ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર લાદવામાં આવેલા ટેરિફને બમણું કરીને 50% (યુએસ 50% ટેરિફ ઓન ઈન્ડિયા) કરી દીધું હતું, જેની શરૂઆતની અસર તમામ ક્ષેત્રો પર જોવા મળી હતી. પરંતુ 27 ઓગસ્ટથી લાગુ કરાયેલા આ ટ્રમ્પ ટેરિફની હવે ભારતના અર્થતંત્ર પર કોઈ અસર જોવા મળી રહી નથી. ભારતીય નિકાસમાં પણ મજબૂતાઈ દેખાવા લાગી છે.
નવેમ્બર મહિનામાં ભારતીય નિકાસના આંકડામાં મોટો ઉછાળો આવ્યો છે, જ્યારે આયાતમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. આ સાથે એક સારા સમાચાર એ છે કે ટ્રમ્પ ટેરિફની બધી આડઅસરો છતાં ગયા મહિને ભારતની વેપાર ખાધમાં ઘટાડો થયો છે.
ભારતની વેપાર ખાધ ઘટી
અમેરિકાના 50 ટકા ટેરિફ હુમલાના દબાણ છતાં ભારતે વિકાસ સાધ્યો છે. નિકાસમાં વધારાને કારણે નવેમ્બર મહિનામાં વેપાર ખાધમાં ઘટાડો થયો છે. એન્જિનિયરિંગ ગુડ્સ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને રત્નો અને ઝવેરાત ક્ષેત્રના સારા પ્રદર્શનને કારણે વેપાર ખાધમાં આ ઘટાડો થયો છે. પીટીઆઈ અનુસાર, નવેમ્બર મહિનામાં ભારતની વેપાર ખાધ ઘટીને 24.53 અબજ ડોલર થઈ ગઈ છે, જ્યારે એક વર્ષ પહેલા આ આંકડો 31.93 અબજ ડોલરનો હતો.
સોમવારે જાહેર કરાયેલા સરકારી આંકડા દર્શાવે છે કે ટેરિફ દબાણ વચ્ચે ઓક્ટોબરમાં ભારતની વેપાર ખાધ $41.68 બિલિયનથી ઘટીને નવેમ્બરમાં ઝડપથી ઘટી ગઈ છે. ભારતની મજબૂત નિકાસ અને ઘટેલી આયાતને કારણે વેપાર ખાધમાં ઘટાડો વ્યાપાર વૃદ્ધિ દર્શાવે છે.
નવેમ્બરમાં થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ થઈ
અમેરિકાએ પહેલા ભારત પર 25% પારસ્પરિક ટેરિફ લાદ્યો હતો અને પછી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેને બમણી કરીને 50% કરી દીધી હતી અને ભારત પર રશિયન તેલ અને શસ્ત્રો ખરીદીને યુક્રેન યુદ્ધમાં વ્લાદિમીર પુતિનને આર્થિક રીતે મદદ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબર મહિનામાં નિકાસ પર આની ભારે પ્રતિકૂળ અસર પડી હતી, પરંતુ ભારતની મજબૂત વ્યૂહરચનાએ ટેરિફ રદ કર્યો હતો.
સત્તાવાર આંકડા જાહેર થયા પછી, વાણિજ્ય સચિવ રાજેશ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે નવેમ્બરમાં નિકાસે આ વર્ષે ઓક્ટોબરમાં થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ કરી છે.
નિકાસમાં જોરદાર ઉછાળો, આયાતમાં ઘટાડો
અહેવાલ મુજબ, નવેમ્બરમાં ભારતીય નિકાસ 19.37% વધીને $38.13 બિલિયન થઈ ગઈ છે, જ્યારે ગયા મહિને ભારતીય આયાતમાં 1.88%નો ઘટાડો થયો હતો અને તે ઘટીને $62.66 બિલિયન થઈ ગઈ હતી.
રાજેશ અગ્રવાલે નવેમ્બરને ભારતની આયાત અને નિકાસ બંનેની દ્રષ્ટિએ સારો મહિનો ગણાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે સેવા ક્ષેત્ર પણ મજબૂત રહ્યું છે. ગયા વર્ષની સરખામણીમાં નવેમ્બરમાં ભારતની અમેરિકામાં નિકાસ $1.3 બિલિયન વધીને $6.98 બિલિયન થઈ ગઈ છે. 50% ની ઊંચી ટેરિફ હોવા છતાં, ભારતની અમેરિકામાં માલની નિકાસ સ્થિર રહી.
એપ્રિલથી નવેમ્બરના સમયગાળા માટે ભારતના નિકાસ-આયાતના ડેટા પર નજર કરીએ તો વેપારી માલની નિકાસ વધીને $292.07 બિલિયન થઈ છે, જ્યારે આયાત વધીને $515.21 બિલિયન થઈ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં નિકાસ $59.04 બિલિયન થઈ છે, જે એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળામાં $53.01 બિલિયન હતી.
ભારતનો અન્ય વ્યાપારિક ભાગીદારો સાથે વેપાર વધ્યો
અન્ય વ્યાપારિક ભાગીદારોમાં ભારતની સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE) માં નિકાસ $25.49 બિલિયન સુધી પહોંચી, જ્યારે આયાત $40.81 બિલિયન રહી. વધુમાં, ચીનથી આયાત વધીને $84.27 બિલિયન થઈ, જ્યારે રશિયાથી આયાત ઘટીને $40.81 બિલિયન થઈ.
યુએસ ટેરિફ જેવા બાહ્ય આંચકાઓથી અર્થતંત્રને બચાવવા માટે, કેન્દ્રની નરેન્દ્ર મોદી સરકારે કર ઘટાડાથી લઈને નિકાસ પ્રોત્સાહનો અને શ્રમ સુધારાઓ સુધીના અનેક પગલાં લીધાં છે. આ સરકારી પગલાં ભારતને વૈશ્વિક વેપાર પડકારોનો સામનો કરવામાં મદદ કરી રહ્યા છે.
