ટેરિફને લઈને અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવ વચ્ચે યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે H-1B વિઝા કાર્યક્રમમાં નવા ફેરફારોની જાહેરાત કરી છે. આ મુજબ કંપનીઓએ દરેક H-1B અરજી માટે વધારાના $100,000 (આશરે રૂ. 86 લાખ) ચૂકવવા પડશે.
આ ફી યુએસ સરકાર દ્વારા વસૂલવામાં આવશે જે વિઝા મંજૂરી માટે ફરજિયાત રહેશે. આ ફી વર્તમાન H-1B ફી ($460 થી $2,805 સુધી) કરતા 35 ગણી વધારે છે. શુક્રવારે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે “બિન-ઇમિગ્રન્ટ કામદારોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ” નામનો આદેશ જારી કર્યો, જે 21 સપ્ટેમ્બરના રોજ 12:01 વાગ્યે (યુએસ સમય) લાગુ થશે. આ પછી યુએસની બહાર H-1B વિઝા ધરાવતા વ્યાવસાયિકોને આ ફી ચૂકવ્યા પછી જ પ્રવેશવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
અમેરિકામાં હાલના કામદારોને તાત્કાલિક અસર થશે નહીં પરંતુ રિન્યુઅલ ફી પર પણ આ જ ફી લાગુ પડશે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા લાદવામાં આવેલા 50% ટેરિફથી ભારતની નિકાસ પર સૌથી વધુ અસર થવાની શક્યતા છે. જ્યારે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા લાદવામાં આવેલા 50% ટેરિફ પહેલાથી જ ભારતીય નિકાસને અસર કરી ચૂક્યા છે ત્યારે નવા H-1B વિઝા નિયમ ભારતીય સોફ્ટવેર નિકાસને પણ પ્રતિકૂળ અસર કરી શકે છે જેનો અંદાજ આશરે $200 બિલિયન છે.
આ કંપનીઓ માટે અનિશ્ચિતતા
H-1B વિઝા પર યુએસ કંપનીઓ (મેટા, ગૂગલ, એમેઝોન, માઇક્રોસોફ્ટ વગેરે) દ્વારા સીધા રોજગાર મેળવતા ભારતીયો માટે અથવા ભારતીય સોફ્ટવેર કંપનીઓ (ઇન્ફોસિસ, એચસીએલ, વિપ્રો, વગેરે) માં કામ કરતા ભારતીય આઇટી એન્જિનિયરો (આશરે 50,000) માટે અનિશ્ચિતતા ઊભી થઈ છે. યુએસ ગ્રાહકોને સેવાઓ પૂરી પાડતી ડઝનબંધ નાની અને મોટી આઇટી કંપનીઓ પણ પરોક્ષ રીતે પ્રભાવિત થશે. આનાથી આઇટી ક્ષેત્રમાં રોજગાર મેળવવા માંગતા ભારતીય વ્યાવસાયિકો માટે વિકલ્પો મર્યાદિત થઈ શકે છે.
જોકે નીતિ આયોગના ભૂતપૂર્વ સીઈઓ અમિતાભ કાન્ત અને ઇન્ફોસિસ બોર્ડના સભ્ય મોહનદાસ પાઈ જેવા ઘણા નિષ્ણાતો કહે છે કે અત્યંત પ્રતિભાશાળી ભારતીયોને સ્વદેશ પાછા ફરવાની ફરજ પડી શકે છે જેનો લાંબા ગાળે ભારતને ફાયદો થશે. પરત આવેલી પ્રતિભા ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવામાં મદદ કરી શકે છે.
તેમ છતાં ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના નિર્ણયથી ભારતમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. વિરોધ પક્ષના નેતા (લોકસભા) રાહુલ ગાંધી અને કોંગ્રેસ પ્રમુખ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ મોદી સરકાર પર આકરા પ્રહારો કર્યા છે. આઈટી કંપનીઓના સંગઠન નાસ્કોમે જણાવ્યું છે કે તેની ભારતીય આઈટી ક્ષેત્ર પર ઊંડી અસર પડશે. અમેરિકા દ્વારા અત્યાર સુધીમાં આપવામાં આવેલા ૭૨ ટકાથી વધુ એચ-૧બી વિઝા ભારતીયોને આપવામાં આવ્યા છે. ફક્ત ૨૦૨૫માં જ માઈક્રોસોફ્ટ, એમેઝોન, મેટા જેવી મોટી અમેરિકન કંપનીઓ અને નાસા જેવી પ્રખ્યાત એજન્સીઓને ૨૦,૦૦૦ એચ-૧બી વિઝા માટે મંજૂરી આપવામાં આવી છે, જેમાંથી મોટાભાગના ભારતીયોને આપવામાં આવ્યા છે. આનાથી આ કંપનીઓ માટે ખર્ચમાં નોંધપાત્ર વધારો થશે.
આ નિર્ણય આ લોકોને અસર કરશે
વિદેશી મીડિયા અનુસાર એકલા એમેઝોન પર $3.6 બિલિયનનો બોજ વધશે, જ્યાં 11,000 થી વધુ ભારતીયો કામ કરે છે. આ નિર્ણય મુખ્યત્વે એવા ભારતીય વ્યાવસાયિકોને અસર કરશે જેમની પાસે H-1B વિઝા છે પરંતુ તેઓ અમેરિકામાં નથી. તેમણે 24 કલાકની અંદર, એટલે કે 21 સપ્ટેમ્બરના રોજ અમેરિકા પાછા ફરવું પડશે. H-1B વિઝા ધરાવતા ઘણા ભારતીય નાગરિકો તાજેતરમાં રજાઓ અથવા સ્થાનિક કાર્યક્રમો માટે ભારત આવ્યા છે. માઇક્રોસોફ્ટે H-1B વિઝા ધરાવતા તમામ કર્મચારીઓને 21 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં અમેરિકા પાછા ફરવા જણાવ્યું છે.
