનો ખુલાસો પારદર્શક રીતે થવો જોઈએ
કેટલાક વિશ્લેષકો કહે છે કે RIL પારદર્શક અભ્યાસ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા બતાવવી જોઈએ. કારણ કે હવે રોકાણકારો ભારતની આ સૌથી કિંમતી ખાનગી ક્ષેત્રની કંપનીમાં વધુ રસ દાખવી રહ્યા છે. મહત્વનું છે કે, RIL તાજેતરના ક્વાર્ટર્સમાં કેટલીક માહિતી જાહેર કરવાનું બંધ કરી દીધું છે. ઘણા વિશ્લેષકો આનાથી આશ્ચર્યચકિત છે.
ખર્ચ, કમાણી અને ચુકવણી જેવા કેસો ની માહિતી અપાય નથી.
RIL દ્વારા જે મહત્ત્વની માહિતી નો ખુલાસો નથી કરિયો જેમાં છેલ્લા કેટલાક ત્રિમાસિક ગાળામાં જિઓ માર્ટ પર ખર્ચ, જીયો પ્લેટફોર્મ લિમિટેડ (JPL) ના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ ને ચુકવણી પ્રમુખ છે. સેગમેન્ટના સ્તરે છૂટક આવક અને વ્યાજ પહેલાંની કમાણી પણ જાહેર કરવામાં આવી નથી. કંપનીએ પણ રોકાણ અને ગ્રોસ રિફાઇનિંગ માર્જિન (GRM) અંગે કોઈ જાહેરાત કરી નથી.
જિઓમાર્ટ અને જેપીએલમાં વધુ ખુલાસો કરવો પડશે
જેપી મોર્ગને 3 ફેબ્રુઆરીએ એક નોંધમાં કહ્યું હતું કે રોકાણકારો RIL ના વ્યવસાયની વૃદ્ધિને માપવા માટે જીઓમાર્ટ અને જેપીએલમાં વધુને વધુ ખુલાસો કરવા માગે છે. યુએસ અને યુરોપના મોટાભાગના ડિજિટલ રોકાણકારો જિઓમાર્ટ અને જેપીએલના ડિજિટલ ક્ષેત્રમાં આરઆઇએલની લાંબા સમયથી ડિજિટલ સ્ટોરી જુએ છે. તેઓ એ પણ સ્વીકારે છે કે આ વ્યવસાયોમાં આગામી 12-18 મહિનામાં આગળ જોવાની ઘણી ઓછી તક છે.
જિઓ પ્લેટફોર્મ્સ પર Jio ઇન્ફોકોમ લિમિટેડ સહિત RIL ની ડિજિટલ વ્યવસાયિક સંપત્તિ છે. RIL માર્ચ 2020 માં પૂરા થયેલા નાણાકીય વર્ષ માટે 6 લાખ 59 હજાર 205 કરોડ રૂપિયાનું ટર્નઓવર જાહેર કર્યું હતું. તેનો 39 હજાર 880 કરોડનો નફો થયો હતો. તે પેટ્રોલિયમ રિફાઇનિંગ અને માર્કેટિંગ, રિટેલ અને ડિજિટલ સેવાઓનાં વ્યવસાયમાં સામેલ છે.
ગયા મહિને ત્રીજા ક્વાર્ટરની કમાણીના અહેવાલમાં, આરઆઈએલે પ્રથમ વખત જીઆરએમનો ખુલાસો કર્યો નથી. તેના રિફાઇનિગ વ્યવસાયનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. પ્રોસેસ્ડ ઓઇલના દરેક બેરલ પર ઉપલબ્ધ માર્જિનને જીઆરએમ કહેવામાં આવે છે. આરઆઈએલે કહ્યું કે તેના રિફાઇનિંગ અને પેટ્રોકેમિકલ્સના વ્યવસાયને ઓઇલ ટુ કેમિકલ્સ (O2C) સાથે મર્જ કરવામાં આવ્યા છે. વિશ્લેષકો કંપનીના નિર્ણયથી આશ્ચર્યચકિત છે.
તમામ વ્યવસાયમાં પારદર્શિતાનું સ્તર ઘટયું
એડલવીસે પોતાના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે તમામ વ્યવસાયોમાં પારદર્શિતાનું સ્તર ઘટી ગયું છે. આરઆઈએલે જીઆરએમ જેવા જટિલ પરિમાણોની જાણ કરવાનું સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દીધું છે. એડલવીસે એક અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે તે જ રીતે રિટેલનું ટ્ર્નોવાર બ્રેકડાઉન આપવાનું બંધ કરી દીધું છે.
બીએનપી પરીબાસે કહ્યું કે ઓ 2 સી કામગીરીને રિપોર્ટિંગ પરિવર્તનની તુલના કરી શકાતી નથી. જે રોકાણકારોને આકર્ષિત કરવામાં ખૂબ જ મુશ્કેલ બનાવે છે. અમે નાના સ્તરે વ્યવસાયનું વિશ્લેષણ કરવામાં સમર્થ નથી. કારણ કે આરઆઈએલે તેના તમામ ઓ 2 સી ઓપરેશન્સને એકબીજા સાથે ક્લબ કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
આરઆઈએલે વ્યવસાયની વ્યૂહરચના બદલી
આરઆઈએલે હવે તેની વ્યવસાયની વ્યૂહરચના બદલી છે. અગાઉ તે વૃદ્ધિ માટે તેના રિફાઇનિગ અને માર્કેટિંગ સાથે પેટ્રોકેમિકલ્સ વ્યવસાય પર આધાર રાખે છે. હવે તે તેના કંજયુમર બિઝનેસ, ટેલિકોમ અને રિટેલ વ્યવસાયને વિસ્તૃત કરી રહ્યું છે. એક વિશ્લેષકે જણાવ્યું હતું કે જાહેરાતોના અભાવને લીધે, અમને લાગે છે કે કટોકટી દરમિયાન, આરઆઈએલના વ્યવસાયને ખરાબ અસર થઈ છે. મને લાગે છે કે એકવાર કંપનીનો ધંધો ફરી જોર પકડશે , પછી તે આ બધી માહિતી આપવાનું શરૂ કરશે.
જિઓ અને રિટેલમાં વેચાયેલા હિસ્સાથી માળીયા હતા , રૂ. 1.99 લાખ કરોડ
સમજાવો કે રિલાયન્સે જિઓ ટેલિકોમ અને રિટેલમાં હિસ્સો વેચીને રૂ. 1.99 લાખ કરોડ એકત્ર કર્યા હતા. તેમાંથી 47 હજાર કરોડ રિટેલનો હિસ્સો હતો. હિસ્સો છેલ્લે નવેમ્બરમાં રિટેલમાં વેચાયો હતો. તેનો શેર સપ્ટેમ્બરમાં 2367 રૂપિયા સુધી ગયો હતો. તે પછી તેનો સ્ટોક 1800 થી 2000 રૂપિયાની વચ્ચે છે. એટલે કે, ટ્રસ્ટ અને અપેક્ષાની સાથે રોકાણકારોએ રોકાણ કર્યું હતું, તે હજી પણ તેના શેરમાં દેખાતું નથી. આવી સ્થિતિમાં, આવનારા સમયમાં, કંપનીએ તે શું કરે છે તે કહેવું પડશે જેના પર રોકાણકારોનો વિશ્વાસ છે અને તેઓ તેમના રોકાણ પર તેમને થોડો વળતર આપી શકશે.
