બજેટમાં આવકવેરાને લઈને મોટી રાહત આપવામાં આવી છે. નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ હવે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર કોઈ કર નહીં લાગે. પગારદાર લોકો માટે આ મુક્તિ રૂ. 75,000 ના પ્રમાણભૂત કપાત સાથે વધીને રૂ. 12.75 લાખ થશે. નવી કર વ્યવસ્થાના સ્લેબમાં પણ ફેરફાર કરવામાં આવ્યા છે. જૂની કર વ્યવસ્થામાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યા નથી.
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે મધ્યમ વર્ગને મોટી રાહત આપી છે. હવે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક આવકવેરાના દાયરાની બહાર રહેશે. નાણામંત્રીએ પ્રત્યક્ષ કરવેરા પરના બજેટમાં કહ્યું હતું કે નવા આવકવેરા બિલમાં ન્યાયની ભાવનાને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવશે. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે હવે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર કોઈ આવકવેરો નહીં લાગે. જ્યારે આમાં સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન પણ ઉમેરવામાં આવશે, ત્યારે પગારદાર લોકો માટે 12.75 લાખ રૂપિયાની કરપાત્ર આવક પર કોઈ ટેક્સ રહેશે નહીં. નાણામંત્રીએ કહ્યું છે કે આ નિર્ણય મધ્યમ વર્ગ પરના કરવેરા ઘટાડવામાં ઘણી હદ સુધી મદદ કરશે. તેમની પાસે વધુ પૈસા પાછળ છોડીને જવાની તક હશે, જેનાથી સ્થાનિક વપરાશ, બચત અને રોકાણમાં વધારો થશે.
જોકે નવી કર વ્યવસ્થામાં, આવકવેરા કાયદાની કલમ 87A હેઠળ 12 લાખ રૂપિયા સુધીની છૂટ આપવામાં આવી છે. એટલે કે નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ સરકાર વાર્ષિક 12 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરનારાઓ માટે 4-8 લાખ રૂપિયા પર 5% અને 8-12 લાખ રૂપિયા પર 10% કર માફ કરશે. આનાથી કરદાતાને 60 હજાર રૂપિયાનો ફાયદો થશે. આનો અર્થ એ થયો કે જો કોઈની વાર્ષિક આવક 12 લાખ રૂપિયાથી વધુ હોય તો તેની કર ગણતરીમાં 4-8 લાખ રૂપિયા પર 5% કર અને 8-12 લાખ રૂપિયા પર 10% કર ઉમેરવામાં આવશે. સરકાર આવતા અઠવાડિયે એક નવું આવકવેરા બિલ લાવશે.
જૂના આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવાની મર્યાદા 2 વર્ષથી વધારીને 4 વર્ષ કરવામાં આવી છે. એટલે કે જો કોઈ કરદાતાએ પોતાનું રિટર્ન ખોટી રીતે ફાઇલ કર્યું હોય અથવા ફાઇલ કરવાનું ચૂકી ગયા હોય તો તે હવે 4 વર્ષની અંદર અપડેટેડ રિટર્ન ફાઇલ કરીને ભૂલ સુધારી શકશે. સરકાર આવતા અઠવાડિયે નવું આવકવેરા બિલ લાવશે. આનાથી કર વ્યવસ્થા વધુ સરળ અને પારદર્શક બનશે. તેનો હેતુ કરદાતાઓને બિનજરૂરી નોટિસ અને મુશ્કેલીઓથી બચાવવાનો છે. આ સાથે, KYC પ્રક્રિયાને પણ સરળ બનાવવામાં આવશે, જેનાથી બેંકિંગ અને અન્ય નાણાકીય બાબતોમાં કાગળકામમાં ઘટાડો થશે.
બજેટ પહેલા કેટલી આવક કરમુક્ત હતી?
