નેપાળમાં ચીની દૂતાવાસે તેના નાગરિકોને ભારત-નેપાળ સરહદની નજીક મુસાફરી કરવાનું ટાળવા ચેતવણી જારી કરી છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં ભારતે ગેરકાયદેસર સરહદ પાર કરનારાઓ સામે કાર્યવાહી કર્યા બાદ આ ચેતવણી આપવામાં આવી છે. શુક્રવારે જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં ચીની દૂતાવાસે જણાવ્યું હતું કે વારંવાર ચેતવણીઓ છતાં કેટલાક ચીની પ્રવાસીઓ સરહદી વિસ્તારમાં જઈ રહ્યા છે જેના કારણે તેમને ભારતમાં ગેરકાયદેસર પ્રવેશના આરોપસર અટકાયતમાં લેવામાં આવી રહ્યા છે.
ભારતમાં ગેરકાયદેસર પ્રવેશ માટે 2 થી 8 વર્ષની જેલની સજા
દૂતાવાસે કહ્યું કે નેપાળ અને ભારતના નાગરિકો તેમના ઓળખપત્રો સાથે બંને દેશોની સરહદ પર આવી અને જઈ શકે છે, પરંતુ આ નિયમ વિદેશી નાગરિકોને લાગુ પડતો નથી. વિદેશીઓને નેપાળ થઈને ભારતમાં પ્રવેશવા માટે વિઝાની જરૂર છે. દૂતાવાસે કહ્યું કે ઇરાદાપૂર્વક અથવા અજાણતાં ગેરકાયદેસર રીતે ભારતમાં સરહદ પાર કરવાથી ધરપકડ અથવા કાર્યવાહી થઈ શકે છે. આ માટે 2 થી 8 વર્ષની જેલ અથવા દંડ થઈ શકે છે અને જામીનનો કોઈ વિકલ્પ નથી.
ગુરુવારે બિહારમાં બે ચીની નાગરિકોની ભારત-નેપાળ સરહદ પર વીડિયો બનાવવા અને સેલ્ફી લેવા બદલ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. પોલીસે કહ્યું હતું કે તેમની પાસે કાયદેસરના દસ્તાવેજો નથી. આ મહિનાની શરૂઆતમાં નેપાળ સરહદ દ્વારા ભારતમાં પ્રવેશવાનો પ્રયાસ કરવા બદલ બિહારના રક્સૌલમાં ચાર ચીની નાગરિકોની અટકાયત કરવામાં આવી હતી. તેમની પાસે ભારતમાં પ્રવેશવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો પણ નહોતા.
પહેલગામ હુમલા પછી ભારતે સરહદ પર કડક દેખરેખ
ગયા અઠવાડિયે ભારત અને નેપાળે સંયુક્ત રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ પર સર્ચ ઓપરેશન અને પેટ્રોલિંગ હાથ ધર્યું હતું. નવી દિલ્હીને પાકિસ્તાનના શંકાસ્પદ આતંકવાદીઓ નેપાળમાં હાજર હોવાની ગુપ્ત માહિતી મળ્યા બાદ આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. 22 એપ્રિલે જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારત તેની સરહદ અંગે ખૂબ જ સતર્ક છે જેમાં આતંકવાદીઓએ 26 લોકોની હત્યા કરી હતી.
નેપાળ અને ભારત વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતો સરહદ વિવાદ
નેપાળ ત્રણ દિશાઓથી ભારતથી ઘેરાયેલું છે. પૂર્વ, પશ્ચિમ અને દક્ષિણ. ભારત અને નેપાળ વચ્ચે 1,751 કિલોમીટર લાંબી સરહદ છે. ભારત અને નેપાળ વચ્ચે સરહદને લઈને વર્ષોથી વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. સ્વતંત્રતા પછી 1962માં ભારત-ચીન યુદ્ધ પછી પણ નેપાળે લિપુલેખ પર દાવો કર્યો હતો.
1981માં બંને દેશોની સીમાઓ નક્કી કરવા માટે એક સંયુક્ત ટીમ બનાવવામાં આવી હતી જેણે 98% સરહદ પણ નક્કી કરી હતી. 2000માં નેપાળના વડા પ્રધાન ગિરિજા પ્રસાદ કોઈરાલાએ પણ ભારતના વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીને વાતચીત દ્વારા આ વિવાદનો ઉકેલ લાવવા વિનંતી કરી હતી.
2015માં જ્યારે ભારતે લિપુલેખ માર્ગ દ્વારા વેપાર માર્ગ માટે ચીન સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા ત્યારે નેપાળે તેનો વાંધો ઉઠાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરતા પહેલા ભારત અને ચીને પણ તેની સાથે સલાહ લેવી જોઈતી હતી.
