આમ આદમી પાર્ટીના ટોચના નેતા અરવિંદ કેજરીવાલ સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો? આ સૌથી ચિંતાજનક પ્રશ્ન છે જેનો સામનો હાલમાં વિરોધ પક્ષનું (I.N.D.I.A) ગઠબંધન કરી રહ્યું છે. કોંગ્રેસ અને ગઠબંધન એ સ્વીકારી શકે છે કે ન પણ કરી શકે કે વિપક્ષી ગઠબંધન AAP પર નિર્ભર છે. જો કે વિવિધ કારણોસર, કોંગ્રેસ તેનું મધ્ય કેન્દ્ર છે. પછી ભલે તે તેની રાજકીય ક્ષમતા હોય કે નુકસાન પહોંચાડવાની ક્ષમતા.
જ્યારે કોંગ્રેસ, ખાસ કરીને વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધી રાજકીય અને ચૂંટણીલક્ષી રીતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો સામનો કરવા માટે સખત મહેનત કરી રહ્યા છે ત્યારે તેમના માટે સૌથી ચિંતાજનક પરિબળ કેજરીવાલનું રહસ્યમય વ્યક્તિત્વ હોવું જોઈએ. કેજરીવાલ નામના રહસ્યને કેવી રીતે ઉકેલી શકાય? આ પ્રશ્ન કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને રાહુલને પરેશાન કરતો હોવો જોઈએ. કેજરીવાલનાં તમામ રાજકીય પગલાં કોંગ્રેસને નિશાન બનાવવા અને ચૂંટણીલક્ષી રીતે ભાજપને મદદ કરવા માટે હોય તેવું લાગે છે. આ ઇરાદાપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છે કે નહીં તે એક અલગ ચર્ચા છે. આ વલણ ત્યારથી જોવા મળ્યું છે જ્યારે AAP અસ્તિત્વમાં આવ્યું અને કેજરીવાલ દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી બન્યા, કોંગ્રેસનો નાશ કર્યો અને અંતે ભાજપ સામે હારી ગયા હતા.
કોંગ્રેસ માટે AAPને ભાજપની ‘B’ ટીમ તરીકે લેબલ કરવું ખૂબ જ સરળ છે, કારણ કે કેજરીવાલે વિપક્ષી એકતા પર ભાર મૂક્યો છે જ્યારે વિધાનસભા ચૂંટણીઓ અને પેટાચૂંટણીઓમાં એકલા હાથે ચૂંટણી લડી હતી. કેટલાક કિસ્સાઓમાં આનાથી AAPને જીતવામાં મદદ મળી છે, જ્યારે બીજી તરફ તેણે કોંગ્રેસ અને અન્ય વિરોધ પક્ષોના ભોગે ભાજપને ચૂંટણીમાં જીતવામાં પણ મદદ કરી છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, તાજેતરમાં યોજાયેલી દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાં શૂન્ય રહેવા છતાં, કોંગ્રેસ કેજરીવાલના નેતૃત્વ હેઠળના AAPની હારની ઉજવણી કરી રહી હતી, એવી આશામાં કે તેનાથી સૌથી જૂની પાર્ટીના પુનરુત્થાનનો માર્ગ મોકળો થયો છે અને તેને ખોવાયેલો આધાર પાછો મેળવવામાં મદદ મળશે.
ત્યાર બાદની ઘટનાઓ, જેમાં કોંગ્રેસના દિલ્હી એકમ રહસ્યમય રીતે નિષ્ક્રિય થઈ હતી, સાથે જ તેના ઘણા ટોચના નેતાઓ ભાજપ સાથે સંપર્કમાં હોવાના અહેવાલ આવ્યા હતા. આ અલ્પજીવી આનંદને ખોટો ગણી રહી છે. એ અલગ વાત છે કે પાર્ટીને હજુ પણ ખ્યાલ નથી આવ્યો કે તેને AAPને અદૃશ્ય થવાને બદલે સીધી રીતે લડવાની જરૂર છે. કેજરીવાલે તાજેતરમાં જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ ભારતીય જનતા પાર્ટી અને કોંગ્રેસ સાથે કોઈ જોડાણ કર્યા વિના એકલા બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી લડશે. રાષ્ટ્રીય જનતા દળ અને કોંગ્રેસ રાજ્યનાં મુખ્ય ઘટકો છે.