નાણામંત્રીના બજેટ 2024 મુજબ અગાઉ કરદાતાની વાર્ષિક આવક 7 લાખ 75 હજાર રૂપિયા હતી, તેથી 75,000 રૂપિયાના સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન બાદ કર્યા પછી તેમની આવક વાર્ષિક 7 લાખ રૂપિયા થઈ ગઈ. આવી સ્થિતિમાં તેમને કોઈ કર ચૂકવવાની જરૂર નહોતી. આનો અર્થ એ થયો કે જો કોઈ વ્યક્તિનો માસિક પગાર રૂ. ૬૪૦૦૦ અથવા રૂ. ૬૪૫૦૦ ની આસપાસ હોય તો નવી કર પ્રણાલી હેઠળ તેમની આવક કરમુક્ત હતી.
ભાડાની આવક પર TDS મુક્તિ 6 લાખ
ભાડાની આવક પર TDS મર્યાદા 2.4 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 6 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. એટલે કે હવે 6 લાખ રૂપિયા સુધીના વાર્ષિક ભાડા પર TDS કાપવામાં આવશે નહીં.
વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે વ્યાજ આવક પર બેવડી મુક્તિ
બેંકો અને પોસ્ટ ઓફિસમાંથી વ્યાજ આવક પર વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે કર મુક્તિ 50,000 રૂપિયાથી વધારીને 1 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. એટલે કે હવે વરિષ્ઠ નાગરિકોને વ્યાજની આવક પર 1 લાખ રૂપિયા સુધીની રાહત મળશે.
બે મકાનો પર સ્વ-કબજાવાળા મકાનનો લાભ મળશે
બજેટમાં સ્વ-કબજાવાળા મકાનો પર કર રાહત આપવામાં આવી છે. આનો અર્થ એ થયો કે જો તમારી પાસે બે ઘર છે અને તમે બંને મકાનોમાં રહો છો, તો હવે તમે બંને મિલકતો પર કર લાભો મેળવી શકશો. જ્યારે અગાઉ કર રાહત ફક્ત સ્વ-કબજાવાળા ઘરમાં જ મળતી હતી.
PAN નંબર નથી તો વધુ કર વસૂલવામાં આવશે
માલ વેચતી વખતે TDS અને TCS નો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે થાય છે. જેના કારણે ગ્રાહકો અને દુકાનદારો બંનેને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો. નાણામંત્રીએ તેમાંથી TCS ને દૂર કરવાની જાહેરાત કરી છે. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યાં પાન નંબર ઉપલબ્ધ ન હોય તેવા કિસ્સાઓમાં જ TDS ઊંચા દરે વસૂલવામાં આવશે.
10 લાખ રૂપિયા સુધીના અભ્યાસ માટે વિદેશ મોકલવા પર કોઈ ટેક્સ નહીં
અભ્યાસ માટે વિદેશમાં પૈસા મોકલવા પર ટેક્સ કલેક્ટેડ એટ સોર્સ (TCS) ની મર્યાદા હવે વધારીને 10 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. હવે કોઈ વિદેશમાં પૈસા મોકલે છે. જો આ રકમ 7 લાખ રૂપિયાથી વધુ હોય, તો તેના પર TCS વસૂલવામાં આવે છે. જોકે, તમને આ મુક્તિ ફક્ત ત્યારે જ મળશે જો આ પૈસા બેંક વગેરે જેવી કોઈપણ નાણાકીય સંસ્થા પાસેથી લોન તરીકે લેવામાં આવ્યા હોય.
NSS માંથી પૈસા ઉપાડવા પર મુક્તિ
ઘણા વરિષ્ઠ નાગરિકો પાસે ખૂબ જૂના રાષ્ટ્રીય બચત યોજના (NSS) ખાતા છે જેના પર કોઈ વ્યાજ ચૂકવવામાં આવતું નથી. નાણામંત્રીએ જાહેરાત કરી છે કે 29 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ અથવા તે પછી NSS માંથી પૈસા ઉપાડનારાઓને ઉપાડ પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. આ જ નિયમ NPS (નેશનલ પેન્શન સ્કીમ) વાત્સલ્ય ખાતાઓ પર પણ લાગુ પડશે, પરંતુ તેની મુક્તિ પર મર્યાદા રહેશે.
