16થી ચોત્રીસ વર્ષીય ફ્રાન્સેસ્કો કુરિયોને સેંકડો ગ્રાહકોને મોટાભાગે U.S.A.ના દસ્તાવેજો શોધવામાં મદદ કરી છે. જ્યુર સાંગુનિસ (‘લોહીનો અધિકાર’) નિયમને કારણે ઇટાલી વિશ્વના એવા દેશોમાંનો એક છે જેણે અનેક લોકોને નાગરિકતાની સંભાવના પ્રદાન કરી છે જેઓ તેમના કુટુંબના મૂળ ઇટાલિયન પૂર્વજને શોધી શકે છે. અલબત્ત તે એક ઇટાલિયન પૂર્વજ હોવો જોઈએ જેણે વંશની લાઇનમાં આગામી વ્યક્તિનો જન્મ ન થાય ત્યાં સુધી અલગ રાષ્ટ્રીયતાને પ્રાકૃતિક બનાવ્યું ન હોય! ઉદાહરણ તરીકે જો કોઈના દાદાનો જન્મ ઇટાલીમાં થયો હતો અને દાદા અમેરિકાના નાગરિક બન્યાં તે પહેલા તેના પિતાનો જન્મ અમેરિકામાં થયો હતો તો તે સંભવતઃ ઇટાલિયન નાગરિકતા માટે પાત્ર છે.
આવી સમસ્યા અનેક દેશોમાં છે. ઘણા દેશોની ભૂગોળ સમય અને કારણોસર બદલાઈ છે. દેશના ભાગલા પડ્યા પછી નાગરિકો માટે મૂળ વતન કે સ્થાવર સંપત્તિ પર અધિકાર કઠિન સમસ્યા બન્યાં છે. કાયદો અને કાયદા સંબંધિત દસ્તાવેજો વચ્ચે જિંદગી અટવાઈ જાય છે. ભારત અને પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં આ સમસ્યા દાયકાઓથી ઉકળે છે. ઘણા પ્રશ્નો અધૂરા છે. ભારતમાં કોશિશ થઈ પણ આ ઉકેલ એકમાર્ગી ન હોઈ શકે. તાજેતરની રશિયા અને યુક્રેન યુધ્ધ અને શરણાર્થીઓની દશા – અવદશા પછી યુરોપના અનેક દેશોમાં પુન:વસવાટની સમસ્યા વકરશે ત્યારે આ દાખલો રસ્તો દેખાડશે!
ભારતમાં પણ એક નાનો ઇટાલિયન સમુદાય છે, જેમાં મુખ્યત્વે ઇટાલિયન વારસાના ભારતીય નાગરિકો તેમજ ભારતમાં રહેતા ઇટાલીના પ્રવાસીઓ અને સ્થળાંતર કરનારાઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમની સંખ્યા આશરે પંદરથી વીસ હજાર માનવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયામાં હંમેશા કાગળના પહાડ ઊભા થાય છે. જે જ્યાં રહેતા હોય તે દેશમાંથી તેમ જ ઇટાલીમાં પૂર્વજ અને તેની વચ્ચેના તમામ વંશજો બંનેના રેકોર્ડ્સ હસ્તગત કરવા પડે છે. તે અંગે પૂષ્કળ ચેતવણીઓ છે. તે જટિલ લાગે છે. ઇટાલિયન અમેરિકનો મોટી સંખ્યામાં છે, જેમની પાસે સંપૂર્ણ અથવા આંશિક ઇટાલિયન વંશ છે. ઇટાલિયન અમેરિકનો સૌથી વધુ શહેરી અને ઔદ્યોગિક મેટ્રોપોલિટન વિસ્તારોમાં છે. જેમાં નોંધપાત્ર સમુદાયો પણ અન્ય U.S. મેટ્રોપોલિટન વિસ્તારોમાં રહે છે. 36000થી વધુ સભ્યો ધરાવતું બેવડી U.S.