કેન્દ્ર સરકારે અમેરિકાના ટેરિફનો જવાબ આપવા માટે તૈયારી કરી છે. આ માટે ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST)માં મોટો ફેરફાર કરવાની યોજના છે. તેને ‘GST 2.0 અથવા નેક્સ્ટ જનરેશન GST’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. શુક્રવારે સ્વતંત્રતા દિવસે લાલ કિલ્લા પરથી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ જાહેરાત કરી હતી. તેમણે તેને દિવાળી ભેટ ગણાવી હતી. એટલે કે સરકાર સપ્ટેમ્બરમાં GST બેઠક યોજીને આ ફેરફારો કરી શકે છે.
હાલમાં GSTમાં 4 ટેક્સ સ્લેબ છે 5%,12%, 18% અને 28%. સુધારા પછી ફક્ત બે સ્લેબ 5% અને 18% રહેશે. આ સાથે માખણ, ફળોના રસ, સૂકા મેવા જેવી 99% વસ્તુઓ જે 12% GSTના દાયરામાં આવે છે તે 5%ના દાયરામાં આવશે.
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો આ વસ્તુઓ 7% સસ્તી થશે. તેવી જ રીતે સિમેન્ટ, એસી, ટીવી, ફ્રિજ, વોશિંગ મશીન જેવી 90% વસ્તુઓ જે 28% ટેક્સ બ્રેકેટ હેઠળ છે તે 18% સ્લેબમાં આવશે. એટલે કે તે 10% સસ્તી થશે. સરકારે કર દરમાં સ્થિરતા લાવવા અને ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટની જટિલ સિસ્ટમને સરળ બનાવવા માટે આ પગલું ભર્યું છે.
હાલમાં 10 લાખથી વધુ વસ્તુઓ GST ના દાયરામાં છે. જો આપણે વડા પ્રધાન મોદીની જાહેરાતને સમજીએ તો નવા સુધારાઓનો સીધો ફાયદો સામાન્ય માણસને થશે. 350 રૂપિયાની સિમેન્ટની થેલી 28 રૂપિયા સસ્તી થશે, 80,000 રૂપિયાની કિંમતનું ટીવી 8,000 રૂપિયા સસ્તું થશે, 40,000 રૂપિયાની કિંમતનું ફ્રીજ 4,000 રૂપિયા સસ્તું થશે અને 1,000 રૂપિયા પ્રતિ કિલોગ્રામની મીઠાઈ 70 રૂપિયા સસ્તી થશે.
વીમા પ્રીમિયમ ઘટશે
હાલમાં જીવન વીમા અને આરોગ્ય વીમા પર 18% GST છે. તેને 5% કરી શકાય છે. જો સૂત્રોનું માનીએ તો તેને 0% પણ બનાવી શકાય છે. નાણા મંત્રાલયનું કહેવું છે કે જો ટેક્સ ઘટશે તો વધુને વધુ લોકો વીમા કવચ મેળવી શકશે.
ટેક્સ 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવશે
સૂકા મેવા, બ્રાન્ડેડ નમકીન, ટૂથ પાવડર, ટૂથપેસ્ટ, સાબુ, વાળનું તેલ, સામાન્ય એન્ટિબાયોટિક્સ, પેઇનકિલર દવાઓ, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, નાસ્તો, ફ્રોઝન શાકભાજી, કન્ડેન્સ્ડ મિલ્ક, કેટલાક મોબાઇલ, કેટલાક કમ્પ્યુટર, સીવણ મશીન, પ્રેશર કૂકર, ગીઝર, નોન-ઇલેક્ટ્રિક વોટર ફિલ્ટર, ઇલેક્ટ્રિક ઇસ્ત્રી, વેક્યુમ ક્લીનર્સ, 1000 રૂપિયાથી વધુ કિંમતના તૈયાર કપડાં, 500-1000 રૂપિયાની રેન્જમાં જૂતા, મોટાભાગની રસીઓ, HIV/TB ડાયગ્નોસ્ટિક કીટ, સાયકલ, વાસણો, ભૂમિતિ બોક્સ, નકશા, ગ્લોબ્સ, ગ્લેઝ્ડ ટાઇલ્સ, પ્રિ-ફેબ્રિકેટેડ ઇમારતો, વેન્ડિંગ મશીનો, જાહેર પરિવહન વાહનો, કૃષિ મશીનરી, સોલાર વોટર હીટર.
ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગને મોટી રાહત મળશે
સરકાર ઇન્વર્ટેડ ડ્યુટીમાં સુધારો કરશે. આનાથી કપડાં, ફૂટવેર અને ખાતર સસ્તા થશે. હાલમાં કપડાં માટેના કાચા માલ પર 12% અને તૈયાર વસ્ત્રો પર 5% GST વસૂલવામાં આવે છે. સુધારા પછી તે બંને પર 5% થશે. આનાથી કાપડ ઉદ્યોગનો ખર્ચ ઘટશે. ટ્રમ્પ ટેરિફથી ફક્ત કાપડ ક્ષેત્ર પર 10 અબજ ડોલરની અસર થવાની ધારણા છે. નવા સુધારાથી ટેરિફની અસર ઓછી થશે. તેવી જ રીતે ખાતરોમાં ઇનપુટ પરનો ટેક્સ 18% થી ઘટાડીને 5% કરી શકાય છે. આનાથી ખેડૂતો માટે ખાતર ખરીદવાનું સસ્તું થશે.
સામાન્ય અને મહત્વાકાંક્ષી ચીજવસ્તુઓ પર કર ઘટાડવાનો અર્થ એ છે કે રોજિંદા જીવન જરૂરી વસ્તુઓ જેમ કે ખોરાક, કપડાં અને લોકો ખરીદવા માંગે છે તેવી વસ્તુઓ જેમ કે સ્માર્ટફોન, ટીવી વગેરે સસ્તી થશે. આનાથી આ વસ્તુઓ વધુ લોકો માટે સુલભ બનશે અને બજારમાં વપરાશ વધશે.