આનાથી AAPને ફાયદો થઈ શકે કે ન પણ થાય, પરંતુ તે ચોક્કસપણે વિપક્ષી ગઠબંધનને નુકસાન પહોંચાડશે અને ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના શાસક એનડીએ ગઠબંધનને ફાયદો પહોંચાડશે, જે હાલમાં બહુ સારી સ્થિતિમાં નથી. કોંગ્રેસનો વિચાર ખોટો હતો કે દિલ્હીમાં હાર પછી, AAPનું કામ પૂરું થઈ ગયું છે અને કોંગ્રેસને સંપૂર્ણપણે ભાજપ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે, જેનાથી કેજરીવાલને કોઈ મુશ્કેલી ન પડે. બિહાર ચૂંટણી અને ત્યાર બાદ ગુજરાત અને પંજાબ વિધાનસભા પેટા ચૂંટણીઓમાં મળેલી જીત અંગેનું તેમનું વલણ કોંગ્રેસ માટે ચેતવણી તરીકે કામ કરવું જોઈતું હતું અને તે સુધારા તરફ આગળ વધવું જોઈતું હતું. રસપ્રદ વાત એ છે કે દિલ્હીની હાર પછી, ટીમ કેજરીવાલ સંપૂર્ણપણે દૂર થઈ ગઈ છે.
મૌન બહેરાશભર્યું છે અને તેઓ હવે કેન્દ્ર સરકાર, ખાસ કરીને મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહની ટીકા કરતાં સાંભળવામાં આવ્યા નથી, જેમના પર તેમણે અગાઉ ચૂંટણી લાભ માટે ખોટા ભ્રષ્ટાચારના કેસ દાખલ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. ભાજપ 26 વર્ષ પછી સત્તામાં પાછો ફર્યો છે, જેણે કેજરીવાલના આરોપોને અમુક અંશે સાચા સાબિત કર્યા છે. સત્ય એ છે કે મામલો હજુ પણ અદાલતમાં છે. સૌથી આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે કેજરીવાલ સાથે વ્યવહાર કરવામાં કોંગ્રેસનું મૌન વધુ બહેરાશભર્યું છે. તે ખોટી સલાહ અને ગેરમાર્ગે દોરનારું છે. દિલ્હીમાં પહેલેથી જ સંગઠનાત્મક માળખું નથી અને તેને પુનર્જીવિત કરવાનો કોઈ પ્રયાસ દેખીતી રીતે નથી. કોંગ્રેસના સ્થાનિક એકમમાં જે કંઈ બચ્યું છે તે સ્વાર્થી અને BJP-AAP સ્લીપર સેલનું પ્રભુત્વ ધરાવે છે. એવામાં નેતૃત્વને આશ્ચર્ય થાય છે કે વસ્તુઓ આપમેળે તેમના પક્ષમાં થઈ જશે.
દિલ્હીમાં કોંગ્રેસના રણનીતિકારોએ કેજરીવાલને સરળતાથી છોડી દીધા, પરંતુ પંજાબમાં AAP સરકારને ઘેરવા માટે પંજાબના મુખ્યમંત્રી ભગવંત માનનો ઉપયોગ કરીને પંજાબી ઓળખનો મુદ્દો ઉઠાવવાની તેમની બધી યોજનાઓ નિષ્ફળ ગઈ. કોંગ્રેસ દ્વારા જૂથવાદને નિયંત્રિત કરવા માટે કોઈ પ્રયાસ કર્યા વિના પંજાબમાં AAP ઉમેદવારે ખૂબ જ હોબાળો અને હોબાળો છતાં લુધિયાણા વિધાનસભા પેટા ચૂંટણી જીતી લીધી તે હકીકત એ દર્શાવે છે કે કોંગ્રેસ કેટલી ખરાબ સ્થિતિમાં છે. ગુજરાતમાં, સૌથી ખરાબ એ હતું કે AAPએ શાસક ભાજપને પણ હરાવીને પેટા ચૂંટણી જીતી. કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન વધુ ખરાબ રહ્યું અને તેને ફક્ત 5,000 મત મળ્યા. વિધાનસભા પેટા ચૂંટણીનાં પરિણામો પાર્ટીના કાયાકલ્પના પ્રયાસોને પ્રતિબિંબિત કરી શકે છે કે નહીં, પરંતુ જ્યારે AAPના પ્રદર્શનની વાત આવે છે, ત્યારે તેની સીધી અસર કોંગ્રેસ અને વિપક્ષી એકતા પર પડે છે.
