ભારતીય અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લા આજે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથકથી પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે. ‘એક્સિઓમ-4’ મિશન હેઠળ ISS માં 18 દિવસ વિતાવ્યા બાદ, શુભાંશુ શુક્લા અને તેમના ત્રણ અન્ય સાથી અવકાશયાત્રીઓ પણ પૃથ્વી પર પાછા ફર્યા છે. ચારેય અવકાશયાત્રીઓ સાન ડિએગો કિનારે પાણીમાં ઉતર્યા.
તમને જણાવી દઈએ કે યાત્રા પર નીકળતા પહેલા, એક્સીઓમ મિશન-4 ઘણી વખત મુલતવી રાખવામાં આવ્યું હતું અને આ પછી એક્સીઓમ-4 મિશનની અવકાશ યાત્રા 25 જૂને શરૂ થઈ હતી જ્યારે ડ્રેગન સ્પેસ કેપ્સ્યુલ લઈને જતું ફાલ્કન-9 રોકેટ ફ્લોરિડાથી આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (ISS) માટે રવાના થયું હતું. આ મિશન ભારત, પોલેન્ડ અને હંગેરી માટે ખૂબ મહત્વનું છે.
નાસાએ જણાવ્યું હતું કે એક્સીઓમ મિશન-4 પર ગયેલા અવકાશયાત્રીઓ તેમની સાથે લગભગ 580 પાઉન્ડ સામાન લાવ્યા છે. તેમના સામાનમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ વસ્તુઓ છે જેમાં નાસાનું હાર્ડવેર અને મહત્વપૂર્ણ ડેટા શામેલ છે. તેમના દ્વારા લાવવામાં આવેલ ડેટા મિશન દરમિયાન આ અવકાશયાત્રીઓએ કરેલા 60 થી વધુ પ્રયોગોના છે.
શુભાંશુ શુક્લાએ આ રીતે વિતાવ્યા 18 દિવસ
અવકાશમાં 18 દિવસ વિતાવનારા શુભાંશુ શુક્લાએ ત્યાં દરરોજ 16 સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત જોયા કારણ કે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (ISS) પૃથ્વીથી લગભગ 400 કિલોમીટર ઉપર ભ્રમણકક્ષામાં 28,000 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ફરે છે.
શુભાંશુ શુક્લાએ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પર ચોક્કસ સૂક્ષ્મ-ગુરુત્વાકર્ષણ પ્રયોગો કર્યા, જે અવકાશ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીમાં ભારતની વધતી જતી ક્ષમતાઓનું પ્રદર્શન હતું. આ પ્રયોગો ભવિષ્યના ગ્રહોના મિશન અને લાંબા ગાળાના અવકાશ રોકાણ માટે મહત્વપૂર્ણ ડેટા પ્રદાન કરવાના હતા.
ભારતીય અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લાએ આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક પર લીલા ચણા, મેથી અને મગના બીજ ઉગાડ્યા છે. આ એક સંશોધનનો ભાગ છે જેનો હેતુ છોડના બીજ સૂક્ષ્મ ગુરુત્વાકર્ષણ (અવકાશનું ગુરુત્વાકર્ષણ) માં કેવી રીતે અંકુરિત થાય છે અને વધે છે તે જોવાનો છે. શુભાંશુ શુક્લાએ ISS પર પેટ્રી ડીશમાં મગ અને મેથીના બીજ અંકુરિત કર્યા અને પછી તેમને ISS પર સ્ટોરેજ ફ્રીઝરમાં મૂક્યા.
આ પ્રયોગ હેઠળ આ બીજમાંથી ઉગાડવામાં આવતા છોડની આનુવંશિકતા, માઇક્રોબાયલ ઇકોસિસ્ટમ અને પોષણ પ્રોફાઇલમાં શું ફેરફારો થાય છે તેનું પણ અવલોકન કરવામાં આવશે. શુભાંશુ શુક્લાએ બીજા એક પ્રયોગમાં સૂક્ષ્મ શેવાળનો પણ ઉપયોગ કર્યો છે જેનો ઉપયોગ ખોરાક, ઓક્સિજન અને બાયોફ્યુઅલ ઉત્પન્ન કરવા માટે થઈ શકે છે. ભવિષ્યમાં અવકાશમાં ટકાઉ ખેતી માટે આ સંશોધન મહત્વપૂર્ણ બની શકે છે.
શુભાંશુ શુક્લા અને ટીમના અન્ય અવકાશયાત્રીઓએ અવકાશમાં 14 દિવસ સુધી ઘણા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કર્યા જેમાં અવકાશમાં માનવ શરીર પર થતી અસરોનો અભ્યાસ કરવાનો સમાવેશ થાય છે જેમ કે શૂન્ય ગુરુત્વાકર્ષણ પ્રત્યે શરીરનો પ્રતિભાવ. કુલ મળીને ટીમે 31 દેશોમાંથી 60 પ્રયોગો કર્યા જેમાં વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીને આગળ વધારવા માટે વિવિધ પ્રયોગોનો સમાવેશ થાય છે.
