એપલ માટે વિશ્વની સૌથી મોટી વિક્રેતા ફોક્સકોન કંપની ઉત્તર પ્રદેશમાં તેની પહેલી ફેક્ટરી સ્થાપવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ ફેક્ટરી ગ્રેટર નોઈડામાં યમુના એક્સપ્રેસ વે પાસે 300 એકર જમીન પર ઉભી થાય તેવી શક્યતા છે. આ પહેલી વાર છે જ્યારે ફોક્સકોન યુપીમાં પોતાના દમ પર ફેક્ટરી શરૂર કરશે.
એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે આ ફેક્ટરી બેંગલુરુમાં બની રહેલી ફોક્સકોન ફેક્ટરી કરતા થોડી મોટી હોઈ શકે છે . બેંગલુરુ ફેક્ટરી કંપનીની વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી ફેક્ટરી હશે. ગ્રેટર નોઈડા ફેક્ટરીમાં શું ઉત્પાદન કરવામાં આવશે તે હજુ નક્કી થયું નથી.
સરકાર સાથે વાતચીત ચાલી રહી છે. ફોક્સકોન ફક્ત એપલ માટે જ નહીં પણ માઇક્રોસોફ્ટ અને સોની માટે પણ કામ કરે છે. આ કંપની સ્માર્ટફોનથી લઈને ટેબ્લેટ, ટીવી વગેરે સુધીના ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરે છે. એપલ ફોક્સકોન ખાતે આઇફોન સહિત તેના ઘણા ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન પણ કરે છે. નોઇડામાં ફેક્ટરી સ્થાપવાથી લગભગ 40 હજાર લોકોને રોજગાર મળશે.
ફોક્સકોને ક્યાં જમીન ખરીદી છે?
જે જમીન પર ફોક્સકોનની ફેક્ટરી બનાવી શકાય છે તે જ વિસ્તારમાં HCL-ફોક્સકોને OSAT (આઉટસોર્સ્ડ સેમિકન્ડક્ટર એસેમ્બલી અને ટેસ્ટ) સુવિધા માટે 50 એકર જમીન હસ્તગત કરી છે. OSAT એટલે સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સ માટે એસેમ્બલિંગ અને ટેસ્ટિંગ માટે સુવિધા. આ પ્રોજેક્ટને હજુ મંજૂરી મળવાની બાકી છે.
અન્ય એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે ભારત સરકારે ગયા વર્ષે ફોક્સકોન ઇન્ડસ્ટ્રીયલ પાર્ક પ્રોજેક્ટ માટે 300 એકર જમીનનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. હાલમાં વાતચીત પ્રારંભિક તબક્કામાં છે. કયા ઉત્પાદનો બનાવવામાં આવશે અને ગ્રાહકો કોણ હશે તે હજુ નક્કી નથી.
આ જમીન યમુના એક્સપ્રેસ વેના કિનારે છે. યમુના એક્સપ્રેસ વે ગ્રેટર નોઈડાને આગ્રા સાથે જોડે છે. આ જમીનનું સંચાલન યમુના એક્સપ્રેસવે ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (YEIDA) દ્વારા કરવામાં આવે છે. યમુના એક્સપ્રેસવે જેવરમાં બની રહેલા નવા એરપોર્ટ અને નોઈડા-ગ્રેટર નોઈડા એક્સપ્રેસવેને પણ જોડે છે.
ફેક્ટરી નોઈડામાં કેમ ?
કાઉન્ટરપોઇન્ટ રિસર્ચના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ નીલ શાહે જણાવ્યું હતું કે ટેરિફ અને વૈશ્વિક વાતાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને, ફોક્સકોન ભારતમાં તેની ફેક્ટરી ખોલવા માંગે છે. આનાથી તેમને ભવિષ્યમાં EMS (ઈલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ સર્વિસીસ) ની તકો મળી શકે છે. EMS એટલે અન્ય કંપનીઓ માટે ઇલેક્ટ્રોનિક સામાનનું ઉત્પાદન. ભારત હાલમાં શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે.
શાહે કહ્યું કે નોઈડા ચેન્નાઈ જેવું મોટું ઉત્પાદન કેન્દ્ર બની ગયું છે. અહીં સારી માળખાગત સુવિધા, સ્થાનિક પ્રતિભા અને EMS પ્રદાતાઓને સપ્લાય કરતા ઘણા સપ્લાયર્સ છે. શાહે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે વિવિધ સ્થળોએ ફેક્ટરીઓ રાખવાના ફાયદા છે. આ ગ્રાહકોની નજીક રહેવામાં મદદ કરે છે અને સ્માર્ટ ઉપકરણોથી લઈને ઓટો સુધીના ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરવાનું સરળ બનાવે છે.
40 લોકોને રોજગારી મળશે
એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ ફેક્ટરીના નિર્માણથી લગભગ 40 હજાર લોકોને રોજગાર મળશે. એટલું જ નહીં અહીં કામ કરતા કર્મચારીઓ માટે ઘરો પણ બનાવવામાં આવશે. આનો અર્થ એ થયો કે આ ફેક્ટરીમાં કામ કરતા લોકો સંકુલમાં બનેલા ઘરોમાં રહી શકશે. એવું માનવામાં આવે છે કે ફોક્સકોન આ ફેક્ટરીમાં મોબાઇલ ફોન બનાવશે.
ફોક્સકોનની પહેલેથી જ તમિલનાડુ, કર્ણાટક અને તેલંગાણામાં ફેક્ટરીઓ છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, કંપનીએ આંધ્રપ્રદેશના શ્રી સિટીમાં પોતાનું કામકાજ બંધ કરી દીધું છે.
સાયબરમીડિયા રિસર્ચના ઉદ્યોગ સંશોધન જૂથના ઉપપ્રમુખ પ્રભુ રામે જણાવ્યું હતું કે ભારતનું બજાર મજબૂત છે અને તે નિકાસ કેન્દ્ર બની રહ્યું છે. સમગ્ર વિશ્વમાં સપ્લાય ચેઇન બદલાઈ રહી છે, જેનો ફાયદો ભારતને થઈ રહ્યો છે. ભારતમાં ફોક્સકોનનું વધતું રોકાણ દર્શાવે છે કે કંપની ભારતમાં તેનું ઉત્પાદન મજબૂત બનાવવા માંગે છે.
કંપની વિસ્તરી રહી છે
એપલ એટલે કે ફોક્સકોનનો આ સપ્લાયર ફક્ત સ્માર્ટફોન સુધી મર્યાદિત રહેવા માંગતો નથી . ગયા વર્ષે ભારતની મુલાકાત દરમિયાન, ફોક્સકોનના ચેરમેન યંગ લિયુએ કહ્યું હતું કે કંપનીનો હેતુ માહિતી અને સંચાર ટેકનોલોજી, ઇલેક્ટ્રિક વાહનો, ઊર્જા અને ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય જેવા ક્ષેત્રોમાં ઉત્પાદન કરવાનો છે.