-ઇટાલિયન સિટિઝનશિપ નામનું એક ખાનગી ફેસબુક જૂથ ઇટાલિયનો માટે પ્રક્રિયાને સ્પષ્ટ કરવા માટે સમર્પિત સંસાધનોમાંનું એક છે. ન્યાયિક સાંગુનિસના ઘણા ભાગોને નેવિગેટ કરવા માટે વકીલો પણ છે. કેટલીકવાર બધુ ઇટાલિયન ગામમાં ક્યાંક દફનાવવામાં આવેલ એક ગુમ થયેલ દસ્તાવેજ શોધવા પર રહે છે. તે જ કામ ઇટાલિયન રેકોર્ડ્સના દસ્તાવેજો ખોળી 007 ફ્રાન્સેસ્કો ક્યુરિઓન લોકોના સપનાને સાકાર સહજ કરી રહી છે. એક સમયે એક રેકોર્ડ મળ્યો અને વાત આગળ વધી શકી. 2016થી ચોત્રીસ વર્ષીય ફ્રાન્સેસ્કો કુરિયોને સેંકડો અટવાયેલા અને ગૂંચવાયેલા અનેક દેશોના નાગરિકો જેમાં મોટાભાગે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના નાગરિકોને દસ્તાવેજો શોધવામાં મદદ કરી છે. પહેલી દ્રષ્ટિએ કામ સહેલું લાગે પણ તેમાં એટલી ગૂંચ છે જેટલી પેઢી! તેમાં ધરતીકંપ અને આગથી બરબાદ થયેલા અને ચર્ચોમાં દફનાવવામાં આવેલા બાપ્તિસ્માના રેકોર્ડ્સથી લઈને જન્મ સમયે દત્તક લેવા માટે છોડી દેવામાં આવેલા બાળકના જન્મ પ્રમાણપત્ર સુધી છે જે તેમના પૂર્વજોથી સાવ અજાણ છે. આ શોધની કિંમત જટિલતાને આધારે નક્કી થાય છે. સવાસો ડોલર કે તેનાથી વધુ પણ થઈ જાય છે. વળતર કદાચ વધુ મહત્વનું સાબિત થતું હોય છે! ફ્રાન્સેસ્કો ક્યુરિઓન આ વ્યવસાયમાં આવી તે પણ આપવીતીનો ભાગ છે. મૂળ સિસિલીમાં તેના પોતાના પૂર્વજોની શોધ કરતી ફ્લોરિડિયન સામે તે એક પડકારનો સામનો હતો જેણે આ અજાયબ વ્યવસાયને શરૂ કરવામાં મદદ કરી. ફ્રાન્સેસ્કો ક્યુરિઓન કાયદાની કૉલેજમાં હતી અને સિસિલીની ઉચ્ચ બેરોજગારીને કારણે યોગ્ય નોકરી શોધવામાં અસમર્થ હતી. તેણે આજીવિકા કમાવવાના સંભવિત માર્ગ તરીકે પ્રવાસન તરફ વળવાનું નક્કી કર્યું અને એરબીએનબી તરીકે કોલેસાનોના અંતરિયાળ ગામમાં પોતાના પરિવારનું પૈતૃક ઘર ખોલ્યું. તેને પોતાની દાદીમાના ઘરનો જૂના જમાનાનો દેખાવ ગમ્યો ત્યારે તેને ખાત્રી હતી કે કોઈપણ અમેરિકનો કે બીજાને પૂર્વજો તરફ વળવાનું ગમશે. ક્યુરીઓનની પ્રવાસી દરિયાકાંઠાના શહેર સેફાલુથી લગભગ ચાલીસ મિનિટના અંતરે આવેલા ત્રણ બેડરૂમના ઘર પચાસના દાયકાનું ઘર અને ટેરેસ પર વોશિંગ મશીન ધરાવતી મિલકતની હવે એરબીએનબી પર સમીક્ષાઓ છે અને 5 માંથી 4.9નું સ્ટારનું રેટિંગ ધરાવે છે! સેન્ટ પીટર્સબર્ગ, ફ્લોરિડાના એક મહેમાને પ્રથમ ઘર બુક કર્યું ત્યારે તેમને