નવી દિલ્હી: સાઉદી અરેબિયાના (Saudi Arabia) રાજા સલમાન બિન અબ્દુલ અઝીઝ અલ સાઉદે ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન (Crown Prince MBS)ને દેશના નવા વડા પ્રધાન (PM) તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. આ પહેલા અબ્દુલ અઝીઝ અલ ખુદ વડાપ્રધાન પદ સંભાળતા હતા. તે જ સમયે, પ્રિન્સ ખાલિદ બિન સલમાન સાઉદી અરેબિયાના નવા સંરક્ષણ પ્રધાન હશે. સાઉદીમાં આ અચાનક સત્તા પરિવર્તન પાછળ કોઈ કારણ આપવામાં આવ્યું નથી. હાલમાં, કિંગ સલમાન તમામ કેબિનેટ બેઠકોની અધ્યક્ષતા કરવાનું ચાલુ રાખશે.
કિંગ સલમાનને વડા પ્રધાન તરીકે મોહમ્મદ બિન સલમાન દ્વારા બદલવાની ઘણી રીતે સાઉદી માટે ખાસ છે, દેશની ઉદાર છબી બનાવવાના તેમના પ્રયાસોને કારણે, જેની અસર 2017 માં ક્રાઉન પ્રિન્સ બન્યા પછી સતત દેખાઈ રહી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં મોહમ્મદ બિન સલમાને આવા ઘણા નિર્ણયો લીધા છે, જેના કારણે તે કટ્ટરપંથીઓના નિશાના પર પણ છે.
ક્રાઉન પ્રિન્સ બન્યા બાદથી, મોહમ્મદ બિન સલમાને સાઉદી અરેબિયાના આંતરિક અને વિદેશી મામલામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે વડા પ્રધાનની ખુરશી પર બેસીને તેઓ તેમની શક્તિનો વધુ અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકશે. હાલમાં, સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન, તેલના વિશ્વના સૌથી મોટા નિકાસકાર, તેલ, સંરક્ષણ, આર્થિક નીતિ અને આંતરિક સુરક્ષા સંબંધિત બાબતોની દેખરેખ રાખી રહ્યા છે.
MBS PM બનવાનું આંતરરાષ્ટ્રીય પાસું
વોશિંગ્ટનમાં સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક એન્ડ ઈન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝના મિડલ ઈસ્ટ પ્રોગ્રામના ડાયરેક્ટર જ્હોન ઓલ્ટરમેને સાઉથ ચાઈના મોર્નિંગ પોસ્ટને જણાવ્યું હતું કે એમબીએસના વડા પ્રધાન બનવાથી રાજ્યમાં કોઈ મોટા નીતિગત ફેરફારો થશે નહીં. ઓલ્ટરમેને વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ક્રાઉન પ્રિન્સ આગામી રાજા બનવાની રાહ જોવાને બદલે દેશના વડાપ્રધાન પદને સોંપવામાં આંતરરાષ્ટ્રીય પાસું પણ છે. મોહમ્મદ બિન સલમાન ક્રાઉન પ્રિન્સ બન્યા બાદથી સાઉદી અરેબિયાના આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે કામ કરી રહ્યા છે.
2018 માં ઇસ્તંબુલમાં સાઉદી પત્રકાર જમાલ ખાશોગીની હત્યાનો આરોપ હોવા છતાં યુએસ પ્રમુખ જો બિડેન સાઉદી અરેબિયાની 2022 મુલાકાતના યજમાન બન્યા ત્યારે તેની અસર પણ જોવા મળી હતી. આ સિવાય મોહમ્મદ બિન સલમાન ભારત સહિત ઘણા મોટા દેશો સાથે સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે ઘણા પગલાં લઈ રહ્યા છે. ઇસ્લામના કેન્દ્રનો ‘આધુનિક’ યુગ મોહમ્મદ બિન સલમાનનો ઉદભવ વિશ્વમાં ઇસ્લામનું કેન્દ્ર કહેવાતા સાઉદી અરેબિયા માટે આધુનિક યુગની શરૂઆત સમાન હશે.
