ભૌતિકશાસ્ત્ર 2024 માટે નોબેલ પુરસ્કારની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ વર્ષે આ પુરસ્કાર AIના ગોડફાધર તરીકે જાણીતા જેફરી ઈ. હિન્ટન અને અમેરિકન વૈજ્ઞાનિક જ્હોન જે. હોપફિલ્ડને મળ્યું છે. તેમને આ સન્માન મશીન લર્નિંગ સંબંધિત નવી તકનીકોના વિકાસ માટે આપવામાં આવ્યું છે જે કૃત્રિમ ન્યુરોન્સ પર આધારિત છે.
આ સાથે મશીનોને માનવ મગજની જેમ વિચારવાનું અને સમજવાનું શીખવવામાં આવે છે. જોકે જેફ્રી, જેમના માટે તેમને મશીન લર્નિંગમાં નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો હતો તેમણે AIના વિકસિત સ્વરૂપને માનવતા માટે જોખમી ગણાવ્યું હતું. તેમણે AI ના વિરોધમાં 2023 માં ગૂગલમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું. તેમણે ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે AIને કારણે મોટી સંખ્યામાં નોકરીઓ જશે. સમાજમાં ખોટી માહિતી ઝડપથી ફેલાશે, જેને રોકવી શક્ય નહીં બને. જેફ્રીએ પોતાને AI માટે જવાબદાર માનીને ખેદ વ્યક્ત કર્યો હતો.
નોબેલ પુરસ્કારની જાહેરાત કરતી વખતે સમિતિએ કહ્યું કે બંને વૈજ્ઞાનિકોએ દુનિયાને નવી રીતે કોમ્પ્યુટરનો ઉપયોગ કરવાનું શીખવ્યું છે. આ પહેલા સોમવારે ફિઝિયોલોજી અથવા મેડિસિન ક્ષેત્ર માટે આ સન્માનના વિજેતાઓના નામની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. આ વર્ષે અમેરિકાના વિક્ટર એમ્બ્રોસ અને ગેરી રુવકુનને મેડિસિનના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. બંનેને માઇક્રો RNAની શોધ માટે આ સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું.
આ શ્રેણીમાં 2023 માટે નોબેલ કોને મળ્યો?
અગાઉ ગયા વર્ષે એટલે કે 2023 માં આ કેટેગરીમાં નોબેલ પુરસ્કાર સંયુક્ત રીતે પિયર ઓગસ્ટિની, ફેરેન્ક ક્રાઉસ અને એન લ’હુલિયરને આપવામાં આવ્યો હતો. આ સન્માન ઈલેક્ટ્રોન પરના અભ્યાસ માટે આપવામાં આવ્યું હતું. આ પુરસ્કાર પ્રાયોગિક પદ્ધતિઓ માટે આપવામાં આવ્યો હતો જેમાં પદાર્થમાં ઇલેક્ટ્રોનની ગતિશીલતાનો અભ્યાસ કરવા માટે પ્રકાશના એટોસેકન્ડ પલ્સ જનરેટ કરવામાં આવ્યા હતા. એની હુઈલિયર ભૌતિકશાસ્ત્રના આ ક્ષેત્રમાં નોબેલ જીતનારી પાંચમી મહિલા બની હતી.
વિજેતાઓને 8.90 કરોડ મળશે
સ્વીડનની રાજધાની સ્ટોકહોમમાં રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સ દ્વારા આ પુરસ્કારની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. આજે જાહેર થયેલા બંને પ્રાઈઝ વિજેતાઓને 8.90 કરોડ રૂપિયાની રકમ આપવામાં આવશે. આ રકમ તેમની વચ્ચે સમાન રીતે વહેંચવામાં આવશે. નોબેલ પુરસ્કાર વિતરણ 14 ઓક્ટોબર સુધી ચાલુ રહેશે.