આશ્ચર્ય થયું હતું! ક્યુરિઓન માટે ઇટાલીમાં ગુમ થયેલા રેકોર્ડ્સ માટે તેની શોધ ક્યારેય કંટાળાજનક નથી. કેટલાક કિસ્સાઓ ખૂબ જ સરળતાથી ઉકેલી લે છે જ્યારે અન્ય કેટલાક વળાંકવાળા અને વળતા રસ્તાઓ તરફ દોરી જાય છે, જે સુખી અને ઉદાસી આશ્ચર્ય સાથે આવી શકે છે. ક્યારેક અઘરી શોધ નિરાશાજનક બની શકે છે અને મળેલી માહિતી ઉદાસી હોઈ શકે છે. અલબત્ત જ્યારે રેકોર્ડ શોધી આપે ત્યારે ખુશીના આંસુ સાથે ખુશીની લાગણીઓ હોય છે. ભારતમાં એક નાનો ઇટાલિયન સમુદાય છે, જેમાં મુખ્યત્વે ઇટાલિયન વારસાના ભારતીય નાગરિકો તેમજ ભારતમાં રહેતા ઇટાલીના પ્રવાસીઓ અને સ્થળાંતર કરનારાઓનો સમાવેશ થાય છે. એન્ડ્રીયા ફોન્ટી તેની દાદી માટે જન્મ રેકોર્ડની શોધમાં કોલેસાનો જઈ રહી હતી. તેણી U.S.માં સ્થળાંતર કર્યા પછી સિસિલી પાછા જવાની ઇચ્છા ધરાવતી હતી. એન્ડ્રીયા ફોન્ટી પરિવારનું સન્માન કરવા માટે ત્યાં જવા માંગતી હતી, એરબીએનબીને શોધ્યું ત્યારે ત્યાં ફક્ત આ જ હતું જે થોડા દિવસો પહેલા સૂચિબદ્ધ હતું.
ઉતાવળે તેને બુક કરાવ્યું. ક્યુરીયોને લખ્યું હતું કે તે શહેરમાં શું નવું થઈ રહ્યું છે, જે સામાન્ય રીતે પ્રવાસી રડાર પર નથી. ફોન્ટીએ સમજાવ્યું કે તે જન્મ રેકોર્ડ શોધી રહી હતી અને 1960માં કુટુંબનો સંપર્ક ગુમાવી દીધો હતો તેવા સંબંધી વિશેની માહિતી માટે તે ઉત્સુક છે. અચરજ સાથે થોડા દિવસોની અંદર સિસિલીમાં પહોંચે તે પહેલા જ ક્યુરીયોને સંદેશ મોકલ્યો કે તેમનું કુટુંબ મળી ગયું છે. તેઓ તેમના નજીકના પડોશી હતા. ફોન્ટીની સિસિલીની મુલાકાત એક શોધ બની હતી. કારણ કે ક્યુરીયોને તેણીને તે ઘર શોધવામાં મદદ કરી હતી જેમાં તેણીની મોટી દાદી ઉછરી હતી.
તેણીને સ્થાનિક પાદરી સાથે જન્મ રેકોર્ડ્સ શોધવા માટે પરિચય કરાવ્યો હતો અને તેણીને લશ્કરી રેકોર્ડ અને અન્ય દસ્તાવેજો શોધવામાં મદદ કરી હતી. ક્યુરિઓન ફ્રાન્સેસ્કો વિના ક્યારેય કુંટુંબના ઇતિહાસને શોધ શક્ય ન હોત! જે હાલમાં તેની ઇટાલિયન નાગરિકતા માટે અરજી કરવાની પ્રક્રિયામાં છે. તે કારકુનો સાથે ક્યુરિઓન ફ્રાન્સેસ્કો સહેલાઈથી મિત્ર બની જાય છે અને સંબંધ સ્થાપિત કરે છે. તેને કામ કરતા જોવું અદ્ભુત છે. તેણી U.S. પાછી આવી ત્યારે તેણીએ ફેસબુક જૂથમાં તેણીને કેવી રીતે મદદ કરી તે વિશે પોસ્ટ કર્યું અને મિત્રોમાં પણ આ વાતનો ફેલાવો કર્યો.
