બંને ગૃહો ઓપરેશન સિંદૂર – કારણો અને પરિણામો પર ચર્ચા કરવા માટે તૈયાર હતા. અચાનક યુદ્ધવિરામ સહિત કેટલાંક સંદર્ભમાં ઘણા પ્રશ્નો ઊભા હતા. નરેન્દ્ર મોદી સરકારની શરૂઆતની અનિચ્છા પછી લોકસભામાં 16 કલાકની ચર્ચા અને ત્યારબાદ રાજ્યસભામાં, સફળતાની ઉજવણી અને નિષ્ફળતાઓ નહીં તો ખામીઓનો સ્વીકાર કરીને દેશવાસીઓ સમક્ષ વધુ વાસ્તવિક ચિત્ર આવવાની આશા જગાવી કારણ કે શાસક સરકારના શબ્દકોશમાં આ નિષ્ફળતા જેવો શબ્દ અસ્તિત્વમાં નથી. હા, સુરક્ષા દળોની શાનદાર ભૂમિકાની ઉજવણી વાજબી રીતે યોગ્ય છે. પહલગામ ત્રાસવાદી હુમલા પર આત્મનિરીક્ષણ કરવાની પણ એટલી જ જરૂર છે. જેટલી તેને દૂર કરવા માંગે છે તેટલી જ મોદી વિરુદ્ધ રાહુલ ગાંધીની સ્પર્ધા દિવસેને દિવસે અનિવાર્ય બનતી જાય છે. સંસદના બંને ગૃહોમાં, શાસક અને વિપક્ષી પક્ષોમાંથી, બંને પક્ષોના અનેક વક્તાઓએ ચર્ચામાં ભાગ લીધો હતો અને અંતિમ ધ્યાન વડા પ્રધાન અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા પર કેન્દ્રિત થયું હતું.
બંને નેતાઓએ મુદ્દાઓ ઉઠાવ્યા – રાહુલ ગાંધી પહેલા બોલ્યા અને મોદી તેમના પછી – એક પ્રકારની લડાઈ વ્યવસ્થિત હતી, કોણે શું કહ્યું અને દિવસના અંતે કોણ શ્રેષ્ઠ બન્યું, તેનું મૂલ્યાંકન ક્રમમાં છે. મોદીની વાણી કુશળતા દ્વારા સમર્થિત, માસ્ટરફુલ વૉઇસ-મોડ્યુલેશન અને વચ્ચે વિચારશીલ વિરામ સાથે વિરામચિહ્નો. તેમણે તેમની દલીલો અને દાવાઓને તેમની અજોડ અને કંઈક અંશે, એક દાયકાના અંતે, અનુમાનિત શૈલીમાં બળપૂર્વક રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો જે એક હદ બાદ કંટાળો લાવે છે.
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ અને ગાંધી પરિવાર દ્વારા તેમની ઐતિહાસિક નિષ્ફળતાઓ પર ટીકા કરવી, કોંગ્રેસ અને સરદાર પટેલ, ભારત-પાક સંઘર્ષના લાભ અને નુકસાનના મુખ્ય મુદ્દા અને તેથી પણ અચાનક યુદ્ધવિરામથી ધ્યાન હટાવવાના માધ્યમ તરીકે, ઓછા અસરકારક સાબિત થયા. મોદીએ તેમના 90 મિનિટના ભાષણમાં શું કહ્યું? શું સ્વાભાવિક રીતે સરકારે ‘ઓપરેશન સિંદૂર’નો બચાવ કરવાનો હતો, જે સરકાર અને ભાજપના મુખ્ય એજન્ડાને અને તેના દ્વારા હિન્દુત્વ સમર્થકોને ફરીથી જીવંત કરવાનો અને પહલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી વિરોધ પક્ષો અને નાગરિક સમાજના ટીકાકારો દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પરથી ધ્યાન હટાવવાનો પ્રયાસ હતો?
