રશિયાએ ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલની મોસ્કો મુલાકાતને ‘વધુ ન્યાયી’ અને ‘ટકાઉ વિશ્વ વ્યવસ્થા’ સ્થાપિત કરવા માટેની મુલાકાત ગણાવી છે. રશિયા કહે છે કે બંને દેશો એવી વિશ્વ વ્યવસ્થા બનાવવા માંગે છે જ્યાં ‘આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓની સર્વોચ્ચતા સુનિશ્ચિત થાય’, તેમજ જ્યાં આધુનિક પડકારો અને ખતરાઓનો સંયુક્ત રીતે સામનો કરવાની ભાવના હોય.
અમેરિકાના ટેરિફ ગુંડાગીરી વચ્ચે રશિયાના ટોચના સુરક્ષા અધિકારી સેરગેઈ શોઇગુનું આ નિવેદન, એક એવી વિશ્વ વ્યવસ્થા માટે હાકલ છે જ્યાં અમેરિકાની ધમકીઓ કામ નહીં કરે અને જ્યાં એકપક્ષીય નિર્ણયો લાદવામાં ન આવે. રશિયાની મુલાકાતે આવેલા NSA અજિત ડોભાલે ગઈકાલે રાષ્ટ્રપતિ પુતિનને મળ્યા હતા.
આ દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન સાથે રશિયન સુરક્ષા પરિષદના સચિવ સેરગેઈ શોઇગુ અને રાષ્ટ્રપતિ પુતિનના સલાહકાર યુરી ઉષાકોવ હાજર હતા. જ્યારે NSA અજિત ડોભાલ સાથે રશિયામાં ભારતના રાજદૂત વિનય કુમાર હાજર હતા.
ગુરુવારે ડોભાલે સેરગેઈ શોઇગુ અને અન્ય અધિકારીઓ સાથે અલગ-અલગ બંધ બારણે ચર્ચા કરી હતી. બેઠક પહેલાના પોતાના પ્રારંભિક ભાષણમાં, શોઇગુએ ભારત-રશિયા સંબંધોને વ્યાખ્યાયિત કરતા કહ્યું કે રશિયા અને ભારત “મજબૂત, વિશ્વસનીય, સમય-ચકાસાયેલ મૈત્રીપૂર્ણ બંધનો દ્વારા જોડાયેલા છે.” તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારત સાથેના સંબંધો મોસ્કો માટે “સર્વોચ્ચ” છે.
શોઇગુએ જણાવ્યું હતું કે બંને દેશોનો ઉદ્દેશ્ય “એક નવી, વધુ ન્યાયી અને ટકાઉ વિશ્વ વ્યવસ્થા બનાવવાનો છે જે આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાની સર્વોચ્ચતાને સુનિશ્ચિત કરે છે, તેમજ આધુનિક પડકારો અને જોખમોનો સંયુક્ત રીતે સામનો કરે છે.”
ડોભાલ બુધવારે અહીં દ્વિપક્ષીય ઊર્જા અને સંરક્ષણ સંબંધો પર મહત્વપૂર્ણ વાટાઘાટો કરવા અને આ વર્ષના અંતમાં રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની ભારત મુલાકાત માટે જમીન તૈયાર કરવા પહોંચ્યા હતા. તેમની મુલાકાત એ દિવસે શરૂ થઈ જ્યારે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે રશિયન તેલ ખરીદવા માટે ભારતીય માલ પર 25 ટકા વધારાની ડ્યુટી લાદવાનો એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર જારી કર્યો, જે તેને બમણી કરીને 50 ટકા કરી દીધો.
મોદી-પુતિન મુલાકાતની તૈયારીઓ
રશિયન સુરક્ષા પરિષદના સચિવ શોઇગુએ જણાવ્યું હતું કે, “આપણા દેશો વચ્ચે બહુ-સ્તરીય વિશ્વાસ-આધારિત રાજકીય સંવાદ હવે અસરકારક રીતે કાર્યરત છે. તે રાષ્ટ્રપતિ પુતિન અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચેના નિયમિત સંપર્કો પર આધારિત છે. આપણા નેતાઓ વચ્ચે આગામી સંપૂર્ણ સંવાદની તારીખો નક્કી કરવી મહત્વપૂર્ણ છે.”
શોઇગુએ કહ્યું કે મોસ્કો માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે ભારત સાથેની ખાસ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને વ્યાપકપણે મજબૂત બનાવવામાં આવે, જે “પરસ્પર આદર, વિશ્વાસ, એકબીજાના હિતોની સમાન ચિંતા અને એકીકૃત કાર્યસૂચિને પ્રોત્સાહન આપવાની ઇચ્છા” પર આધારિત છે.
NSA અજિત ડોભાલે કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચેની મુલાકાત ખૂબ જ સકારાત્મક રહી. તેમણે કહ્યું, “રાષ્ટ્રપતિ પુતિનની ભારત મુલાકાત વિશે જાણીને અમે ખૂબ જ ઉત્સાહિત અને ખુશ છીએ. મને લાગે છે કે હવે તારીખો લગભગ નક્કી થઈ ગઈ છે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે શિખર સંમેલનો હંમેશા એક વળાંક રહ્યા છે. તેમણે હંમેશા આપણા સંબંધોને નવી દિશા આપી છે.”