ક્યુરીયોનના પ્રથમ સત્તાવાર ક્લાયન્ટ્સ સાથે મેળાપ થયો. તેને તે સાથે તેનો વ્યવસાય શરૂ કરવા પ્રોત્સાહન મળ્યું. ક્યુરીઓનના ફેસબુક બિઝનેસ પેજ પર લગભગ છ હજાર ફોલોઅર્સ છે. તેના ગ્રાહકોની વિનંતીઓથી લઈને સમગ્ર ઈટાલીમાં તેની માતાના સિસિલિયન ઘરના રસોઈના ફોટા સુધીના સાહસોથી લઈને દરેક વસ્તુની વિગતો આપે છે. ક્યુરિઓન કહે છે કે ઇટાલીમાં ગુમ થયેલા રેકોર્ડ્સ માટે તેની શોધ ક્યારેય કંટાળાજનક નથી. કેટલાક કિસ્સાઓ ખૂબ જ સરળતાથી ઉકેલી લે છે, જ્યારે અન્ય કેટલાક વળાંકવાળા અને ભળતા રસ્તાઓ તરફ દોરી જાય છે, જે ક્યારેક સુખી તો ક્યારેક ઉદાસ આશ્ચર્ય સાથે પરિણામ લાવે છે.
દરેકનો વ્યક્તિગત કેસ ઉકેલવો તે એક કોયડો છે! ક્યારેક અઘરી શોધ નિરાશાજનક બની જાય છે. મળેલી માહિતી ઉપયોગી હોતી નથી. અલબત્ત જ્યારે રેકોર્ડ્સ શોધતા ખુશીના આંસું સાથે ખુશીની લાગણીઓની અપેક્ષા હોય છે. સૌથી મોટી સફળતાઓમાં બાપ્તિસ્માના રેકોર્ડનું પુસ્તક શોધવાનો સમાવેશ થાય છે. જે તેના ક્લાયન્ટના સંબંધીના જન્મ વર્ષનું હતું. તે એક ચર્ચમાંથી બચાવેલું એક માત્ર પુસ્તક હતું કે જે જમીન પર બળી ગયું હતું. ઉત્તર ઇટાલીમાં બાપ્તિસ્માના રેકોર્ડની શોધ દ્વારા જાણવા મળ્યું કે ક્લાયંટના દાદા એક ‘’ફાઉન્ડલિંગ વ્હીલ’’ બાળક હતા. મતલબ કે તેને તેની માતા દ્વારા કથિત રીતે ત્યજી દેવામાં આવ્યો હતો.
તેને રૂઓટા ડેઇ પ્રોએટી નામના ફરતા દરવાજામાં છોડી દેવામાં આવ્યો હતો, જે તેને માતાની ઓળખથી સુરક્ષિત કરે છે. અનીસા પેસિઓ, કેલિફોર્નિયાના નાપા વેલીની નર્સ, તેણીના દાદા એન્જેલો પેસિયોને ક્યારેય ઓળખતી ન હતી, જેઓ તેણીના જન્મ પહેલા મૃત્યુ પામ્યા હતા. તેણી એન્જેલોનો જન્મદિવસ અને તેના માતા-પિતાના નામ જાણતી હતી અને તેનો જન્મ રેકોર્ડ જોવા માટે તે સ્ટેલા, ઇટાલીમાં તેના જન્મના શહેરમાં પણ ગઈ હતી પરંતુ નસીબનો સાથ ન મળ્યો. જ્યારે કેસ ક્યુરીઓનને સોંપ્યો ત્યારે લગભગ એક અઠવાડિયામાં ગુમ થયેલ રેકોર્ડ શોધી કાઢ્યો. પરંતુ જન્મ પ્રમાણપત્ર એક અલગ નામ હેઠળ હતું. જે મિડવાઇફે તેના દાદાને આપ્યું હતું જ્યારે તેણીએ ફાઉન્ડલિંગ વ્હીલમાં બાળક શોધી કાઢ્યું હતું.