મોદી ગૃહમાં ભાષણ આપે તે પહેલાં, ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના શાસક એનડીએનાં નેતાઓએ ‘ઓપરેશન સિંદૂર’નો જોરશોરથી બચાવ કર્યો, જેનો સામાન્ય સાર કોંગ્રેસ પર તેના રાષ્ટ્રવિરોધી વલણને યોગ્ય રીતે ન ઉઠાવવાનો હતો. મુખ્ય વિપક્ષ અને તેના નેતા સામે આ કાળજીપૂર્વક ગોઠવાયેલા તીખા સવાલો પરાકાષ્ઠાએ હતા. ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધવિરામ પર તૃતીય પક્ષની ભૂમિકા ભજવવાનો વારંવાર દાવો કરનારા યુએસ-પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રાહુલ ગાંધી અને અન્ય વિપક્ષી નેતાઓ દ્વારા ભારત વિરુદ્ધ પાકિસ્તાનને ટેકો આપવામાં ચીન દ્વારા ભજવવામાં આવેલી ભૂમિકા સહિત અન્ય ચિંતાઓનો ઉકેલ આવ્યો નથી.
ઓપરેશન સિંદૂર પર પીએમ મોદીએ ઉઠાવેલા મુખ્ય મુદ્દાઓ – ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામમાં મધ્યસ્થી કરવામાં ટ્રમ્પના હસ્તક્ષેપ અંગે શંકાઓને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. ‘વિશ્વના કોઈ પણ નેતાએ ભારતને તેનું ઓપરેશન બંધ કરવા કહ્યું નથી’, એમ કહ્યું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે પાકિસ્તાને યુદ્ધવિરામની વિનંતી કરી હતી અને અમેરિકા સહિત કોઈ ત્રીજા દેશ તરફથી કોઈ હસ્તક્ષેપ કરવામાં આવ્યો ન હતો.
મોદીએ કહ્યું કે જ્યારે મોદીએ જેડી વાન્સનો ફોન સાંભળ્યો, ત્યારે વાન્સે પાકિસ્તાનના ભારત પરના આયોજિત હુમલા વિશે તાત્કાલિક ગુપ્ત માહિતી આપી. ‘મેં જે જવાબ આપ્યો તે એ હતો કે ‘જેઓ સમજી શકતા નથી તેઓ સમજી શકશે નહીં કે જો પાકિસ્તાનનો આ ઇરાદો હશે, તો તે તેમને મોંઘુ પડશે. અગર પાકિસ્તાન હમલા કરેગા, હમ બડા હમલા કર કે જવાબ દેંગે. મેં આગળ કહ્યું કે અમે ગોળીનો જવાબ બોમ્બથી આપીશું’, એમ વડા પ્રધાને ગૃહને જણાવ્યું. તેમણે ભારત-પાકિસ્તાન સંઘર્ષ દરમિયાન ઇસ્લામાબાદના વલણની પણ ટીકા કરી.પહલગામ હુમલા પર ટિપ્પણી કરતા તેમણે કહ્યું કે પીડિતોને તેમના ધર્મના આધારે નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે ઉમેર્યું કે આ ઘટના સાંપ્રદાયિક તણાવના બીજ વાવવાનો પ્રયાસ હતો. કોંગ્રેસ પર કટાક્ષ કરતા વડા પ્રધાને કહ્યું કે ભારતને બ્રિક્સ અને QUAD તરફથી સમર્થન મળ્યું છે પરંતુ કોંગ્રેસ પાર્ટી તરફથી નહીં. તેમણે ઉમેર્યું કે 193 દેશોમાંથી ફક્ત 3 દેશો પાકિસ્તાન સાથે ઊભા છે.
સિંધુ જળ સંધિને નેહરુની સૌથી મોટી ભૂલ ગણાવતા, મોદીએ કહ્યું કે ભારતના પ્રથમ વડા પ્રધાન એવી રાજદ્વારી જાણતા હતા જેમાં ખેડૂતો માટે કોઈ સ્થાન નહોતું. તેમણે એવો પણ દાવો કર્યો કે જવાહરલાલ નેહરુએ સિંધુ જળ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા એટલું જ નહીં, પરંતુ તેમણે ડેમ બનાવવા માટે ઈસ્લામાબાદને પૈસા પણ આપ્યા હતા. સતત હુમલાઓથી ત્રાસી રહેલા ભારતને પાકિસ્તાનને ‘મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન’નો દરજ્જો આપવા બદલ મોદીએ કોંગ્રેસ પાર્ટીની ટીકા કરી. ચર્ચા દરમિયાન આ કાળજીપૂર્વક રચાયેલ ‘હસ્તક્ષેપ’ હતો જેનો સ્પષ્ટ હેતુ વિપક્ષને ભેદવાનો હતો, જે તેઓ ભૂતકાળમાં સફળતાપૂર્વક કરી ચુક્યા હતા, પરંતુ તેમના પ્રહારોમાં સૌથી વધુ નુકસાન પહોંચાડતી જગ્યાએ ટાર્ગેટ ક્ષમતા અને શક્તિનો અભાવ હતો. ઇતિહાસનો આશ્રય લેવાથી, અથવા તેમના મૃત્યુના 61 વર્ષ પછી દેશને પીડિત બધી બિમારીઓ માટે નેહરુને દોષી ઠેરવવાની વ્યૂહરચનાથી, લોકોના મન પર નજીવી અસર પડી હોય તેવું લાગતું હતું.
