થોડા દિવસો પહેલા અમદાવાદમાં વિશ્વના સૌથી મોટા અને હાઇટેક ક્રિકેટ સ્ટેડિયમનું (Narendra Modi Stadium, Ahmedabad) લોકાપર્ણ થયુ. આ જ દિવસે અહીં ઇન્ડિયા- ઇંગ્લેન્ડની ટેસ્ટ મેચ શરૂ થઇ. જો કે ભારત સામેની ટેસ્ટ સિરીઝની ત્રીજી મેચમાં કારમી હાર બાદ ઇંગ્લેન્ડની ટીમ અમદાવાદની પીચ પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે. ઇંગ્લેન્ડના કેપ્ટન જો રૂટનું માનવું છે કે પિચ ટેસ્ટ ક્રિકેટ માટે યોગ્ય છે કે નહીં તેનો નિર્ણય ખેલાડીઓએ લેવો જોઇએ. જો કે હવે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કાઉન્સિલ (ICC) આ મામલે નિર્ણય લેશે.
ચેન્નઇમાં રમાયેલી બીજી ટેસ્ટ મેચમાં ઇંગ્લેન્ડની હાર બાદ પણ પિચ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા હતા. તે જ સમયે, ભૂતપૂર્વ ભારતીય ક્રિકેટર સુનીલ ગાવસ્કરે (Sunil Gavaskar) અમદાવાદની પીચ પર સવાલ ઉઠાવનારાઓને યોગ્ય જવાબ આપ્યો છે. તેણે કહ્યું કે આ પિચ પર રોહિત શર્મા અને જેક ક્રોલીએ અડધી સદી ફટકારી હતી. ઇંગ્લેન્ડ રન બનાવવાને બદલે વિકેટ બચાવવાનું વિચારી રહી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ જ મેદાન પર અક્ષર પટેલ અને આર અશ્વિને શાનદાર બોલિંગ કરી છે.
પિચના સમગ્ર વિવાદ દરમિયાન, તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ બન્યું છે કે ખરાબ પિચ શું છે. આ અંગે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કાઉન્સિલના નિયમો શું છે? ICCના નિયમો અનુસાર ખરાબ પીચ એવી છે કે જ્યાં બેટ અને બોલ વચ્ચે કોઈ મેચ ન હોય. કાં તો તે પીચ પર બેટ્સમેનોને સૌથી વધુ મદદ મળે અને ઝડપી બોલર હોય કે સ્પિનર, બોલરોને પિચ તરફથી કોઈ મદદ ન મળવી જોઇએ. તે જ સમયે, બોલરોને સમાન પિચ પર પુષ્કળ મદદ મળી રહી છે અને બેટ્સમેનને રન બનાવવાની તક મળી નથી. જ્યારે સ્પિનર્સ પુષ્કળ સહાય મેળવી રહ્યા હોય ત્યારે પિચને નબળું રેટિંગ મળે છે.
જો મેચ ભારત, શ્રીલંકા, પાકિસ્તાન અથવા બાંગ્લાદેશમાં યોજાઈ રહી છે, તો પહેલા દિવસથી સ્પિનરોની મદદ કરવાનું નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે, જે સ્વીકાર્ય પણ છે. આઇસીસીનો નિયમ કહે છે – જોકે અસમાન બાઉન્સ સ્વીકાર્ય નથી. તે ચોક્કસ છે કે જેમ જેમ રમત પ્રગતિ કરે છે, પિચ સ્પિનરોને વધુ મદદ કરશે અને અસમાન બાઉન્સ પણ થઈ શકે છે. જો આ બધું થાય છે, તો પણ પિચ ખરાબ હોવાનું કહી શકાય નહીં. અમદાવાદની પીચ પર સ્પિનરોએ 30 માંથી 28 વિકેટ ઝડપી હતી. પિચે સ્પિનરોને મદદ કરી હતી, જેના કારણે ઇંગ્લેન્ડનો પાર્ટ ટાઇમ સ્પિનર જો રૂટે પણ 5 વિકેટ લીધી હતી.
2018 માં ICCએ દક્ષિણ આફ્રિકામાં વાન્ડરર્સની પીચને ખરાબ ગણાવી. ભારતે આ મેચમાં દક્ષિણ આફ્રિકા સામે શાનદાર વાપસી કરીને 63 રનથી જીત મેળવી હતી. મેચમાં આશરે 296 ઓવર બનાવવામાં આવી હતી, જેમાં 805 રન થયા હતા અને 40 વિકેટ પડી હતી. પરંતુ આ મેચ ચર્ચાનો વિષય બની ગઇ હતી કારણ કે બંને ટીમોના ઘણા બેટ્સમેનોને પણ અણધારી બાઉન્સ અને ખૂબ ઊંચા સીમ મૂવમેન્ટના કારણે ઈજાઓ પહોંચી હતી. મેચના ત્રીજા દિવસે જસપ્રિત બુમરાહના બાઉન્સર ડીન એલ્ગર સુકાન પર હતા ત્યારે ઓન-ફીલ્ડ અમ્પાયરોએ મેચ બંધ કરી દીધી, કારણ કે તેમને લાગ્યું કે રમત ચાલુ રાખવી જોખમી છે.
આ અગાઉ, 2017 માં પૂણેની પિચને ICCએ ખરાબ ગણાવી હતી. ભારત અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે એક મેચ હતી. ઓસ્ટ્રેલિયાએ પ્રથમ દાવમાં 260 અને બીજી ઇનિંગમાં 285 રન બનાવ્યા હતા, જ્યારે ભારતની પહેલી ઇનિંગ્સ 105 અને બીજી ઇનિંગ્સ 107 રનમાં ઘટી ગઈ હતી. મેચમાં ઓસ્ટ્રેલિયન સ્પિનર સ્ટીવ ઓ’કિફે 12 વિકેટ લીધી હતી. નોંધનીય છે કે તે મેચમાં ઝડપી બોલરોએ પણ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. ભારતના ઉમેશ યાદવે પ્રથમ દાવમાં 32 રન આપીને 4 વિકેટ ઝડપી હતી. તે જ સમયે, સ્ટીવ સ્મિથે બેટિંગમાં શાનદાર 109 રન બનાવ્યા. મેચ ત્રણ દિવસમાં પૂરી થઈ હતી અને ભારત 333 રને હારી ગયું હતું.
જો પિચ ખરાબ જાહેર કરવામાં આવે છે, તો તેને ત્રણ ડિમેરિટ પોઇન્ટ આપવામાં આવે છે. નિયમો અનુસાર મેચ રેફરી કે જેની મેચ સ્થળની પીચ સરેરાશ કરતા ઓછી હોય તેને એક ડિમરેટ પોઇન્ટ આપવામાં આવે છે, જ્યારે ‘ખરાબ’ અને ‘અનફિટ’ તરીકે જાહેર કરાયેલ પીચને અનુક્રમે ત્રણ અને પાંચ ડિમેરિટ પોઇન્ટ મળે છે.