પરંતુ તેના દાદા સાથે રેકોર્ડને મેચ કરવા માટે પુરતી અન્ય વિગતો હતી. મિડવાઇફે તેનું નામ એન્જેલો સેલેસ્ટે રાખ્યું હતું. જેનો અર્થ થાય છે બ્લૂ એન્જલ! ફ્રાન્સેસ્કોએ સમાચાર આપ્યા ત્યારે બધા ભાવુક થઈ ગયા. જે આખરે સમજી શક્યા કે તેની પુત્રીએ તેણીની સુંદર વાદળી-ગ્રે આંખો ક્યાં મેળવી છે. અરકાનસાસ અને કેલિફોર્નિયામાં રહેતા ડીના સિપોલા ગુપ્ટિલ અને તેની ભત્રીજી કેમેરોન સિપોલા લગભગ એક દાયકાથી તેમના સિસિલિયન પરિવાર પર સંશોધન કરી રહ્યા હતા.
પરંતુ પરિવારના પિતૃઓમાંથી એક વિશે માહિતીનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ ખૂટતો રહ્યો. ડીનાએ ઇટાલિયન રેકોર્ડ સાઇટ્સ પર સેંકડો કલાકો ગાળ્યા હતા. તેના દાદાના જન્મના રેકોર્ડ માટે ઝાંખા ઇટાલિયન લિપિમાં હજારો રેકોર્ડ્સ શોધ્યા હતા પણ કંઈ હાથ ન લાગ્યું. તેથી તેઓએ ક્યુરીઓનને કેસ આપ્યો. ક્યુરીઓન ફરીથી બાપ્તિસ્માના રેકોર્ડની તપાસ કરવા માટે અનિચ્છાએ પાદરી મેળવવામાં સક્ષમ થઈ અને તે જ સમયે ગુમ થયેલ રેકોર્ડ આખરે શોધી કાઢવામાં આવ્યો હતો. કારણ કે તે ફ્રાન્સેસ્કો છે, જેમણે હમણાં જ જાણ્યું કે તેમની ઇટાલિયન નાગરિકતાની અરજી મંજૂર કરવામાં આવી છે.
ઇટાલિયન સિટિઝનશિપ આસિસ્ટન્સના ઇટાલિયન માર્કો પર્મ્યુનિયન કહે છે કે તેમની પેઢી દર વર્ષે સેંકડો કેસ પર કામ કરે છે જે અમેરિકનો માટે જ્યુર સાંગ્યુનિસ દ્વારા ઇટાલિયન નાગરિકતા મેળવવા માંગે છે .જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરતા ઇટાલિયન પૂર્વજો ધરાવતા કોઈપણ દેશના નાગરિકો અરજી કરી શકે છે પરંતુ તે ચોક્કસ દેશના કાયદા અને નિયમોના આધારે મર્યાદાઓ હોઈ શકે છે. U.S., કેનેડા, યુનાઇટેડ કિંગડમ, આર્જેન્ટિના, બ્રાઝિલ અને ઓસ્ટ્રેલિયાના લોકો સૌથી વધુ વારંવાર અરજદારોમાં સામેલ છે.
કંપની ઇટાલિયન નાગરિકતા માટે અરજી કરતા લોકોને આંશિક અને સંપૂર્ણ સેવા સહાય આપે છે અને ઇટાલી અને કેલિફોર્નિયામાં ઓફિસ ધરાવે છે. તેની પાસે કૌટુંબિક વૃક્ષનું સ્વરૂપ પણ છે. જે સંભવિત ગ્રાહકોને ઇટાલિયન નાગરિકતા મેળવવાનો માર્ગ છે કે કેમ તે જણાવવા માટે તે મફતમાં મૂલ્યાંકન કરશે. ક્યુરીઓન એવા દસ્તાવેજો મેળવે છે જે ઘણા ગ્રાહકો માટે નાગરિકત્વનો માર્ગ મોકળો કરે છે. ઇટાલિયન વંશના હોય યુરોપિયન યુનિયનમાં મેળવી શકો તેમાંથી ઇટાલિયન નાગરિકતા એ સૌથી સરળ છે.
