કેન્દ્ર સરકારે ભારતીય રેલ્વેના માળખાગત સુવિધાને સુપરફાસ્ટ ટ્રેક પર લાવવા માટે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિ (CCEA) એ આજે તા. 7 ઓક્ટોબરે રેલ્વે મંત્રાલય માટે ચાર મોટા પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપી છે જેનો કુલ ખર્ચ 24,634 કરોડ થશે.
મહારાષ્ટ્ર, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત અને છત્તીસગઢના 18 જિલ્લાઓમાં 894 કિલોમીટર નવી રેલ લાઇન નાખવામાં આવશે. આનાથી માલસામાનથી લઈને મુસાફરોના ટ્રાફિક સુધી બધું જ ઝડપી અને સરળ બનશે.
રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું, “આજે ચાર મહત્વપૂર્ણ રેલ્વે પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આનાથી માત્ર નવી ટ્રેનો દોડાવવામાં જ નહીં પરંતુ દર વર્ષે લાખો લિટર ડીઝલની પણ બચત થશે.”
આ ચાર પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી મળી
- વર્ધા-ભુસાવલ (ત્રીજી અને ચોથી લાઈન): કુલ લંબાઈ 314 કિમી છે અને તેનો ખર્ચ 9197 કરોડ રૂપિયા છે. મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના ઔદ્યોગિક વિસ્તારોને ઝડપી રેલ કનેક્ટિવિટી મળશે અને વાર્ષિક આશરે 9 કરોડ લિટર ડીઝલની બચત થશે.
- ગોંદિયા-ડોંગરગઢ (4થી લાઇન): 84 કિમી લાંબો પ્રોજેક્ટ 4600 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ. આ લાઇન મહારાષ્ટ્ર અને છત્તીસગઢના પ્રવાસન સર્કિટમાંથી પસાર થશે અને વાર્ષિક 46 મિલિયન લિટર ડીઝલની પણ બચત કરશે.
- વડોદરા-રતલામ (ત્રીજી અને ચોથી લાઇન): ગુજરાત અને મધ્યપ્રદેશ વચ્ચેના 259 કિમી લાંબા આ પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ લગભગ 7,600 કરોડ છે અને તેનાથી 76 મિલિયન લિટર ડીઝલની બચત થવાની ધારણા છે.
- ઇટારસી-ભોપાલ-બીના (ચોથી લાઈન): 3,237 કરોડના ખર્ચે બનેલી આ 237 કિમીની લાઇન વાર્ષિક 64 મિલિયન લિટર ડીઝલ બચાવે છે અને માલસામાનની અવરજવરને ઝડપી બનાવે છે.
પ્રધાનમંત્રી ગતિ શક્તિ યોજના હેઠળ ‘રેલ્વેની નવી ગતિ’
આ બધા પ્રોજેક્ટ્સ પ્રધાનમંત્રી ગતિ શક્તિ યોજના (PMGSY) હેઠળ અમલમાં મૂકવામાં આવી રહ્યા છે, જે મલ્ટી-મોડલ ટ્રાન્સપોર્ટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આનાથી દેશના લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચમાં ઘટાડો થશે, તેલની આયાતમાં ઘટાડો થશે અને પર્યાવરણીય બોજ ઘટશે.
સરકારનો દાવો છે કે આ પ્રોજેક્ટ્સ 28 કરોડ લિટર તેલ બચાવશે અને 139 કરોડ કિલો CO₂ ઉત્સર્જન ઘટાડશે – જે 6 કરોડ વૃક્ષો વાવવા બરાબર છે. આ ચાર પ્રોજેક્ટ્સ 3,600 થી વધુ ગામડાઓ અને આશરે 8.5 મિલિયન લોકોને સીધી રેલ કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે. વિદિશા અને રાજનાંદગાંવ જેવા મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓમાં વિકાસને વેગ મળશે.
રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવના જણાવ્યા અનુસાર, “નવી લાઇનો ખુલવાથી હજારો રોજગાર અને સ્વરોજગારની તકો ઉભી થશે. કોલસો, સિમેન્ટ, સ્ટીલ અને અનાજ જેવી ચીજવસ્તુઓનું પરિવહન સરળ બનશે. રેલ્વે માલવાહક ટ્રાફિક વાર્ષિક 78 મિલિયન ટન વધશે.”
અત્યાર સુધીમાં રેલવેમાં 1.5 લાખ કરોડ રૂપિયાના પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. પીએમ મોદીના ત્રીજા કાર્યકાળ દરમિયાન ફક્ત રેલ્વે ક્ષેત્રમાં જ 1.5 લાખ કરોડના પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. એકંદરે દેશભરમાં 12 લાખ કરોડથી વધુના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
રેલવે મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે દિવાળી અને છઠ દરમિયાન ટ્રાફિકના ભારણને પહોંચી વળવા માટે 12000 ટ્રેનો દોડાવવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું, “છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં રેલવે દ્વારા કરવામાં આવેલા વ્યાપક ક્ષમતા નિર્માણ કાર્યને કારણે જ આ શક્ય બન્યું છે.”
