મહારાષ્ટ્ર સરકારે ભારતીય સંસ્કૃતિ, કૃષિ અને આરોગ્ય સંભાળમાં તેના મહત્વને માન્યતા આપીને દેશી ગાયને ઔપચારિક રીતે ‘રાજમાતા-ગૌમાતા’નો દરજ્જો આપ્યો છે. આ અંગેની જાહેરાત કરતાં સરકારે જણાવ્યું હતું કે વૈદિક કાળથી ભારતીય સંસ્કૃતિમાં દેશી ગાયનું મહત્વનું સ્થાન છે. તેનું મહત્વ માત્ર ધાર્મિક જ નથી પરંતુ તેના ઔષધીય અને કૃષિ ક્ષેત્રે પણ ઘણા ફાયદા છે.
મહારાષ્ટ્રમાં એકનાથ શિંદે સરકારે દેશી ગાયને માતાનો દરજ્જો આપ્યો છે. આવું કરનાર મહારાષ્ટ્ર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય છે. સરકારે સોમવારે (30 સપ્ટેમ્બર) કેબિનેટની બેઠકમાં આ નિર્ણય લીધો હતો. મહાયુતિ સરકારે આ અંગે જાહેરનામું બહાર પાડ્યું છે. શિંદેએ કહ્યું કે દેશી ગાયો આપણા ખેડૂતો માટે વરદાન છે. તેથી અમે તેમને ‘રાજ્યમાતા’નો દરજ્જો આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આ સાથે અમે ગૌશાળામાં દેશી ગાયોના ઉછેર માટે દરરોજ 50 રૂપિયાની સબસિડી યોજના અમલમાં મૂકવા જઈ રહ્યા છીએ. ગૌશાળાઓ તેમની ઓછી આવકના કારણે આ ખર્ચ ઉઠાવી શકતી ન હતી તેથી આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ સીપી રાધાકૃષ્ણન દ્વારા હસ્તાક્ષર કરાયેલા સરકારી આદેશ દ્વારા આ જાહેરાત કરવામાં આવી છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ગાય પ્રાચીન સમયથી માનવ જીવનનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. પ્રાચીન કાળથી ગાયને ઓળખના ચિહ્ન તરીકે કામધેનુ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. તેનું ઐતિહાસિક, વૈજ્ઞાનિક અને આધ્યાત્મિક મહત્વ છે. દેશભરમાં ગાયોની વિવિધ જાતિઓ જોવા મળે છે પરંતુ દેશી ગાયોની સંખ્યા ઝડપથી ઘટી રહી છે.
મરાઠવાડામાં દેવરી અને લલકાનારી તેમજ ઉત્તર મહારાષ્ટ્રમાં ડાંગી અને શવદાભમાં જેવી ગાયોની વિવિધ સ્વદેશી જાતિઓ જોવા મળે છે. જો કે દેશી ગાયોની સંખ્યામાં ઝડપથી ઘટાડાને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. સરકારને આશા છે કે આ દરજ્જો આપીને ખેડૂતોને આ ગાયોના પાલન માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે.
