નવી દિલ્હી: તાલિબાને(Taliban) ભલે અફઘાનિસ્તાન(Afghanistan)માં સત્તા મેળવી હોય, પરંતુ ભારતે(India) તાજેતરમાં અફઘાનિસ્તાનમાં અનાજ મોકલીને અને તાલિબાની શાસકો સાથે વાત કરીને બતાવ્યું છે કે અફઘાનિસ્તાનના સામાન્ય લોકોની મુશ્કેલીમાં તે હજુ પણ તેમની સાથે છે. હવે ચીન(China) પણ આ સમજી ગયું છે. પાકિસ્તાન(Pakistan) ભલે તેનો સ્ટૂગ હોય, પરંતુ તેને ખબર પડી ગઈ છે કે ભારત વિના અફઘાનિસ્તાન ચાલશે નહીં. એટલા માટે ચીને અફઘાનિસ્તાન માટે ખાસ દૂતને ભારત મોકલ્યો છે. હકીકતમાં, 2021માં કાબુલ પર તાલિબાનોના કબજા પહેલા, ભારત અને ચીન અહીં સાથે મળીને કામ કરવાનું વિચારી રહ્યા હતા. હવે ચીન દ્વારા અફઘાનિસ્તાન માટે પોતાના દૂતને ભારત મોકલવાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ભારત વિના અફઘાનિસ્તાન ચાલશે નહીં.
ચીન અને ભારત વચ્ચેની વાતચીતમાં ‘કોમન’ મુદ્દો શું છે?
અફઘાનિસ્તાન પરની બેઠકમાં ભારત અને ચીને ત્યાંની સામાન્ય મહિલાઓ અને બાળકોની દુર્દશા, માનવતાવાદી સહાય અને આતંકવાદ અંગે ચર્ચા કરી હતી. વાતચીત દરમિયાન, ભારત અને ચીન બંનેના પ્રતિનિધિઓ સહમત થયા હતા કે અફઘાનિસ્તાનને આ ક્ષેત્રના દેશો માટે આતંકવાદની નર્સરી બનવાની મંજૂરી આપી શકાય નહીં. ભારતની ચિંતા જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબા જેવા જૂથોને લઈને છે. આ સાથે જ ચીનની નજર જિનજિયાંગ પ્રાંતમાં સક્રિય ઈસ્ટ તુર્કસ્તાન ઈસ્લામિક મૂવમેન્ટ એટલે કે ઈટીઆઈએમ પર છે.
ચીને પ્રથમ વખત અફઘાનિસ્તાન મુદ્દે વિશેષ દૂત મોકલ્યા
અફઘાનિસ્તાનમાં ચીનના સ્પેશિયલ એમ્બેસેડર યૂઇ જિયાયોંગ પહેલીવાર ભારતમાં છે. તેને તાલિબાન શાસિત દેશની સ્થિતિ અંગે ચર્ચા કરવા દિલ્હી મોકલવામાં આવ્યો હતો. જૂન 2020 માં ગલવાનમાં અથડામણ પછી બંને પક્ષોની આ બીજી મોટી ઘટના હતી. માર્ચમાં ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ ભારતની મુલાકાત લીધી હતી. સત્તાવાર સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, UEની દિલ્હી મુલાકાત મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે બેઇજિંગ સમજી ગયું છે કે ભલે પાકિસ્તાન ચીનનું પીઠબળ છે, પરંતુ અફઘાનિસ્તાનમાં જે પણ કામ કરવાનું છે તે ભારતની હાજરી વિના થઈ શકે નહીં.
UEની ટૂર ચીન દ્વારા ઓફર કરવામાં આવી
ચીન દ્વારા આ મુલાકાતની ઓફર કરવામાં આવી હતી, જે અફઘાનિસ્તાનમાં ભારતના સ્ટેન્ડને વધુ મજબૂત બનાવે છે. UEએ વિદેશ મંત્રાલયના સંયુક્ત સચિવ જેપી સિંહ સાથે વાતચીત કરી હતી. તેઓ પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને ઈરાનના મુદ્દાઓ સંભાળે છે. બાદમાં, ચીનના વિશેષ દૂત યુઇએ કહ્યું કે બંને દેશો “અફઘાન શાંતિ અને સ્થિરતા માટે સંવાદ અને સકારાત્મક ઉર્જા વધારવા” માટે સંમત થયા છે. તાઈવાનને લઈને અમેરિકા અને ચીનના બગડતા સંબંધો વચ્ચે ચીને ભારત સાથે આ વાતચીત કરી છે.