રાહુલ ગાંધી 40 મિનિટનાં ભાષણમાં: રાહુલ ગાંધીએ કરેલા પ્રહારો વધુ દુઃખદાયક હતા અને મોદી, અમિત શાહ અને રાજનાથ સિંહ દ્વારા કરવામાં આવેલા સંયુક્ત બચાવ દ્વારા તેમની અસરને ઓછી કરી શક્યા નહીં. અલબત્ત, વિદેશમંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરનો પણ હસ્તક્ષેપોમાં ભાગ હતો. રાહુલે વડા પ્રધાન સમક્ષ યુદ્ધવિરામ લાવવા માટે હસ્તક્ષેપના ટ્રમ્પના દાવા પર એક વાત રજૂ કરી. ‘જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન પાકિસ્તાન સામેની લશ્કરી કાર્યવાહી રોકવા માટે ભારતને સમજાવવા વિશે ખોટું બોલી રહ્યા છે, તો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગૃહના ફ્લોર પર અમેરિકન પ્રમુખના નિવેદનને બકવાસને ગણાવવો જોઈએ’, તેમણે કેન્દ્રના રાજકીય નેતૃત્વ પર તીવ્ર હુમલો કર્યો.
ઉપરાંત, રાહુલે મોદી સરકાર પર પાકિસ્તાન સામેના હુમલા દરમિયાન સૈન્યના હાથ પીઠ પાછળ બાંધીને તેમને નબળા પાડવાનો આરોપ મૂક્યો. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે ઓપરેશનનો સાચો ધ્યેય રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નહીં પરંતુ વડા પ્રધાનને બચાવવાનો હતો, જેમના હાથ પર ‘પહલગામના લોકોનું લોહી છે.’ વધુમાં, મોદી પર નિશાન સાધતા તેમણે કહ્યું, ‘દેશ તમારી છબી, તમારા રાજકારણ અને તમારા પીઆર (પબ્લિક રિલેશન)થી ઉપર છે. તેને સમજવાની નમ્રતા રાખો, તેને સમજવાની ગરિમા રાખો અને તમારા પોતાના નાના રાજકીય ફાયદા માટે સશસ્ત્ર દળો અને રાષ્ટ્રીય હિતનું બલિદાન ન આપો.’
‘ભારતે કેમ યુદ્ધ બંધ કર્યું?’ શાસક સરકારની શક્તિ રાહુલ ગાંધી દ્વારા પૂછવામાં આવેલા આ પ્રશ્નને રોકી શકી નહીં, જે તેમને સતાવી રહી હતી. તેમણે નિર્દેશ કર્યો કે ભારતે ઓપરેશન સિંદૂરની માત્ર 22 મિનિટમાં યુદ્ધવિરામની માગ કરી હતી અને સરકાર પર ‘અડધા કલાકમાં આત્મસમર્પણ’કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. બે મોડેલ કાર્યરત હતા જે આગળ આવી રહેલી ચૂંટણીઓનો સંકેત આપતા હતા. મોદીએ, તેમની ઉગ્રતા છતાં, ઇતિહાસમાં આશ્રય મેળવવાના મોડેલને અનુસર્યું, તેઓ થાકેલા અને પોતાને ફરીથી શોધવામાં હતા. બીજી બાજુ, રાહુલ ગાંધી વધુ સુસંગત અને મક્કમ હતા, તેમણે પોતાનામાં ઘણો સુધારો દેખાડ્યો. તે ખરેખર તેમને ગ્રાન્ડ ઓલ્ડ પાર્ટીના ભાવિને મજબૂત બનાવવામાં કેવી રીતે મદદ કરશે?.
– આ લેખમાં પ્રગટ થયેલાં વિચારો લેખકનાં પોતાના છે.
