નવી દિલ્હીઃ જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ આજે તા. 11 નવેમ્બરને સોમવારે દેશના 51માં ચીફ જસ્ટિસ તરીકે શપથ લીધા હતા. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ તેમને રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં પદ અને ગુપ્તતાના શપથ લેવડાવ્યા હતા. જસ્ટિસ ખન્નાનો કાર્યકાળ 13 મે, 2025 સુધી રહેશે. જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના દિલ્હીના એક પ્રતિષ્ઠિત પરિવાર સાથે સંબંધ ધરાવે છે. તેઓ ત્રીજી પેઢીના વકીલ છે.
જજ બનતા પહેલા તેમણે 1983માં તીસ હજારી કોર્ટમાં કાયદાની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી હતી. તેમણે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં કાયદાની પ્રેક્ટિસ પણ કરી હતી અને હવે તેઓ આગામી છ મહિના સુધી દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશની ખુરશી સંભાળશે.
જસ્ટિસ ખન્નાનો જન્મ 14 મે 1960ના રોજ દિલ્હીમાં થયો હતો. તેઓ દિલ્હી હાઈકોર્ટના વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ દેવરાજ ખન્નાના પુત્ર અને સુપ્રીમ કોર્ટના જાણીતા ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ એચ.આર. ખન્નાના ભત્રીજા છે. તેમના કાકા જસ્ટિસ એચ.આર. ખન્ના 1976 માં કટોકટી દરમિયાન સમાચારમાં હતા જ્યારે તેમણે એડીએમ જબલપુર કેસમાં અસંમતિપૂર્ણ ચુકાદો લખીને રાજીનામું આપ્યું હતું.
જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ DUના કેમ્પસ લૉ સેન્ટરમાંથી કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો હતો. 2004માં તેઓ દિલ્હીના રાષ્ટ્રીય રાજધાની પ્રદેશના સ્ટેન્ડિંગ કાઉન્સેલ (સિવિલ) તરીકે નિયુક્ત થયા હતા અને 2005માં દિલ્હી હાઈકોર્ટના એડહોક જજ બન્યા હતા. બાદમાં તેમને કાયમી ન્યાયાધીશ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે એડિશનલ પબ્લિક પ્રોસિક્યુટર અને એમિકસ ક્યુરી તરીકે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં અનેક ફોજદારી કેસોની પણ દલીલ કરી હતી. આવકવેરા વિભાગના સિનિયર સ્ટેન્ડિંગ કાઉન્સેલ તરીકેનો તેમનો કાર્યકાળ પણ લાંબો હતો.
CJI તરીકે તેમની પ્રાથમિકતા પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા ઘટાડવા અને ન્યાયની ડિલિવરીને ઝડપી બનાવવાની છે. જસ્ટિસ ખન્નાને કોલેજિયમની ભલામણ પર 18 જાન્યુઆરી 2019ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટમાં બઢતી આપવામાં આવી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટમાં આવ્યા બાદ તેઓ 17 જૂન 2023થી 25 ડિસેમ્બર 2023 સુધી સુપ્રીમ કોર્ટ લીગલ સર્વિસ કમિટીના અધ્યક્ષ હતા. હાલમાં તેઓ નેશનલ લીગલ સર્વિસ ઓથોરિટીના એક્ઝિક્યુટિવ ચેરમેન અને નેશનલ જ્યુડિશિયલ એકેડમી, ભોપાલના ગવર્નિંગ કાઉન્સિલના સભ્ય છે. તેઓ આવતા વર્ષે 13 મેના રોજ નિવૃત્ત થશે.
ઈવીએમથી લઈને કેજરીવાલને વચગાળાના જામીન સહિત ઐતિહાસિક નિર્ણયો લીધા
સુપ્રીમ કોર્ટના જજ તરીકે તેઓ ઘણા ઐતિહાસિક નિર્ણયોનો હિસ્સો હતા. 26 એપ્રિલના રોજ જસ્ટિસ ખન્નાની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે EVM સાથે છેડછાડની શંકાને પાયાવિહોણી ગણાવી હતી અને જૂની પેપર બેલેટ સિસ્ટમ પર પાછા ફરવાની માંગને ફગાવી દીધી હતી.
જસ્ટિસ ખન્ના એ પાંચ જજની બેંચનો ભાગ હતા જેણે બંધારણની કલમ 370 નાબૂદ કરવાના કેન્દ્રના 2019ના નિર્ણયને સમર્થન આપ્યું હતું. જસ્ટિસ ખન્નાની બેન્ચે એક્સાઇઝ પોલિસી કૌભાંડના કેસમાં લોકસભાની ચૂંટણીમાં પ્રચાર કરવા માટે તત્કાલિન મુખ્યમંત્રી કેજરીવાલને પહેલી જૂન સુધી વચગાળાના જામીન આપ્યા હતા.
