ગુરુવારે સુપ્રીમ કોર્ટે કડક સ્વરમાં કહ્યું કે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) ગુનેગારોની જેમ કામ ન કરી શકે અને કાયદાના દાયરામાં રહેવું પડશે. કેન્દ્રીય એજન્સી દ્વારા તપાસ કરાયેલા કેસોમાં દોષિત ઠેરવવાના દરમાં ઘટાડો થવા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતી વખતે આ ટિપ્પણી કરવામાં આવી હતી. ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત, ઉજ્જવલ ભૂયાન અને એન. કોટિશ્વર સિંહની બેન્ચે કહ્યું, “અમે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટની છબી અંગે પણ ચિંતિત છીએ.” સુપ્રીમ કોર્ટ 2022 ના ચુકાદાની સમીક્ષા માંગતી અરજીઓની સુનાવણી કરી રહી છે જેમાં પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) હેઠળ એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) ની ધરપકડની સત્તાઓને સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું.
વધારાના સોલિસિટર જનરલે સમીક્ષા અરજીઓ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યા
કેન્દ્ર અને ED વતી હાજર રહેલા વધારાના સોલિસિટર જનરલ એસ.વી. રાજુએ સમીક્ષા અરજીઓ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યા. તેમણે ઓછા દોષિત ઠેરવવાના દર માટે પ્રભાવશાળી આરોપીઓની વિલંબિત યુક્તિઓને જવાબદાર ઠેરવી હતી. રાજુએ કહ્યું કે પ્રભાવશાળી ગુનેગારો પાસે ઘણા બધા સંસાધનો હોય છે. તેઓ કાર્યવાહી લંબાવવા માટે વિવિધ તબક્કે અરજીઓ દાખલ કરવા માટે વકીલોની ફોજ રાખે છે. કેસના તપાસ અધિકારી તપાસમાં સમય રોકાણ કરવાને બદલે એક યા બીજી અરજી માટે કોર્ટમાં આવતા રહે છે.
‘તમે ગુનેગારની જેમ વર્તી શકો નહીં, તમારે કાયદાના દાયરામાં કામ કરવું પડશે’
જસ્ટિસ ભૂયાને તેમના એક ચુકાદાને ટાંકીને કહ્યું કે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ દ્વારા નોંધાયેલા 5,000 કેસમાંથી 10 ટકાથી ઓછા કેસમાં સજા થઈ છે. જસ્ટિસ ભૂયાને કહ્યું, “તમે ગુનેગારની જેમ વર્તી શકો નહીં, તમારે કાયદાના દાયરામાં કામ કરવું પડશે. મેં મારા એક ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં લગભગ 5,000 ECIR દાખલ કર્યા છે પરંતુ સજાનો દર 10 ટકાથી ઓછો છે. તેથી જ અમે આગ્રહ રાખીએ છીએ કે તમે તમારી તપાસમાં સુધારો કરો કારણ કે આ વ્યક્તિની સ્વતંત્રતા સાથે સંબંધિત મામલો છે.” ન્યાયાધીશે વધુમાં કહ્યું, ‘અમે ED ની છબી અંગે પણ ચિંતિત છીએ. જો લોકો 5-6 વર્ષની ન્યાયિક કસ્ટડી પછી નિર્દોષ છૂટી જાય છે તો તેની કિંમત કોણ ચૂકવશે?’
ન્યાયાધીશ કાંતે કહ્યું કે બધી સમસ્યાઓનો ઉકેલ ટાડા અને પોટા કોર્ટ જેવી સમર્પિત કોર્ટ છે. પીએમએલએ કોર્ટ દૈનિક કાર્યવાહી ચલાવી શકે છે જેનાથી કેસોનો ઝડપી નિકાલ થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું, ‘હા, પ્રભાવશાળી આરોપીઓ હજુ પણ ઘણી અરજીઓ દાખલ કરશે પરંતુ આ આરોપીઓ અને તેમના વકીલો જાણશે કે કારણ કે તે દૈનિક સુનાવણી છે અને તેમની અરજી પર નિર્ણય બીજા જ દિવસે આપવામાં આવશે. હવે તેમની સામે કડક કાર્યવાહી કરવાનો સમય આવી ગયો છે. આપણે તેમના પ્રત્યે સહાનુભૂતિ રાખી શકીએ નહીં. હું એક મેજિસ્ટ્રેટને જાણું છું જેમને એક દિવસમાં 49 અરજીઓ પર નિર્ણય લેવો પડે છે. દરેક અરજી પર 10-20 પાનાનો આદેશ આપવો પડે છે. આવું નહીં ચાલે.’
