એક સમયે જે સચિન માટે કહેવાતું હતું કે આજના સમયમાં વિરાટ કોહલી માટે કહેવાય છે કે જ્યારે વિરાટ કોહલીનું બેટ બોલે છે ત્યારે જૂના રેકોર્ડ તૂટવા માંડે છે. એશિયા કપમાં અફઘાનિસ્તાન સામે પણ આવું જ થયું હતું. જ્યારે કોહલીએ અઢી વર્ષના સદીના દુકાળને જોરદાર ફટકાબાજી કરીને ધોઈ નાખ્યો ત્યારે ફેક્ટ શિટ હચમચી ઉઠી હતી. વિરાટની સદીની રાહ જોતા બધા જ થાકી ગયા હતા. પરંતુ પાકિસ્તાન સામેની એશિયા કપની પ્રથમ મેચથી જ ચિરાગની જ્યોત પ્રજ્વલિત થવા લાગી હતી. પીચ પર જે રીતે વિરાટના પગ જે રીતે ચાલતા હતા તે જોઈને લાગી રહ્યું હતું કે સદી આવવાની છે.
જ્યારે વિરાટે સીધા બેટથી રમવાને બદલે શ્રીલંકા સામે ક્રોસ બેટ વડે શોટ મારવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે એવા સંકેતો મળ્યા કે વ્યક્તિએ 2019માં જે આત્મવિશ્વાસ ગુમાવ્યો હતો તે પાછો આવી ગયો છે.. એ બીજી વાત છે કે બોલ બેટને લાગ્યો ન હતો અને તે ખાતું ખોલાવ્યા વગર જ પેવેલિયન પરત ફર્યો હતો. જ્યારે તે અફઘાનિસ્તાન સામે ઓપનિંગ કરવા આવ્યો ત્યારે બે બાબતો સ્પષ્ટ હતી. ફૂટવર્ક અને બોલની લાઇન લેન્થ જાણવા વિશે મનમાં કોઈ શંકા નથી. છેલ્લી બે અડધી સદીએ તેને સરળ બનાવી દીધું. બીજું, ઓપનિંગ કરીને, તે પોતાને વધુ આક્રમક મોડમાં લાવવા માંગે છે. તમામ ટીપ્સ કામ કરી ગઈ અને વિરાટના બેટે 71મી સદી ફટકારી.
આ સદી સાથે વિરાટ કોહલીના હવે T20માં 3584 રન છે. કેપ્ટન રોહિત શર્મા નંબર વન પર છે. તેના 3620 રન છે. પરંતુ જ્યારે બેટિંગ એવરેજની વાત આવે છે તો વિરાટની સામે દૂર દૂર સુધી કોઈ દેખાતું નથી. વિરાટે 51.94ની એવરેજથી બેટીંગ કરી છે. એ દર્શાવે છે કે બેટ 1020 દિવસ પછી પણ ક્યારેય શાંત નહોતું. કોહલીએ 2018માં 11 આંતરરાષ્ટ્રીય સદી ફટકારી હતી. બેડલક 2019 ના અંતથી શરૂ થયું. 23 નવેમ્બર, 2019 ના રોજ બાંગ્લાદેશ સામે તેની 70મી આંતરરાષ્ટ્રીય સદી ફટકાર્યા પછી બેટની ધાર બુઠ્ઠી પડી ગઈ હતી.
ક્રિકેટ ચાહકોને જયપુરમાં ઓસ્ટ્રેલિયા સામેની 2013ની ઈનિંગ્સ યાદ જ હશે કે જ્યારે કોહલીએ 52 બોલમાં સદી ફટકારીને આપણાને જીત અપાવી હતી. તે સમયે 360નો ટાર્ગેટ પણ વામણો થઇ ગયો હતો. ટી-20 ક્રિકેટમાં સૌથી આક્રમક ઇનિંગ પણ કોહલીના નામે છે. જ્યારે તેણે 2016માં મોહાલીના મેદાનમાં 51 બોલમાં 82 રન ફટકારીને ઓસ્ટ્રેલિયાના ગૌરવને નતમસ્તક કરાવી દીધું હતુ. ક્રિકેટ ચાહકો આ કોહલીને મિસ કરી રહ્યા હતા. 22 યાર્ડની પીચના વીસમા ભાગેથી 90 યાર્ડ લાંબી સિક્સર ફટકારીને સમગ્ર મેદાન અને અબજો ચાહકોના દિલો પર રાજ કરનાર કોહલી એ જ સ્ટાઈલમાં પરત ફર્યો છે. અહીં વીસમો ભાગ અર્થાતબ સ્ટમ્પ અને સ્ટેન્સ વચ્ચેનું જે અંતર છે તે છે.