કોંગ્રેસે દિલ્હીમાં કેજરીવાલની હાર પર જીતના ખોટા અર્થને અવગણવો જોઈએ. તેના બદલે, તેણે અરવિંદ કેજરીવાલ નામના કોયડાને ઉકેલવા માટે એકાગ્ર પ્રયાસ કરવો જોઈએ. હવે એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે નેતૃત્વની રેસમાં તેમને રાખતી મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા વિના તેઓ વિપક્ષી એકતા માટે તૈયાર નથી. બિહારમાં એકલા લડવાના તેમના નિર્ણયથી કોંગ્રેસ ગંભીરતાથી વિચારી શકે છે કે તેમની સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો.
સૌ પ્રથમ, કોંગ્રેસ નેતૃત્વે પોતાનું મન સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે કેજરીવાલ અને AAPને અવગણીને ફક્ત બીજેપી પર હુમલો કરવો એ એક ખામીયુક્ત રણનીતિ છે. દિલ્હી અને પડોશી પંજાબમાં તેમને ઘેરી લેવા, જ્યાં તેઓ અને તેમના સાથીઓ મોટા ભાગનો સમય ભગવંત માનની સરકારની દેખરેખ રાખવામાં વિતાવે છે, તે શક્ય રસ્તો હોઈ શકે છે. નહિંતર, તેમના ગૃહપ્રદેશ દિલ્હીમાં, જ્યાં AAPનો જન્મ થયો હતો. તેમના પર કોઈ દબાણ ન હોવાથી અને પંજાબમાં સરળ રસ્તો ન હોવાથી, કેજરીવાલ કોંગ્રેસને નુકસાન પહોંચાડવા માટે કામ કરવાની હિંમત મેળવશે, જે સંયોગથી ભાજપની ઘોષિત યોજના સાથે મેળ ખાય છે અને વિપક્ષી એકતાને નિષ્ફળતા આપશે.
સ્પષ્ટપણે, 57 વર્ષીય કેજરીવાલ સમજી ગયા છે કે ઉંમર તેમના પક્ષમાં છે અને દિલ્હીમાં હાર છતાં, તેમની પાસે આપને વિસ્તૃત કરવા અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેની ભૂમિકા ભજવવા માટે તેમની રાજકીય વ્યૂહરચના પર કામ કરવા માટે પૂરતી જગ્યા છે. 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ સાદી બહુમતી મેળવવામાં નિષ્ફળ ગયો હોવા છતાં, મોદીજી હજુ પણ એક મજબૂત રાજકીય શક્તિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
વિરોધ કરવાને બદલે, જે કેન્દ્રમાં શાસન કરી રહેલા મોદી-શાહની જોડી સામે તેમના ઇરાદાપૂર્વક મૌનનું એક કારણ હોઈ શકે છે. તેઓ ભવિષ્યમાં મોદીને સીધો પડકાર આપવા માટે કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને રાહુલ ગાંધી પર નિશાન સાધી રહ્યા છે. કેજરીવાલ, રાહુલ ગાંધી કરતાં ફક્ત બે વર્ષ મોટા છે. જ્યારે કેજરીવાલે ચતુરાઈથી તેમની વ્યૂહરચના ઘડી હતી અને તેમના નેતૃત્વ માટે કોઈ પડકારો નથી. બીજી તરફ રાહુલ ઐતિહાસિક વારસાના ભાર નીચે દબાઈ રહ્યા છે, જે પ્રાચીન નેતાઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે અને જેને ઉતારવો તેમના માટે મુશ્કેલ સાબિત થઈ રહ્યો છે.
– આ લેખમાં પ્રગટ થયેલાં વિચારો લેખકનાં પોતાના છે.
