નવી દિલ્હી: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (Prime Minister Narendra Modi) આજે ખાડી ઇસ્લામિક દેશ યુનાઇટેડ આરબ અમીરાતમાં (United Arab Emirates) BAPS સ્વામિનારાયણ મંદિરનું ઉદ્ઘાટન કરી રહ્યા છે. જે હાલ ખૂબ જ ચર્ચામાં છે. આ વિશાળ મંદિર અબુ ધાબીનું પહેલું હિંદુ મંદિર (Hindu temple) છે જે પથ્થરોથી બનેલું છે. તેમજ તેને ‘રેતીની વચ્ચે ખીલેલું કમળ’ કહેવામાં આવે છે. 27 એકરમાં ફેલાયેલું વિશાળ સ્વામિનારાયણ મંદિર (Swaminarayan Temple) ભારતની પ્રાચીન મંદિર નિર્માણ શૈલીનું અદ્ભુત ઉદાહરણ છે.
અબુધાબીના અબુ મુરેખા જિલ્લામાં બોચાસણવાસી અક્ષર પુરુષોત્તમ સ્વામિનારાયણ સંસ્થા (BAPS) દ્વારા મંદિરનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. જણાવી દઇયે કે મંદિરના નિર્માણ માટે UAE સરકારે જમીન દાનમાં આપી હતી. જ્યારે પીએમ મોદી 2015માં યુએઈ ગયા હતા ત્યારે યુએઈના રાષ્ટ્રપતિ શેખ મોહમ્મદ બિન જાયદ અલ નાહ્યાને પીએમ મોદીને મંદિર માટે 13.5 એકર જમીન ભેટમાં આપી હતી.
આ મંદિર 27 એકર જમીન પર બનેલ છે. જેમાંથી 13.5 એકરમાં મંદિર અને 13.5 એકરમાં પાર્કિંગ એરિયા છે. UAE સરકાર દ્વારા પાર્કિંગ એરિયા માટે જમીન પણ આપવામાં આવી છે. 2019 માં ‘સહિષ્ણુતા વર્ષ’ દરમિયાન સરકારે બાકીની જમીન મંદિરને આપી હતી.
પીએમ મોદીએ UAE સરકારના આ સહયોગ માટે રાષ્ટ્રપતિ અલ-નાહયાનનો પણ આભાર માન્યો છે. તેમની UAE મુલાકાત દરમિયાન PM મોદીએ કહ્યું હતું કે, ‘BAPS મંદિરનું નિર્માણ તમારા (UAE પ્રમુખ શેખ મોહમ્મદ બિન જાયદ અલ-નાહયાન)ના સમર્થન વિના અશક્ય હતું.’
મંદિરમાં કયા દેવતાઓની મૂર્તિઓ છે?
હિંદુ ધર્મ અને વિશ્વની અન્ય તમામ સંસ્કૃતિઓ અને સંસ્કૃતિઓની 250 થી વધુ વાર્તાઓ ભગવાન સ્વામિનારાયણના મંદિરની દિવાલો પર કોતરેલી છે. BAPS સ્વામિનારાયણ મંદિરમાં ભારતના વિવિધ રાજ્યોના દેવતાઓને સમર્પિત સાત શિખરો છે.
શિખરોમાં ભગવાન અયપ્પા, તિરુપતિ બાલાજી, ભગવાન જગન્નાથ, ભગવાન કૃષ્ણ અને રાધા, ભગવાન હનુમાન, ભગવાન શિવ, તેમની પત્ની પાર્વતી અને પુત્રો ગણેશ અને કાર્તિકેય, ભગવાન રામ અને ભગવાન રામની મૂર્તિઓ સહિત ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ ભારતના તમામ દેવતાઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમજ માતા સીતાનો પણ આ સ્થાપત્ય સમાવેશ થાય છે.
મંદિરના બહારના સ્તંભો પર રામાયણની વિવિધ વાર્તાઓ કોતરવામાં આવી છે, જેમાં રામનો જન્મ, સીતાનો સ્વયંવર, રામનો વનવાસ, લંકા દહન, રામ-રાવણ યુદ્ધ જેવી ઘટનાઓનો સમાવેશ થાય છે.
મંદિરના નિર્માણમાં કેટલા પૈસા ખર્ચાયા છે?
BAPS સ્વામિનારાયણ મંદિર 108 ફૂટ ઊંચું, 262 ફૂટ લાંબુ અને 180 ફૂટ પહોળું છે. તેને બનાવવામાં 700 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. મંદિરના નિર્માણમાં માત્ર ચૂનાના પથ્થર અને આરસનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે મંદિરના નિર્માણ માટે 700 કન્ટેનરમાં 20,000 ટનથી વધુ પત્થરો અને માર્બલ અબુધાબી લાવવામાં આવ્યા હતા.
મંદિરના નિર્માણમાં સ્ટીલ કે લોખંડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. જેના કારણે તે હજારો વર્ષો સુધી અકબંધ રહેશે. મંદિરના પાયામાં ફ્લાય એશ ભરવામાં આવી છે. ફ્લાય એશમાંથી બનેલી ઇંટો લાંબા સમય સુધી મજબૂત આધાર પૂરો પાડે છે.