અફઘાનિસ્તાન સામેની મેચમાં દુબઈના મેદાન પર એ જ તોફાની સ્ટાઇલમાં બેટીંગ કરીને 53માં બોલે સિક્સર ફટકારીને તેણે 71મી સદી પૂરી કરી હતી. શું સંયોગ છે. મોહાલી ઈનિંગ્સ 51 બોલની ઈનિંગ હતી જેમાં 82 રન બનાવ્યા હતા અને ICCએ તેને T20ની માસ્ટરક્લાસ ગણાવી હતી. જયપુરની ઇનિંગ્સમાં 52 બોલમાં સદી ફટકારી હતી. જે કોઈ પણ ભારતીય બેટ્સમેનની સૌથી ઝડપી સદી તરીકે નોંધાયેલી છે. અને હવે, 53 બોલમાં સદી. તે ફોર્મમાં તો હતો જ પણ તેનો એ ટચ ગાયબ હતો જે , સચિનને તેંદુલકરર અને કોહલીને વિરાટ બનાવે છે, તે જાદુઈ ટચ એ ઇનિંગમાં જોવા મળ્યો હતો.
વિરાટને આઉટ ઓફ ફોર્મ કેમ ગણી લેવાયો તેની પાછળનું કારણ તેની બેટીંગની ખાસિયત છે. સચિનની જેમ દરેક ચોથી ટેસ્ટમાં સદી વિરાટના વ્યક્તિત્વનો ભાગ બની ગઈ હતી. તેથી સદીઓનો દુષ્કાળ નિરાશા આપવા માંડ્યો હતો. બાંગ્લાદેશ વિરૂદ્ધ સદી બાદ 18 ટેસ્ટ મેચમાં 32 ઇનિંગ્સ રમનાર વિરાટ એકપણ સદી ફટકારી શક્યો નથી. એવું નથી કે તેની બેટમાંથી રન નહોતા નીકળતા. આ દરમિયાન છ અડધી સદી તેણે ફટકારી હતી પરંતુ તે 79 રનથી આગળ વધી શક્યો નહીં. વનડેમાં 23 ઇનિંગ્સ રમી અને દસ અડધી સદી પણ ફટકારી પરંતુ સદી તેનાથી દૂર જ રહી.
એશિયા કપ પહેલા તેણે T20માં 27 મેચ રમી અને 43ની એવરેજથી 858 રન બનાવ્યા પરંતુ તેમાં પણ તે સદી સુધી પહોંચી શક્યો નહોતો. પછી મામલો શું હતો, દિવસનો પ્રકાશ અને કોહલીનું તાપમાન ઘટવા લાગ્યું. જ્યારે 2020, 2021 અને 2022 કેલેન્ડર વર્ષમાં 1000 રન ન બની શક્યા ત્યારે કોહલી યુગના અંતની કથાઓ લખાવા લાગી. 2022 નો રેકોર્ડ ઘણાં આશાવાદીઓને પણ હચમચાવી દેવા માટે પૂરતો હતો. વિરાટ એશિયા કપ પહેલા 16 મેચમાં 476 રન જ બનાવી શક્યો હતો.
એટલે કે દરેક મેચમાં સરેરાશ માત્ર 25 રન. પરંતુ પાકિસ્તાન સામેની મેચે કોહલીની મેજિકલ ટચને પાછો લાવનારી બની રહી અને તેનાથી જ અફઘાનિસ્તાન સામેની મેચમાં સદીનો પાયો રચાયો હતો.. પાકિસ્તાન સામે T20માં કોહલીની એવરેજ 67.66 છે અને સ્ટ્રાઈક રેટ 119થી વધુ છે. કોહલીએ ફિફ્ટી ફટકારીને રેકોર્ડ તોડવાનું શરૂ કર્યું. રોહિતને પાછળ છોડીને વિરાટ ઝડપી શૈલીમાં સૌથી વધુ અડધી સદી ફટકારનાર ખેલાડી બન્યો. પછી હોંગકોંગ સામે બીજી ફિફ્ટી. શ્રીલંકા સામે વિરાટ નિરાશ થયો પરંતુ 8 સપ્ટેમ્બર 2022નો દિવસ વ્યર્થ ન ગયો અને તેની બેટમાંથી સદી નીકળી.
દરેક ખેલાડીની કારકિર્દીમાં ઉતાર-ચઢાવ આવતા હોય છે. એ ઉતારચઢાવ ટૂંકાગાળાનો હોય તો વાંધો નથી પણ જ્યારે તે લાંબાગાળા સુધી ખેંચાય છે, ત્યારે ચિંતા થાય છે. જેમ કે સચિન તેંદુલકરના કિસ્સામાં 2003 અને 2005-07 વચ્ચેનો ગાળો. પરંતુ માસ્ટર ક્લાસ ખેલાડીઓ તેમાંથી વાપસી કરે છે. વિરાટ કોહલીએ પણ આવું જ કર્યું. દુબઈમાં 1020 દિવસ પછી કોહલીની સદીએ સાબિત કરી દીધું કે તેનામાં હજુ ઘણું ક્રિકેટ બાકી છે. વિરાટ કોહલીને તે જાદુઈ સ્પર્શ પાછો મળ્યો હોવાના અણસાર મળ્યા છે જેને તે શોધી રહ્યો હતો, એવું નથી કે આ ગાળા દરમિયાન તે સાવ જ આઉટ ઓફ ફોર્મ હતો, તે અર્ધસદીઓ ફટકારી રહ્યો હતો પણ સદી તેનાથી દૂર ખસતી રહી હતી અને તેના કારણે તેને આઉટ ઓફ ફોર્મ ગણી લેવાયો.