આમ આદમી પાર્ટીના ટોચના નેતા અરવિંદ કેજરીવાલ સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો? આ સૌથી ચિંતાજનક પ્રશ્ન છે જેનો સામનો હાલમાં વિરોધ પક્ષનું (I.N.D.I.A) ગઠબંધન કરી રહ્યું છે. કોંગ્રેસ અને ગઠબંધન એ સ્વીકારી શકે છે કે ન પણ કરી શકે કે વિપક્ષી ગઠબંધન AAP પર નિર્ભર છે. જો કે વિવિધ કારણોસર, કોંગ્રેસ તેનું મધ્ય કેન્દ્ર છે. પછી ભલે તે તેની રાજકીય ક્ષમતા હોય કે નુકસાન પહોંચાડવાની ક્ષમતા.
જ્યારે કોંગ્રેસ, ખાસ કરીને વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધી રાજકીય અને ચૂંટણીલક્ષી રીતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો સામનો કરવા માટે સખત મહેનત કરી રહ્યા છે ત્યારે તેમના માટે સૌથી ચિંતાજનક પરિબળ કેજરીવાલનું રહસ્યમય વ્યક્તિત્વ હોવું જોઈએ. કેજરીવાલ નામના રહસ્યને કેવી રીતે ઉકેલી શકાય? આ પ્રશ્ન કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને રાહુલને પરેશાન કરતો હોવો જોઈએ. કેજરીવાલનાં તમામ રાજકીય પગલાં કોંગ્રેસને નિશાન બનાવવા અને ચૂંટણીલક્ષી રીતે ભાજપને મદદ કરવા માટે હોય તેવું લાગે છે. આ ઇરાદાપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છે કે નહીં તે એક અલગ ચર્ચા છે. આ વલણ ત્યારથી જોવા મળ્યું છે જ્યારે AAP અસ્તિત્વમાં આવ્યું અને કેજરીવાલ દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી બન્યા, કોંગ્રેસનો નાશ કર્યો અને અંતે ભાજપ સામે હારી ગયા હતા.
કોંગ્રેસ માટે AAPને ભાજપની ‘B’ ટીમ તરીકે લેબલ કરવું ખૂબ જ સરળ છે, કારણ કે કેજરીવાલે વિપક્ષી એકતા પર ભાર મૂક્યો છે જ્યારે વિધાનસભા ચૂંટણીઓ અને પેટાચૂંટણીઓમાં એકલા હાથે ચૂંટણી લડી હતી. કેટલાક કિસ્સાઓમાં આનાથી AAPને જીતવામાં મદદ મળી છે, જ્યારે બીજી તરફ તેણે કોંગ્રેસ અને અન્ય વિરોધ પક્ષોના ભોગે ભાજપને ચૂંટણીમાં જીતવામાં પણ મદદ કરી છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, તાજેતરમાં યોજાયેલી દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાં શૂન્ય રહેવા છતાં, કોંગ્રેસ કેજરીવાલના નેતૃત્વ હેઠળના AAPની હારની ઉજવણી કરી રહી હતી, એવી આશામાં કે તેનાથી સૌથી જૂની પાર્ટીના પુનરુત્થાનનો માર્ગ મોકળો થયો છે અને તેને ખોવાયેલો આધાર પાછો મેળવવામાં મદદ મળશે.
ત્યાર બાદની ઘટનાઓ, જેમાં કોંગ્રેસના દિલ્હી એકમ રહસ્યમય રીતે નિષ્ક્રિય થઈ હતી, સાથે જ તેના ઘણા ટોચના નેતાઓ ભાજપ સાથે સંપર્કમાં હોવાના અહેવાલ આવ્યા હતા. આ અલ્પજીવી આનંદને ખોટો ગણી રહી છે. એ અલગ વાત છે કે પાર્ટીને હજુ પણ ખ્યાલ નથી આવ્યો કે તેને AAPને અદૃશ્ય થવાને બદલે સીધી રીતે લડવાની જરૂર છે. કેજરીવાલે તાજેતરમાં જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ ભારતીય જનતા પાર્ટી અને કોંગ્રેસ સાથે કોઈ જોડાણ કર્યા વિના એકલા બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી લડશે. રાષ્ટ્રીય જનતા દળ અને કોંગ્રેસ રાજ્યનાં મુખ્ય ઘટકો છે.
