ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પત્ર લખ્યો હતો. જેમાં તેમણે અમેરિકા-ભારત સોદાઓને કારણે ચીનના હિતોને થઈ રહેલા સંભવિત નુકસાન અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. બ્લૂમબર્ગના એક અહેવાલમાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. માર્ચમાં જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ ચીન સામે વેપાર યુદ્ધ વધુ તીવ્ર બનાવી રહ્યા હતા ત્યારે બેઇજિંગે ગુપ્ત રીતે ભારતનો સંપર્ક કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. પત્ર દ્વારા તેમણે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો સુધારવાની શક્યતાઓ શોધી કાઢી હતી. આ પછી જ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો સુધરવા લાગ્યા. થોડા મહિના પછી મોદીની ચીન મુલાકાતની યોજના બનાવવામાં આવી.
પત્ર પીએમ મોદીને પહોંચાડવામાં આવ્યો
એક ભારતીય અધિકારીને ટાંકીને અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આ પત્ર પીએમ મોદીને પણ પહોંચાડવામાં આવ્યો હતો જેથી તેઓ સંબંધો સુધારવાની શક્યતાઓનું મૂલ્યાંકન કરી શકે. પત્રમાં ચીને ખાસ ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી કે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો કોઈપણ કરાર ચીનના હિતોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેમાં એવું પણ લખ્યું હતું કે બેઇજિંગ તરફથી સંબંધો સુધારવાના પ્રયાસોનું નેતૃત્વ એક પ્રાંતીય અધિકારી કરશે.
બ્લૂમબર્ગ કહે છે કે જૂન સુધી ભારતે જિનપિંગના પત્રનો કોઈ નક્કર જવાબ આપ્યો ન હતો પરંતુ પછી પરિસ્થિતિ ઝડપથી બદલાઈ ગઈ અને ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વેપાર વાટાઘાટો વિવાદોમાં ફસાઈ ગઈ. મેગેઝિને આંતરરાષ્ટ્રીય નિષ્ણાતોને ટાંકીને કહ્યું હતું કે ભારત ખાસ કરીને બે બાબતોને લઈને ગુસ્સે હતું. પ્રથમ, ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે તેમણે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ લાવ્યો, જેને ભારતે સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢ્યો.
મોદી સરકાર પહેલાથી જ ભારતની સ્થિતિ નબળી પાડવાના પ્રયાસોથી ગુસ્સે હતી, ત્યારબાદ ભારત પર 50% ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો. આ બંને નિર્ણયોએ ભારત-અમેરિકા સંબંધોમાં અસંતોષ અને તણાવને વેગ આપ્યો. આ પછી ભારતે જૂનમાં ચીનની પહેલનો ગંભીરતાથી જવાબ આપવાનું શરૂ કર્યું.
આ પછી પરિસ્થિતિ ઝડપથી બદલાઈ ગઈ. ઓગસ્ટ સુધીમાં ભારત અને ચીન 2020 ના ગાલવાન ખીણ સંઘર્ષથી આગળ વધવા માટે સરહદ વિવાદને ઉકેલવા માટેના પ્રયાસોને બમણા કરવા સંમત થયા. અને હવે પીએમ મોદી સાત વર્ષ પછી ચીનની મુલાકાત લેવા જઈ રહ્યા છે.
જોકે રિપોર્ટમાં એવું પણ માનવામાં આવે છે કે ટ્રમ્પના ટેરિફ પહેલા પણ ભારત અને ચીન ગંભીર વાતચીતમાં રોકાયેલા હતા. ગયા વર્ષે બંને દેશોએ લદ્દાખમાં ચાલી રહેલા મડાગાંઠને આંશિક રીતે ઉકેલવા માટે એક કરાર કર્યો હતો. આ કરારથી મોદી અને શી જિનપિંગ વચ્ચે પહેલી સીધી મુલાકાતનો માર્ગ મોકળો થયો હતો.
હવે વડાપ્રધાન મોદી શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઇઝેશન (SCO) સમિટ માટે ચીન જઈ રહ્યા છે. ત્યાં તેઓ જિનપિંગ અને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિનને મળશે. અમેરિકા આ બેઠક પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે કારણ કે તે તેના માટે વ્યૂહાત્મક ચિંતાનો વિષય બની શકે છે.