હકીકતમાં, સાઉદી અરેબિયા એક ઇસ્લામિક રાષ્ટ્ર છે અને શરિયા કાયદાનું પાલન કરે છે, તેથી જ મહિલાઓની સ્વતંત્રતા સહિત આવી ઘણી વસ્તુઓ પર કેટલાક પ્રતિબંધો છે, જેને મોહમ્મદ બિન સલમાન દ્વારા પ્રથમ વખત સત્તાવાર રીતે હળવા કરવામાં આવ્યા છે. જોકે, સાઉદી અરેબિયામાં સદીઓથી ચાલી રહેલા પ્રતિબંધો સાથે છેડછાડ કરવા બદલ મોહમ્મદ બિન સલમાનની ટીકા પણ થઈ રહી છે. ઘણી વખત, દક્ષિણી કાર્યકર્તાઓ અને ઉદ્યોગપતિઓએ તેમના નિર્ણયો વિરુદ્ધ પ્રદર્શન પણ કર્યું, પરંતુ મોહમ્મદ બિન સલમાનના ખુલ્લા મનના નિર્ણયો પર તેની અસર થઈ નહીં.
MBSના વિઝન 2030
ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને સાઉદીમાં તેમના નવા વિઝન સાથે વિઝન 2030ની જાહેરાત કરી હતી. આ દ્વારા ક્રાઉન પ્રિન્સ સાઉદી અરેબિયાને ભવિષ્ય માટે તૈયાર કરવા અને તેલ પરથી દેશની આર્થિક નિર્ભરતાને દૂર કરીને તેને વધુ વિસ્તારોમાં ફેલાવવા માંગે છે. મોહમ્મદ બિન સલમાનના આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોને મજબૂત બનાવવું પણ આનો એક ભાગ છે, જેના દ્વારા તેઓ સાઉદી અરેબિયાને રોકાણકારોની પ્રથમ પસંદગી બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
ભવિષ્યને ધ્યાનમાં રાખીને મોહમ્મદ બિન સલમાને પોતાના શહેર નિયોમની પણ જાહેરાત કરી છે, જે સંપૂર્ણ રીતે આધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ હશે. ખાસ વાત એ છે કે તે 170 કિલોમીટર લાંબુ અને માત્ર 200 મીટર પહોળું હશે. આવું શહેર માત્ર સાઉદી અરેબિયામાં જ નહીં, સમગ્ર વિશ્વમાં બીજે ક્યાંય નથી.
મોહમ્મદ બિન સલમાન પર હત્યાનો આરોપ
જ્યાં એક તરફ મોહમ્મદ બિન સલમાન પર સાઉદી અરેબિયાને આગળ વધારવાની જવાબદારીઓ વધી રહી છે તો બીજી તરફ સાઉદી પત્રકાર જમાલ ખાશોગીની હત્યાનો આરોપ પણ તેના હાથને કલંકિત કરી રહ્યો છે. હકીકતમાં, ઓક્ટોબર 2018 માં, સાઉદી પત્રકાર જમાલ ખાશોગીની ઇસ્તંબુલમાં હત્યા કરવામાં આવી હતી. જમાલ ખાશોગીને મોહમ્મદ બિન સલમાનના ટીકાકાર પણ કહેવામાં આવતા હતા. મોહમ્મદ બિન સલમાન પર જમાલની હત્યાનો આરોપ હતો. અને સમયાંતરે સાઉદી પત્રકારની હત્યાને મોહમ્મદ બિન સલમાન સાથે જોડતા ઘણા દાવાઓ થયા હતા. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે સાઉદી પત્રકારની હત્યા મોહમ્મદ બિન સલમાનના આદેશ પર કરવામાં આવી હતી.
