નવી દિલ્હીઃ કાર(Car)ની પાછળની સીટ પર બેઠેલા મુસાફરો સીટબેલ્ટ(Seat Belt) નહીં લગાવે તો એલર્ટ સાઉન્ડ વાગવા લાગે છે. અત્યાર સુધી એલર્ટ સાઉન્ડ ત્યારે જ વગાડવામાં આવે છે જો આગળની સીટ પર સીટબેલ્ટ ન લગાવેલ હોય. જો ડ્રાઈવર અને તેની બાજુની સીટ પર બેઠેલા મુસાફર સીટબેલ્ટ પહેરે તો એલર્ટ સાઉન્ડ બંધ થઈ જાય છે. જો કે, હવે આવું બનશે નહીં. સરકાર એ સુનિશ્ચિત કરવા જઈ રહી છે કે પાછળની સીટ પર સીટ બેલ્ટ ન લગાવવામાં આવે તો પણ આગળની બે સીટ પરના લોકો સીટબેલ્ટ પહેરે તો પણ એલર્ટ સાઉન્ડ સંભળાય છે. વાસ્તવમાં, સરકાર વાહનોમાં સીટ બેલ્ટના ઉપયોગને લઈને કડક બની છે. જો કે મુસાફરો માટે સીટ બેલ્ટ પહેરવો પહેલાથી જ ફરજિયાત છે, પરંતુ હવે તેનો કડક અમલ કરવાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે.
માર્ગ સલામતી માટે સરકારની કડકાઈ
આ અંતર્ગત કારની પાછળની સીટ પર બેઠેલા યાત્રીઓ માટે સીટબેલ્ટ એલર્ટની સિસ્ટમ ટૂંક સમયમાં શરૂ થઈ શકે છે. માર્ગ સલામતી વધારવા માટે આ પગલું લેવામાં આવી રહ્યું છે. રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મંત્રી નીતિન ગડકરી(Nitin Gadkari)એ મંગળવારે આ વાત કહી હતી. ટાટા સન્સના ભૂતપૂર્વ ચેરમેન સાયરસ મિસ્ત્રીનું રવિવારે એક માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયું હતું. મહારાષ્ટ્રના પાલઘર જિલ્લામાં નેશનલ હાઈવે પર આ અકસ્માત થયો હતો. આ પછી જ સરકારે પાછળની સીટ પર બેઠેલા લોકો માટે સીટબેલ્ટ એલર્ટની સિસ્ટમ શરૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. ગડકરીએ એક કાર્યક્રમમાં કહ્યું કે સાયરસના અકસ્માતને કારણે સરકારે પાછળ બેઠેલા મુસાફરો માટે સીટ બેલ્ટ એલર્ટ લાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જો પાછળ બેઠેલા મુસાફરોએ સીટ બેલ્ટ ન પહેર્યો હોય તો એલર્ટ સંભળાશે. જો ડ્રાઈવર અને આગળની સીટ પર બેઠેલી વ્યક્તિ સીટ બેલ્ટ ન બાંધે તો તેના માટે દંડની જોગવાઈ છે. પરંતુ પાછળ બેઠેલા મુસાફરોએ સીટ બેલ્ટ ન બાંધવા બદલ દંડ(Fine) પણ ભરવો પડશે. આ તમામ કાર માટે લાગુ થશે. ગડકરીએ કહ્યું કે આ અંગે ત્રણ દિવસમાં નોટિફિકેશન બહાર પાડવામાં આવશે. કારમાં સવાર તમામ મુસાફરો માટે સીટ બેલ્ટ પહેરવો ફરજિયાત રહેશે.
2002માં જ ફરજિયાત કરવામાં આવ્યું હતું
સાયરસ મિસ્ત્રી પાછળની સીટ પર બેઠેલા હતા અને તેમણે સીટ બેલ્ટ પહેર્યો ન હતો. મિસ્ત્રી સાથેના અકસ્માતે ફરી એકવાર દેશના રસ્તાઓની દુર્દશા છતી કરી છે. તે જ સમયે, તે પણ એક વખત સાબિત થયું હતું કે પાછળની સીટ પર બેઠેલા લોકો માટે બેલ્ટ ન પહેરવું કેટલું જોખમી હોઈ શકે છે. 1993માં ડ્રાઈવર અને આગળના મુસાફર માટે સીટ બેલ્ટ પહેરવો ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યો હતો. ઓક્ટોબર 2002માં સરકારે પાછળની સીટ પર બેઠેલા મુસાફરો માટે સીટ બેલ્ટ પહેરવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું હતું. પરંતુ તેનું યોગ્ય રીતે પાલન થતું નથી. 2019 માં, સરકારે સીટ બેલ્ટ ન પહેરવા બદલ દંડ વધારીને 1000 રૂપિયા કર્યો હતો, પરંતુ તેનાથી પણ પરિસ્થિતિમાં સુધારો થયો નથી.
આટલો દંડ ભરવો પડશે
જો કે પાછળની સીટ પર બેઠેલા મુસાફરો માટે કાયદેસર રીતે સીટ બેલ્ટ ન બાંધવા બદલ રૂ. 1000નો દંડ કરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. એ અલગ વાત છે કે લોકો મોટર વાહન અધિનિયમના નિયમ 138(III) હેઠળ કરવામાં આવેલી આ જોગવાઈ વિશે કાં તો જાણતા નથી અથવા તેઓ તેની અવગણના કરે છે. ઇન્ટરનેશનલ રોડ ફેડરેશનના માનદ પ્રમુખ કે. ના. કપિલા કહે છે કે પાછળ બેઠેલા લોકોમાં સીટ બેલ્ટ પહેરવાનું વલણ બહુ ઓછું જોવા મળે છે. મોટા શહેરો અને મહાનગરોમાં તે ઘણું ઓછું છે. નાના શહેરોમાં આ પ્રમાણ લગભગ શૂન્ય છે. પોલીસની પ્રાથમિક તપાસમાં એવો સંકેત મળ્યો છે કે અકસ્માત સમયે તેની સાથે પાછળની સીટ પર બેઠેલા સાયરસ મિસ્ત્રી અને જહાંગીર પંડોલે સીટ બેલ્ટ પહેર્યો ન હતો. આ સિવાય વધુ સ્પીડ અને ડ્રાઈવરના ખોટા અંદાજને કારણે કાર કાબૂ બહાર ગઈ હતી અને ડિવાઈડર સાથે અથડાઈ હતી.