બંને ગૃહો ઓપરેશન સિંદૂર – કારણો અને પરિણામો પર ચર્ચા કરવા માટે તૈયાર હતા. અચાનક યુદ્ધવિરામ સહિત કેટલાંક સંદર્ભમાં ઘણા પ્રશ્નો ઊભા હતા. નરેન્દ્ર મોદી સરકારની શરૂઆતની અનિચ્છા પછી લોકસભામાં 16 કલાકની ચર્ચા અને ત્યારબાદ રાજ્યસભામાં, સફળતાની ઉજવણી અને નિષ્ફળતાઓ નહીં તો ખામીઓનો સ્વીકાર કરીને દેશવાસીઓ સમક્ષ વધુ વાસ્તવિક ચિત્ર આવવાની આશા જગાવી કારણ કે શાસક સરકારના શબ્દકોશમાં આ નિષ્ફળતા જેવો શબ્દ અસ્તિત્વમાં નથી. હા, સુરક્ષા દળોની શાનદાર ભૂમિકાની ઉજવણી વાજબી રીતે યોગ્ય છે. પહલગામ ત્રાસવાદી હુમલા પર આત્મનિરીક્ષણ કરવાની પણ એટલી જ જરૂર છે. જેટલી તેને દૂર કરવા માંગે છે તેટલી જ મોદી વિરુદ્ધ રાહુલ ગાંધીની સ્પર્ધા દિવસેને દિવસે અનિવાર્ય બનતી જાય છે. સંસદના બંને ગૃહોમાં, શાસક અને વિપક્ષી પક્ષોમાંથી, બંને પક્ષોના અનેક વક્તાઓએ ચર્ચામાં ભાગ લીધો હતો અને અંતિમ ધ્યાન વડા પ્રધાન અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા પર કેન્દ્રિત થયું હતું.
બંને નેતાઓએ મુદ્દાઓ ઉઠાવ્યા – રાહુલ ગાંધી પહેલા બોલ્યા અને મોદી તેમના પછી – એક પ્રકારની લડાઈ વ્યવસ્થિત હતી, કોણે શું કહ્યું અને દિવસના અંતે કોણ શ્રેષ્ઠ બન્યું, તેનું મૂલ્યાંકન ક્રમમાં છે. મોદીની વાણી કુશળતા દ્વારા સમર્થિત, માસ્ટરફુલ વૉઇસ-મોડ્યુલેશન અને વચ્ચે વિચારશીલ વિરામ સાથે વિરામચિહ્નો. તેમણે તેમની દલીલો અને દાવાઓને તેમની અજોડ અને કંઈક અંશે, એક દાયકાના અંતે, અનુમાનિત શૈલીમાં બળપૂર્વક રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો જે એક હદ બાદ કંટાળો લાવે છે.
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ અને ગાંધી પરિવાર દ્વારા તેમની ઐતિહાસિક નિષ્ફળતાઓ પર ટીકા કરવી, કોંગ્રેસ અને સરદાર પટેલ, ભારત-પાક સંઘર્ષના લાભ અને નુકસાનના મુખ્ય મુદ્દા અને તેથી પણ અચાનક યુદ્ધવિરામથી ધ્યાન હટાવવાના માધ્યમ તરીકે, ઓછા અસરકારક સાબિત થયા. મોદીએ તેમના 90 મિનિટના ભાષણમાં શું કહ્યું? શું સ્વાભાવિક રીતે સરકારે ‘ઓપરેશન સિંદૂર’નો બચાવ કરવાનો હતો, જે સરકાર અને ભાજપના મુખ્ય એજન્ડાને અને તેના દ્વારા હિન્દુત્વ સમર્થકોને ફરીથી જીવંત કરવાનો અને પહલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી વિરોધ પક્ષો અને નાગરિક સમાજના ટીકાકારો દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પરથી ધ્યાન હટાવવાનો પ્રયાસ હતો?
