બાંગ્લાદેશમાં આવતા વર્ષે 12 ફેબ્રુઆરીએ સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાશે. દેશના મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર એએમએમ નસીરુદ્દીને ગુરુવારે સાંજે આ જાહેરાત કરી હતી. આ ચૂંટણી ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેખ હસીનાને ઉથલાવી દેવાયાના દોઢ વર્ષ પછી થઈ રહી છે.
5 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ બળવા પછી શેખ હસીના દેશમાંથી ભાગી ગયા હતા અને ભારત આવ્યા હતા. ત્યારથી મોહમ્મદ યુનુસના નેતૃત્વમાં ત્યાં એક વચગાળાની સરકાર સત્તામાં છે. હસીનાનો પક્ષ આગામી વર્ષની ચૂંટણીમાં ભાગ લઈ શકશે નહીં. ચૂંટણી પંચે મે ૨૦૨૫ માં બાંગ્લાદેશના સૌથી મોટા પક્ષ અવામી લીગનું રજિસ્ટ્રેશન સ્થગિત કરી દીધું હતું. વચગાળાની સરકારે પક્ષના વરિષ્ઠ નેતાઓની ધરપકડ કરી છે. અવામી લીગને ચૂંટણી લડવા અને રાજકીય પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરે જણાવ્યું હતું કે જુલાઈ ચાર્ટર અંગે તે જ દિવસે લોકમત યોજાશે. જુલાઈ ચાર્ટર બંધારણીય અને રાજકીય સુધારા માટેનો દસ્તાવેજ છે. તેમાં 26 મુદ્દા છે જેનો ઉદ્દેશ્ય દેશની રાજકીય અને શાસન વ્યવસ્થામાં પરિવર્તન લાવવાનો છે.
તેમાં વડા પ્રધાનની સત્તા મર્યાદિત કરવાની હાકલ કરવામાં આવી છે જેથી કોઈ પણ વ્યક્તિ અનિશ્ચિત સમય માટે સત્તામાં ન રહી શકે. આ ચાર્ટરમાં વડા પ્રધાનના કાર્યકાળ 8 કે 10 વર્ષનો રાખવાની માંગ કરવામાં આવી છે. જુલાઈ 2025 માં દેશના રાજકીય પક્ષો અને નાગરિક સમાજ સંગઠનો વચ્ચે “જુલાઈ ચાર્ટર” નામનો બંધારણીય સુધારા પ્રસ્તાવ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમાં મુખ્ય મુદ્દાઓ નક્કી કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. ભવિષ્યમાં ચૂંટણીઓ કેવી રીતે યોજાશે, લશ્કરી અને ન્યાયતંત્ર શું ભૂમિકા ભજવશે, ભ્રષ્ટાચાર અને માનવાધિકાર અંગે નવી નીતિઓ શું હશે?
ર્શેંખ હસીના પર લાદવામાં આવેલા નિયંત્રણો ચાલુ રહેશે કે કેમ
જનમત જુલાઈ ચાર્ટરના અમલીકરણ પર જાહેર અભિપ્રાય માંગશે. તેમાં જોગવાઈ છે કે રાજકીય પક્ષોની વિવિધ માંગણીઓને સંતુલિત કરવા માટે 100 સભ્યોના ઉપલા ગૃહની રચના પ્રતિનિધિત્વના ધોરણે કરવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે બેઠકો પક્ષને તેના મત હિસ્સાના પ્રમાણમાં ફાળવવામાં આવશે.
વિદ્યાર્થી પક્ષ NCP અને જમાતના અલગ થયેલા જૂથો દળોમાં જોડાયા
ચૂંટણી પહેલા વિદ્યાર્થી રાજકીય પક્ષ, નેશનલ સિટીઝન પાર્ટી (NCP) એ જમાત-એ-ઇસ્લામીથી અલગ થયેલા જૂથ, અમર બાંગ્લાદેશ (AB) પાર્ટી અને રાષ્ટ્ર સંસ્કૃતિ આંદોલન સાથે મળીને એક નવું જોડાણ, રિપબ્લિકન સંસ્કાર એલાયન્સ બનાવ્યું છે.
NCP ની રચના આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં થઈ હતી. પાર્ટીના વિદ્યાર્થી નેતાઓએ ગયા વર્ષે હસીના વિરોધી વિરોધ પ્રદર્શનોનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. આ વિરોધ પ્રદર્શનોના દબાણ હેઠળ શેખ હસીના સરકારને 5 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ પદ છોડવાની ફરજ પડી હતી. NCP કન્વીનર નાહિદ ઇસ્લામે કહ્યું કે આ જોડાણ બે વર્ષના પ્રયાસોનું પરિણામ છે.
NCP એ 125 ઉમેદવારોની પોતાની પ્રથમ યાદી પણ જાહેર કરી છે. પાર્ટીની અગ્રણી વ્યક્તિ નાહિદ ઇસ્લામ, ઢાકા-11 થી ચૂંટણી લડશે. આ યાદીમાં 14 મહિલા ઉમેદવારોનો પણ સમાવેશ થાય છે જે અત્યાર સુધી કોઈપણ પક્ષ માટે સૌથી વધુ સંખ્યા છે. NCP ટૂંક સમયમાં બાકીની બેઠકો માટે ઉમેદવારોની જાહેરાત કરશે.
