નવી દિલ્હીઃ આજે માત્ર રક્ષાબંધન નથી પરંતુ આજે અવકાશમાં એક અલગ જ નજારો જોવા મળશે. આકાશમાં 30 ટકા વધુ ચંદ્રપ્રકાશ જોવા મળશે. ચંદ્ર પોતે 14 ટકા મોટો દેખાશે. મતલબ કે આજે આકાશમાં માત્ર ચંદ્ર જ દેખાશે નહીં. આજે સુપરમૂન ઉદભવશે. તેને બ્લુ સુપરમૂન અથવા સ્ટરજિયોન સુપરમૂન પણ કહેવામાં આવે છે.
આ સુપરમૂન લગભગ 11.55 કલાકે સૌથી મોટો અને તેજસ્વી દેખાશે. વાસ્તવમાં બ્લુ સુપરમૂન બે પ્રકારના હોય છે. પ્રથમ એક માસિક વાદળી ચંદ્ર છે. એટલે કે દર બીજા અઠવાડિયે ચંદ્ર દેખાય છે. બીજો મોસમી બ્લુ મૂન એ સિઝનમાં જોવા મળતા ચાર પૂર્ણ ચંદ્રમાનો ત્રીજો ચંદ્ર છે.
ઉનાળુ અયનકાળ 20 જૂને હતો. તેથી પહેલી પૂનમ 22 જૂને થઈ રહી છે પછી બીજી 21 જુલાઈએ અને હવે ત્રીજી 19 ઓગસ્ટે છે. એટલે કે આ સિઝનનો આ ત્રીજો બ્લુ મૂન છે. હવે પછી 18 સપ્ટેમ્બરે હાર્વેસ્ટ મૂન હશે. ત્યારબાદ 22 સપ્ટેમ્બરે ઈક્વિનોક્સ.
આપણે આ સુપરમૂન કેવી રીતે જોઈ શકીએ?
નાસાના જણાવ્યા અનુસાર સિઝનલ બ્લુ મૂન દર બેથી ત્રણ વર્ષમાં એક વખત આવે છે. જેમ કે- ઓક્ટોબર 2020, ઓગસ્ટ 2021, હવે આ પછી આગામી સિઝનલ બ્લુ મૂન મે 2027માં દેખાશે. તમે તેને તમારા ટેરેસ અથવા આંગણામાંથી સરળતાથી જોઈ શકો છો. જો તમારે ચંદ્રની સપાટી જોવી હોય તો તમારે ટેલિસ્કોપની મદદ લેવી પડશે.
કેમ તેનું નામ સ્ટરજિયોન મૂન પડ્યું?
મૂળ અમેરિકન વિસ્તાર ગ્રેટ લેક્સમાં આ દિવસોમાં સ્ટરજિયોન માછલીઓ જોવા મળે છે. તેથી આ સમયે ઉદભવતા પૂર્ણ ચંદ્રને સ્ટરજિયોન નામ આપવામાં આવ્યું છે. કેટલીક જગ્યાએ તેને ગ્રેન વાઇલ્ડ રાઇસ મૂન પણ કહેવામાં આવે છે.
સુપરમૂન શું છે?
જ્યારે ચંદ્ર પૃથ્વીની નજીક આવે છે ત્યારે તેનું કદ 12 થી 14 ટકા મોટું દેખાય છે. સામાન્ય રીતે પૃથ્વીથી ચંદ્રનું અંતર 406,300 કિમી હોય છે. પરંતુ જ્યારે આ અંતર ઘટીને 356,700 કિમી થઈ જાય છે ત્યારે ચંદ્ર મોટો દેખાય છે. તેથી જ તેને સુપરમૂન કહેવામાં આવે છે.
આ સમયે ચંદ્ર તેની ભ્રમણકક્ષામાં પરિભ્રમણ કરતી વખતે પૃથ્વીની નજીક આવે છે. કારણ કે ચંદ્ર પૃથ્વીની આસપાસ ગોળાકાર ગતિમાં ફરતો નથી. તે લંબગોળ ભ્રમણકક્ષામાં ફરે છે. આવી સ્થિતિમાં તે પૃથ્વીની નજીક આવશે તે નિશ્ચિત છે. નજીક આવવાથી તેની ચમક પણ વધે છે.
