ટોચના વૈજ્ઞાનિકોના એક રિપોર્ટમાં (Report) વધતા તાપમાનને લઈ ઘણી ચોંકાવનારી માહિતી સામે આવી છે. રિપોર્ટ અનુસાર આગામી કેટલાક વર્ષોમાં 30 ગણી વધુ હીટવેવ (Heat Wave) જોવા મળશે. એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે ભારત, બાંગ્લાદેશ, થાઈલેન્ડ જેવા દેશોમાં તાપમાન 55 ડિગ્રી સેલ્સિયસની આસપાસ રહેશે. આ રિપોર્ટમાં 41 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાનને (Temperature) ખતરનાક શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. જ્યારે 55 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાનને ખૂબ જ ખતરનાક ગણાવ્યું છે. ત્યારે ભારતીયોને આવનારા દિવસોમાં વધુ તાપમાન સહન કરવા માટે સક્ષમ બનવું પડશે.
દેશના ઘણા ભાગોમાં આ દિવસોમાં ગરમીના કારણે લોકોની હાલત ખરાબ છે. રાજધાની દિલ્હી સહિત ઉત્તર ભારતના ઘણા શહેરોમાં પંખા, કુલર ગરમીથી રાહત અપાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યા છે અને એસી વગર એક ક્ષણ પણ પસાર કરવી મુશ્કેલ છે. આ સ્થિતિ છે જ્યારે આ દિવસોમાં તાપમાન 40 થી 44 ડિગ્રી સુધી પહોંચી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં જરા કલ્પના કરો કે જ્યારે તાપમાન 48 થી 55 ડિગ્રીની વચ્ચે હશે ત્યારે શું સ્થિતિ હશે. દેશમાં હીટ સ્ટ્રોક 30 ગણો વધુ હશે. જે રીતે કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું ઉત્સર્જન થઈ રહ્યું છે અને તે વધી રહ્યું છે. આ કારણે એવી આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે કે આગામી વર્ષોમાં રાજધાની દિલ્હી સહિત અનેક શહેરોના સરેરાશ તાપમાનમાં હાલની સરખામણીએ 7 થી 8 ડિગ્રીનો વધારો થઈ શકે છે.
વર્લ્ડ વેધર એટ્રિબ્યુશન ગ્રૂપ હેઠળ અગ્રણી આબોહવા વૈજ્ઞાનિકોની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા ઝડપી એટ્રિબ્યુશન વિશ્લેષણ અનુસાર સમગ્ર વિશ્વમાં હીટવેવ હોટસ્પોટ્સ માટે પ્રદેશની ઉચ્ચ નબળાઈએ હવામાનને પ્રભાવિત કરવાની શક્યતાઓને વધારી દીધી છે. એપ્રિલ દરમિયાન દક્ષિણ અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના ભાગોએ તીવ્ર ગરમીની લહેરનો અનુભવ કર્યો હતો, જેમાં લાઓસમાં તાપમાન 42 °C અને થાઇલેન્ડમાં 45 °C સુધી પહોંચ્યું હતું.
આ અહેવાલમાં વધુમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે હાલમાં સમગ્ર વિશ્વમાં હીટ સ્ટ્રોકને કારણે મૃત્યુનો કોઈ ચોક્કસ આંકડો નથી. કારણ કે હીટવેવના કારણે મૃત્યુ ઘણા દિવસો પછી નોંધાય છે. હીટવેવ અને ક્લાઈમેટ ચેન્જને લઈને જે નીતિઓ બનાવવામાં આવી રહી છે તેમાં હીટવેવ પર ખાસ ભાર આપવામાં આવી રહ્યો નથી. રિપોર્ટ અનુસાર હીટવેવ આજીવિકા અને રોજગાર માટે પણ ખતરો ઉભો કરી રહ્યો છે.
પર્યાવરણ અને ઉર્જા બાબતોના નિષ્ણાત અને લેખક અરવિંદ મિશ્રા કહે છે કે હીટવેવને કેવી રીતે અટકાવવું જોઈએ તેની ઉપર દેશમાં ધ્યાન આપવું જોઈએ. શહેરી આયોજન દરમિયાન ઘરોને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવે કે તેની અંદરનું તાપમાન નિયંત્રિત રહે. જેના કારણે AC અને અન્ય કૂલિંગ ડિવાઇસમાં એનર્જીનો વપરાશ ઓછો થાય છે.