તે ફ્રાન્સ અથવા આયર્લેન્ડ કરતા ઘણુ સરળ છે. તે વિઝાની જરૂરિયાત વિના યુરોપિયન યુનિયનમાં ગમે ત્યાં રહેવા અને કામ કરવાનો અધિકાર પણ આપે છે. ઇટાલિયન આરોગ્ય સંભાળ – જે લગભગ મફત છે અને વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠમાં ગણવામાં આવે છે તે નાગરિકત્વનો બીજો લાભ છે. ચોથી પેઢીના ઇટાલિયન-અમેરિકન પીટર ફારિનાએ ઇટાલિયન નાગરિકતા સહાયક પેઢી ઇટાલીમોન્ડો શરૂ કરી! 2006માં પોતાની ઇટાલિયન નાગરિકતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી નાગરિકતાના ફાયદા ગ્રાહકો માટે સ્પષ્ટ કારણો હોવાથી કામ આગળ વધે છે.
ઘણા બેબી બૂમર્સ ઇટાલિયન ઇમિગ્રન્ટ્સના બાળકોમાં મોટા થયા છે અને બહુ-પેઢીના ઘરના દિવસો અને નોન્ના ખાતે રવિવારના રાત્રિભોજનને યાદ કરે છે. જીવન હવે અલગ છે અને ઇટાલિયન નાગરિકત્વ એ ભાવિ પેઢીઓને વારસો અને તક પૂરી પાડતી તક છે. પોતાના મૂળનું સન્માન કરવું જોઈએ! ક્યુરીઓન ગ્રાહકો માટે તે વારસો મેળવવા માટે તડપે છે. તે પિયાઝા અથવા ગામનો મધ્ય ચોરસ સ્થળોએ જાય છે જ્યાં ઈટાલિયનો લાંબા સમયથી વાત કરવા માટે એકઠા થાય છે. ત્યાં પ્રશ્નો પૂછતા દરેક વ્યક્તિ માહિતી આપવાનું શરૂ કરે છે. તેઓ કહેવાનું શરૂ કરે છે, ‘હા આ બારમાં જાઓ અથવા તે શેરીમાં જાઓ. ખાસ કરીને ગામડાની વૃધ્ધ મહિલાઓ જીવંત આર્કાઇવ જેવી છે કારણ કે તેઓ નગરની યાદો જાણે છે. ખોવાયેલો રેકોર્ડ શોધવો એ પઝલ કરવા જેવું છે.
લોકો કહેશે કે તેમના પૂર્વજો પાલેર્મોના છે પછી તે તારણ આપશે કે તેઓ ટાપુની મધ્યમાંથી હતા!’ અમેરિકન ઇટાલિયન નાગરિકોની ખૂબ પ્રશંસા થાય છે. જેઓ તેમની મૂળ ભૂમિને ક્યારેય ભૂલી શક્યા નથી. તેમની નસોમાં હજી પણ ઇટાલિયન લોહી વહે છે, જે તેમના કુંટુંબના ઇતિહાસની યાદ અપાવે છે. તમામ લોકો માટે જેમણે તેમના ભૂતકાળ સાથે જોડવામાં મદદ કરી છે. ક્યુરિઓનની સૌથી મોટી પ્રશંસક તેની માતા હોઈ શકે છે! લોકો 007 ફ્રાન્સેસ્કો ક્યુરિઓનનો આભાર માનવાની ખરેખર મીઠી રીતો શોધે છે. પૈસા મેળવવા કરતા તે વધુ સરસ છે કે તેમનો પરિવાર શોધી કાઢ્યો. જોડવાનો આનંદ મળ્યો. 007 ફ્રાન્સેસ્કો ક્યુરિઓન જેવી રહસ્ય ઉકેલનાર ઘણા દેશો માટે વર્તમાન સંજોગોમાં માર્ગદર્શક બની શકે છે!