આનાથી AAPને ફાયદો થઈ શકે કે ન પણ થાય, પરંતુ તે ચોક્કસપણે વિપક્ષી ગઠબંધનને નુકસાન પહોંચાડશે અને ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના શાસક એનડીએ ગઠબંધનને ફાયદો પહોંચાડશે, જે હાલમાં બહુ સારી સ્થિતિમાં નથી. કોંગ્રેસનો વિચાર ખોટો હતો કે દિલ્હીમાં હાર પછી, AAPનું કામ પૂરું થઈ ગયું છે અને કોંગ્રેસને સંપૂર્ણપણે ભાજપ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે, જેનાથી કેજરીવાલને કોઈ મુશ્કેલી ન પડે. બિહાર ચૂંટણી અને ત્યાર બાદ ગુજરાત અને પંજાબ વિધાનસભા પેટા ચૂંટણીઓમાં મળેલી જીત અંગેનું તેમનું વલણ કોંગ્રેસ માટે ચેતવણી તરીકે કામ કરવું જોઈતું હતું અને તે સુધારા તરફ આગળ વધવું જોઈતું હતું. રસપ્રદ વાત એ છે કે દિલ્હીની હાર પછી, ટીમ કેજરીવાલ સંપૂર્ણપણે દૂર થઈ ગઈ છે.
મૌન બહેરાશભર્યું છે અને તેઓ હવે કેન્દ્ર સરકાર, ખાસ કરીને મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહની ટીકા કરતાં સાંભળવામાં આવ્યા નથી, જેમના પર તેમણે અગાઉ ચૂંટણી લાભ માટે ખોટા ભ્રષ્ટાચારના કેસ દાખલ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. ભાજપ 26 વર્ષ પછી સત્તામાં પાછો ફર્યો છે, જેણે કેજરીવાલના આરોપોને અમુક અંશે સાચા સાબિત કર્યા છે. સત્ય એ છે કે મામલો હજુ પણ અદાલતમાં છે. સૌથી આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે કેજરીવાલ સાથે વ્યવહાર કરવામાં કોંગ્રેસનું મૌન વધુ બહેરાશભર્યું છે. તે ખોટી સલાહ અને ગેરમાર્ગે દોરનારું છે. દિલ્હીમાં પહેલેથી જ સંગઠનાત્મક માળખું નથી અને તેને પુનર્જીવિત કરવાનો કોઈ પ્રયાસ દેખીતી રીતે નથી. કોંગ્રેસના સ્થાનિક એકમમાં જે કંઈ બચ્યું છે તે સ્વાર્થી અને BJP-AAP સ્લીપર સેલનું પ્રભુત્વ ધરાવે છે. એવામાં નેતૃત્વને આશ્ચર્ય થાય છે કે વસ્તુઓ આપમેળે તેમના પક્ષમાં થઈ જશે.
દિલ્હીમાં કોંગ્રેસના રણનીતિકારોએ કેજરીવાલને સરળતાથી છોડી દીધા, પરંતુ પંજાબમાં AAP સરકારને ઘેરવા માટે પંજાબના મુખ્યમંત્રી ભગવંત માનનો ઉપયોગ કરીને પંજાબી ઓળખનો મુદ્દો ઉઠાવવાની તેમની બધી યોજનાઓ નિષ્ફળ ગઈ. કોંગ્રેસ દ્વારા જૂથવાદને નિયંત્રિત કરવા માટે કોઈ પ્રયાસ કર્યા વિના પંજાબમાં AAP ઉમેદવારે ખૂબ જ હોબાળો અને હોબાળો છતાં લુધિયાણા વિધાનસભા પેટા ચૂંટણી જીતી લીધી તે હકીકત એ દર્શાવે છે કે કોંગ્રેસ કેટલી ખરાબ સ્થિતિમાં છે. ગુજરાતમાં, સૌથી ખરાબ એ હતું કે AAPએ શાસક ભાજપને પણ હરાવીને પેટા ચૂંટણી જીતી. કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન વધુ ખરાબ રહ્યું અને તેને ફક્ત 5,000 મત મળ્યા. વિધાનસભા પેટા ચૂંટણીનાં પરિણામો પાર્ટીના કાયાકલ્પના પ્રયાસોને પ્રતિબિંબિત કરી શકે છે કે નહીં, પરંતુ જ્યારે AAPના પ્રદર્શનની વાત આવે છે, ત્યારે તેની સીધી અસર કોંગ્રેસ અને વિપક્ષી એકતા પર પડે છે.