મોદી ગૃહમાં ભાષણ આપે તે પહેલાં, ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના શાસક એનડીએનાં નેતાઓએ ‘ઓપરેશન સિંદૂર’નો જોરશોરથી બચાવ કર્યો, જેનો સામાન્ય સાર કોંગ્રેસ પર તેના રાષ્ટ્રવિરોધી વલણને યોગ્ય રીતે ન ઉઠાવવાનો હતો. મુખ્ય વિપક્ષ અને તેના નેતા સામે આ કાળજીપૂર્વક ગોઠવાયેલા તીખા સવાલો પરાકાષ્ઠાએ હતા. ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધવિરામ પર તૃતીય પક્ષની ભૂમિકા ભજવવાનો વારંવાર દાવો કરનારા યુએસ-પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રાહુલ ગાંધી અને અન્ય વિપક્ષી નેતાઓ દ્વારા ભારત વિરુદ્ધ પાકિસ્તાનને ટેકો આપવામાં ચીન દ્વારા ભજવવામાં આવેલી ભૂમિકા સહિત અન્ય ચિંતાઓનો ઉકેલ આવ્યો નથી.
ઓપરેશન સિંદૂર પર પીએમ મોદીએ ઉઠાવેલા મુખ્ય મુદ્દાઓ – ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામમાં મધ્યસ્થી કરવામાં ટ્રમ્પના હસ્તક્ષેપ અંગે શંકાઓને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. ‘વિશ્વના કોઈ પણ નેતાએ ભારતને તેનું ઓપરેશન બંધ કરવા કહ્યું નથી’, એમ કહ્યું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે પાકિસ્તાને યુદ્ધવિરામની વિનંતી કરી હતી અને અમેરિકા સહિત કોઈ ત્રીજા દેશ તરફથી કોઈ હસ્તક્ષેપ કરવામાં આવ્યો ન હતો.
મોદીએ કહ્યું કે જ્યારે મોદીએ જેડી વાન્સનો ફોન સાંભળ્યો, ત્યારે વાન્સે પાકિસ્તાનના ભારત પરના આયોજિત હુમલા વિશે તાત્કાલિક ગુપ્ત માહિતી આપી. ‘મેં જે જવાબ આપ્યો તે એ હતો કે ‘જેઓ સમજી શકતા નથી તેઓ સમજી શકશે નહીં કે જો પાકિસ્તાનનો આ ઇરાદો હશે, તો તે તેમને મોંઘુ પડશે. અગર પાકિસ્તાન હમલા કરેગા, હમ બડા હમલા કર કે જવાબ દેંગે. મેં આગળ કહ્યું કે અમે ગોળીનો જવાબ બોમ્બથી આપીશું’, એમ વડા પ્રધાને ગૃહને જણાવ્યું. તેમણે ભારત-પાકિસ્તાન સંઘર્ષ દરમિયાન ઇસ્લામાબાદના વલણની પણ ટીકા કરી.પહલગામ હુમલા પર ટિપ્પણી કરતા તેમણે કહ્યું કે પીડિતોને તેમના ધર્મના આધારે નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે ઉમેર્યું કે આ ઘટના સાંપ્રદાયિક તણાવના બીજ વાવવાનો પ્રયાસ હતો. કોંગ્રેસ પર કટાક્ષ કરતા વડા પ્રધાને કહ્યું કે ભારતને બ્રિક્સ અને QUAD તરફથી સમર્થન મળ્યું છે પરંતુ કોંગ્રેસ પાર્ટી તરફથી નહીં. તેમણે ઉમેર્યું કે 193 દેશોમાંથી ફક્ત 3 દેશો પાકિસ્તાન સાથે ઊભા છે.
સિંધુ જળ સંધિને નેહરુની સૌથી મોટી ભૂલ ગણાવતા, મોદીએ કહ્યું કે ભારતના પ્રથમ વડા પ્રધાન એવી રાજદ્વારી જાણતા હતા જેમાં ખેડૂતો માટે કોઈ સ્થાન નહોતું. તેમણે એવો પણ દાવો કર્યો કે જવાહરલાલ નેહરુએ સિંધુ જળ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા એટલું જ નહીં, પરંતુ તેમણે ડેમ બનાવવા માટે ઈસ્લામાબાદને પૈસા પણ આપ્યા હતા. સતત હુમલાઓથી ત્રાસી રહેલા ભારતને પાકિસ્તાનને ‘મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન’નો દરજ્જો આપવા બદલ મોદીએ કોંગ્રેસ પાર્ટીની ટીકા કરી. ચર્ચા દરમિયાન આ કાળજીપૂર્વક રચાયેલ ‘હસ્તક્ષેપ’ હતો જેનો સ્પષ્ટ હેતુ વિપક્ષને ભેદવાનો હતો, જે તેઓ ભૂતકાળમાં સફળતાપૂર્વક કરી ચુક્યા હતા, પરંતુ તેમના પ્રહારોમાં સૌથી વધુ નુકસાન પહોંચાડતી જગ્યાએ ટાર્ગેટ ક્ષમતા અને શક્તિનો અભાવ હતો. ઇતિહાસનો આશ્રય લેવાથી, અથવા તેમના મૃત્યુના 61 વર્ષ પછી દેશને પીડિત બધી બિમારીઓ માટે નેહરુને દોષી ઠેરવવાની વ્યૂહરચનાથી, લોકોના મન પર નજીવી અસર પડી હોય તેવું લાગતું હતું.
