મતદાર યાદી સુધારણા અંગે સંસદથી રસ્તા સુધી હોબાળો છે. આજે આ મામલે સૌથી મોટું અપડેટ એ છે કે બિહારમાં SIR અંગે આજે સુપ્રીમ કોર્ટમાં મહત્વપૂર્ણ સુનાવણી ચાલી રહી છે. ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને ન્યાયાધીશ જોયમાલા બાગચીની આગેવાની હેઠળની બે સભ્યોની બેન્ચ SIR ની બંધારણીય માન્યતાને પડકારતી અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી છે. અરજદારો વતી વરિષ્ઠ વકીલ કપિલ સિબ્બલે દલીલો રજૂ કરી.
વરિષ્ઠ વકીલ કપિલ સિબ્બલે કહ્યું કે 1950 પછી જન્મેલા દરેક વ્યક્તિ ભારતનો નાગરિક છે પરંતુ અહીં પ્રક્રિયામાં મોટી અનિયમિતતા છે. ઉદાહરણ આપતા તેમણે કહ્યું કે એક નાના વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં 12 લોકોને મૃત બતાવવામાં આવ્યા હતા જ્યારે તેઓ જીવંત છે. BLO એ કોઈ કામ કર્યું નથી. વરિષ્ઠ વકીલ ગોપાલ એસ. એ કોર્ટને કહ્યું કે 65 લાખ નામો દૂર કરવામાં આવ્યા છે, આ સામૂહિક બાકાત છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચને શું કહ્યું?
ચૂંટણી પંચ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ રાકેશ દ્વિવેદીએ કહ્યું કે આ ફક્ત એક ડ્રાફ્ટ રોલ છે. આટલી મોટી કવાયતમાં નાની ભૂલો થઈ શકે છે પરંતુ મૃતકો જીવંત છે એમ કહેવું યોગ્ય નથી. આના પર બેન્ચે ચૂંટણી પંચને તથ્યો અને આંકડાઓ સાથે “તૈયાર” રહેવા કહ્યું કારણ કે પ્રક્રિયા શરૂ થાય તે પહેલાં મતદારોની સંખ્યા, પહેલા મૃતકોની સંખ્યા અને હવેની સંખ્યા અને અન્ય સંબંધિત વિગતો પર પ્રશ્નો ઉભા થશે.
જણાવી દઈએ કે આ પહેલાની છેલ્લી સુનાવણીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે SIR પર સ્ટે આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને ચૂંટણી પંચને પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવા કહ્યું હતું. તેણે એમ પણ કહ્યું હતું કે જો મોટી સંખ્યામાં નામો દૂર કરવામાં આવે છે તો સુપ્રીમ કોર્ટ તેમાં હસ્તક્ષેપ કરશે. ડ્રાફ્ટ યાદીમાંથી 65 લાખ નામો કાઢી નાખવા પર વિવાદ છે. એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) એ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે 65 લાખ મતદારો કારણ વગર પ્રભાવિત થઈ રહ્યા છે, જેના જવાબમાં ચૂંટણી પંચે કહ્યું હતું કે SIRનું કામ કાયદેસર રીતે થઈ રહ્યું છે.
ચૂંટણી પંચે 27 જુલાઈના રોજ બિહાર SIR ના પહેલા તબક્કાના ડેટા જાહેર કર્યા હતા. બિહારમાં મતદાર યાદીમાંથી 65 લાખ નામો દૂર કરવામાં આવશે તેવું જણાવવામાં આવ્યું હતું. આમાંથી 22 લાખ મતદારો મૃત્યુ પામ્યા છે, 36 લાખ લોકો કાયમી રીતે સ્થળાંતરિત થયા છે જ્યારે લગભગ 7 લાખ લોકોના નામ એક કરતાં વધુ જગ્યાએ મળી આવ્યા છે. વિપક્ષ ચૂંટણી પંચ પર ભાજપના પક્ષમાં કામ કરવાનો આરોપ લગાવી રહ્યું છે જ્યારે ભાજપનો આરોપ છે કે ચૂંટણી હારવાના ડરથી વિપક્ષ આ બનાવટી આરોપો લગાવી રહ્યું છે. વિપક્ષી પક્ષો આ મુદ્દે સતત હોબાળો મચાવી રહ્યા છે. સોમવારે દિલ્હીમાં રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વમાં વિપક્ષી સાંસદોએ આ મુદ્દે ચૂંટણી પંચ તરફ કૂચ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.