કોંગ્રેસે દિલ્હીમાં કેજરીવાલની હાર પર જીતના ખોટા અર્થને અવગણવો જોઈએ. તેના બદલે, તેણે અરવિંદ કેજરીવાલ નામના કોયડાને ઉકેલવા માટે એકાગ્ર પ્રયાસ કરવો જોઈએ. હવે એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે નેતૃત્વની રેસમાં તેમને રાખતી મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા વિના તેઓ વિપક્ષી એકતા માટે તૈયાર નથી. બિહારમાં એકલા લડવાના તેમના નિર્ણયથી કોંગ્રેસ ગંભીરતાથી વિચારી શકે છે કે તેમની સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો.
સૌ પ્રથમ, કોંગ્રેસ નેતૃત્વે પોતાનું મન સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે કેજરીવાલ અને AAPને અવગણીને ફક્ત બીજેપી પર હુમલો કરવો એ એક ખામીયુક્ત રણનીતિ છે. દિલ્હી અને પડોશી પંજાબમાં તેમને ઘેરી લેવા, જ્યાં તેઓ અને તેમના સાથીઓ મોટા ભાગનો સમય ભગવંત માનની સરકારની દેખરેખ રાખવામાં વિતાવે છે, તે શક્ય રસ્તો હોઈ શકે છે. નહિંતર, તેમના ગૃહપ્રદેશ દિલ્હીમાં, જ્યાં AAPનો જન્મ થયો હતો. તેમના પર કોઈ દબાણ ન હોવાથી અને પંજાબમાં સરળ રસ્તો ન હોવાથી, કેજરીવાલ કોંગ્રેસને નુકસાન પહોંચાડવા માટે કામ કરવાની હિંમત મેળવશે, જે સંયોગથી ભાજપની ઘોષિત યોજના સાથે મેળ ખાય છે અને વિપક્ષી એકતાને નિષ્ફળતા આપશે.
સ્પષ્ટપણે, 57 વર્ષીય કેજરીવાલ સમજી ગયા છે કે ઉંમર તેમના પક્ષમાં છે અને દિલ્હીમાં હાર છતાં, તેમની પાસે આપને વિસ્તૃત કરવા અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેની ભૂમિકા ભજવવા માટે તેમની રાજકીય વ્યૂહરચના પર કામ કરવા માટે પૂરતી જગ્યા છે. 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ સાદી બહુમતી મેળવવામાં નિષ્ફળ ગયો હોવા છતાં, મોદીજી હજુ પણ એક મજબૂત રાજકીય શક્તિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
વિરોધ કરવાને બદલે, જે કેન્દ્રમાં શાસન કરી રહેલા મોદી-શાહની જોડી સામે તેમના ઇરાદાપૂર્વક મૌનનું એક કારણ હોઈ શકે છે. તેઓ ભવિષ્યમાં મોદીને સીધો પડકાર આપવા માટે કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને રાહુલ ગાંધી પર નિશાન સાધી રહ્યા છે. કેજરીવાલ, રાહુલ ગાંધી કરતાં ફક્ત બે વર્ષ મોટા છે. જ્યારે કેજરીવાલે ચતુરાઈથી તેમની વ્યૂહરચના ઘડી હતી અને તેમના નેતૃત્વ માટે કોઈ પડકારો નથી. બીજી તરફ રાહુલ ઐતિહાસિક વારસાના ભાર નીચે દબાઈ રહ્યા છે, જે પ્રાચીન નેતાઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે અને જેને ઉતારવો તેમના માટે મુશ્કેલ સાબિત થઈ રહ્યો છે.
– આ લેખમાં પ્રગટ થયેલાં વિચારો લેખકનાં પોતાના છે.