રાહુલ ગાંધી 40 મિનિટનાં ભાષણમાં: રાહુલ ગાંધીએ કરેલા પ્રહારો વધુ દુઃખદાયક હતા અને મોદી, અમિત શાહ અને રાજનાથ સિંહ દ્વારા કરવામાં આવેલા સંયુક્ત બચાવ દ્વારા તેમની અસરને ઓછી કરી શક્યા નહીં. અલબત્ત, વિદેશમંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરનો પણ હસ્તક્ષેપોમાં ભાગ હતો. રાહુલે વડા પ્રધાન સમક્ષ યુદ્ધવિરામ લાવવા માટે હસ્તક્ષેપના ટ્રમ્પના દાવા પર એક વાત રજૂ કરી. ‘જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન પાકિસ્તાન સામેની લશ્કરી કાર્યવાહી રોકવા માટે ભારતને સમજાવવા વિશે ખોટું બોલી રહ્યા છે, તો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગૃહના ફ્લોર પર અમેરિકન પ્રમુખના નિવેદનને બકવાસને ગણાવવો જોઈએ’, તેમણે કેન્દ્રના રાજકીય નેતૃત્વ પર તીવ્ર હુમલો કર્યો.
ઉપરાંત, રાહુલે મોદી સરકાર પર પાકિસ્તાન સામેના હુમલા દરમિયાન સૈન્યના હાથ પીઠ પાછળ બાંધીને તેમને નબળા પાડવાનો આરોપ મૂક્યો. તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે ઓપરેશનનો સાચો ધ્યેય રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નહીં પરંતુ વડા પ્રધાનને બચાવવાનો હતો, જેમના હાથ પર ‘પહલગામના લોકોનું લોહી છે.’ વધુમાં, મોદી પર નિશાન સાધતા તેમણે કહ્યું, ‘દેશ તમારી છબી, તમારા રાજકારણ અને તમારા પીઆર (પબ્લિક રિલેશન)થી ઉપર છે. તેને સમજવાની નમ્રતા રાખો, તેને સમજવાની ગરિમા રાખો અને તમારા પોતાના નાના રાજકીય ફાયદા માટે સશસ્ત્ર દળો અને રાષ્ટ્રીય હિતનું બલિદાન ન આપો.’
‘ભારતે કેમ યુદ્ધ બંધ કર્યું?’ શાસક સરકારની શક્તિ રાહુલ ગાંધી દ્વારા પૂછવામાં આવેલા આ પ્રશ્નને રોકી શકી નહીં, જે તેમને સતાવી રહી હતી. તેમણે નિર્દેશ કર્યો કે ભારતે ઓપરેશન સિંદૂરની માત્ર 22 મિનિટમાં યુદ્ધવિરામની માગ કરી હતી અને સરકાર પર ‘અડધા કલાકમાં આત્મસમર્પણ’કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. બે મોડેલ કાર્યરત હતા જે આગળ આવી રહેલી ચૂંટણીઓનો સંકેત આપતા હતા. મોદીએ, તેમની ઉગ્રતા છતાં, ઇતિહાસમાં આશ્રય મેળવવાના મોડેલને અનુસર્યું, તેઓ થાકેલા અને પોતાને ફરીથી શોધવામાં હતા. બીજી બાજુ, રાહુલ ગાંધી વધુ સુસંગત અને મક્કમ હતા, તેમણે પોતાનામાં ઘણો સુધારો દેખાડ્યો. તે ખરેખર તેમને ગ્રાન્ડ ઓલ્ડ પાર્ટીના ભાવિને મજબૂત બનાવવામાં કેવી રીતે મદદ કરશે?.
– આ લેખમાં પ્રગટ થયેલાં વિચારો લેખકનાં પોતાના છે.