નવી દિલ્હી: અગ્નિપથ (Agneepath) યોજનાને (Yoajana) લઈને દેશભરમાં વિરોધ પ્રદર્શન થઈ રહ્યા છે. આ દરમિયાન રવિવારે ત્રણેય સેનાઓની પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજાઈ હતી. જેમાં સેના વતી હિંસા કરનારાઓને સ્પષ્ટ ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે જો તેમની સામે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવશે તો તેઓ અગ્નિવીર (Aganiveer) બની શકશે નહીં.
લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ પુરીએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે ઉમેદવારો અરજી કરે છે, ત્યારે તેઓએ ઉલ્લેખ કરવો પડશે કે તેઓ અગ્નિપથ યોજનાના વિરોધ દરમિયાન હિંસા અને તોડફોડમાં સામેલ ન હતા. સેના તરફથી કહેવામાં આવ્યું હતું કે વિરોધ કરી રહેલા કેટલાક લોકોને ખબર નથી કે આખરે આ યોજના શું છે, પરંતુ તેઓને કેટલાક લોકો દ્વારા ઉશ્કેરવામાં આવી રહ્યા છે. લેફ્ટનન્ટ જનરલે કહ્યું કે આ યોજના પર છેલ્લા બે વર્ષથી કામ ચાલી રહ્યું હતું. તેની દરેક વિગતો પર ધ્યાન આપવામાં આવ્યું હતું. અમે યોજનામાં વય મર્યાદામાં 2 વર્ષનો વધારો કર્યો છે.
અગ્નિપથ યોજનામાં અગ્નિવીરોની ભરતી માટે, એરફોર્સે (Air force) તેની વેબસાઇટ (website) પર વિગતો જાહેર કરી છે. આ વિગત મુજબ, ચાર વર્ષની સેવા દરમિયાન અગ્નિવીરોને વાયુસેના દ્વારા ઘણી સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવશે, જે કાયમી એરમેન માટે ઉપલબ્ધ સુવિધાઓ જેવી હશે.
અગ્નિપથ યોજના સામે ચાલી રહેલા વિરોધનો સામનો કરવા માટે બેઠકોનો દોર ચાલુ છે. ત્રણેય સેનાના વડા સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ સાથે આ મુદ્દે ચર્ચા કરવા મક્કમ છે. આ દરમિયાન સેનાએ ફરી એકવાર સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદ યોજીને આ યોજના અંગે વિસ્તૃત માહિતી આપી છે. સૈન્ય બાબતોના વિભાગના અધિક સચિવ, લેફ્ટનન્ટ જનરલ અરુણ પુરીએ કહ્યું કે આ યોજના ઘણી વિચાર-વિમર્શ પછી લાવવામાં આવી છે. આ યોજના પર બે વર્ષથી ચર્ચા ચાલી રહી હતી.
આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય યુવાનોમાં ઉત્સાહ વધારવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે અગ્નિપથ યોજના યુવાનો માટે ફાયદાકારક છે. તમામ અગ્નિવીરોને સામાન્ય સૈનિકોની જેમ લાભ મળશે. તેમણે કહ્યું કે અગ્નિવીરોને આજની સરખામણીમાં વધુ ભથ્થા અને સુવિધાઓ મળશે. નિવૃત્તિના પ્રશ્ન પર અરુણ પુરીએ કહ્યું કે દર વર્ષે ત્રણેય સેવાઓમાં લગભગ 17,600 લોકો સમય પહેલા નિવૃત્તિ લઈ રહ્યા છે. નિવૃત્તિ પછી તેઓ શું કરશે તે અંગે તેમને ક્યારેય કોઈએ પૂછવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી. તેમણે કહ્યું કે આ યોજના યુવાનોના ભવિષ્ય માટે એક જાણી જોઈને લેવાયેલું પગલું છે.
એરફોર્સમાં 24 જૂનથી, નેવીમાં 25 જૂનથી અને આર્મીમાં 1 જુલાઈથી ભરતી શરૂ થશે
એડજ્યુટન્ટ જનરલ લેફ્ટનન્ટ જનરલ બંશી પુનપ્પાએ જણાવ્યું હતું કે સેનામાં અગ્નિવીરોની ભરતી માટેની સૂચના 1 જુલાઈના રોજ બહાર પાડવામાં આવશે. જે બાદ લોકો એપ્લિકેશન રજીસ્ટ્રેશન શરૂ કરી શકશે. ભરતી માટેની પ્રથમ તબક્કો ઓગસ્ટના બીજા સપ્તાહથી શરૂ થશે. જેમાં ફિઝિકલ ટેસ્ટ અને મેડિકલ હશે, ત્યારપછી એન્ટ્રન્સ એક્ઝામ થશે, પછી કોલમમાં મેરિટ પ્રમાણે મોકલવામાં આવશે. ઓગસ્ટથી નવેમ્બર દરમિયાન 2 બેચમાં રેલીઓ યોજાશે. પ્રથમ લોટમાં 25,000 અગ્નિવીર આવશે. આ લોકો ડિસેમ્બરના પહેલા સપ્તાહમાં આવશે. અગ્નિવીરોની બીજી બેચ ફેબ્રુઆરીમાં આવશે. દેશભરમાં કુલ 83 ભારતીય રેલીઓ હશે જે દેશના દરેક રાજ્યમાં દરેક છેલ્લા ગામ સુધી યોજાશે. વાયુસેનામાં પુનઃસ્થાપન 24 જૂનથી શરૂ થશે, જ્યારે નેવીમાં પુનઃસ્થાપન માટેની સૂચના 25 જૂને આવશે.
નેવીના જણાવ્યા અનુસાર આગામી બે-ત્રણ દિવસમાં 25 જૂન સુધીમાં અમારી જાહેરાતની માહિતી પ્રસારણ મંત્રાલય સુધી પહોંચી જશે. અમારી સમયરેખા મુજબ, 21મી નવેમ્બરે અગ્નિવીરની અમારી પ્રથમ બેચ INS ચિલ્કા ઓરિસ્સા ખાતે રિપોર્ટિંગ શરૂ કરશે. અમે મહિલાઓને અગ્નિવીર પણ બનાવી રહ્યા છીએ. હું 21મી નવેમ્બરની રાહ જોઈ રહ્યો છું અને મને આશા છે કે પુરૂષ અને મહિલા અગ્નિવીર INS ચિલ્કા પર રિપોર્ટ કરશે.
અગ્નિપથ યોજના પાછી ન ખેંચાઈ
સેનાએ અગ્નિપથ યોજના પાછી ખેંચવાની કોઈપણ શક્યતાને નકારી કાઢી છે. સેનાએ એક સંયુક્ત નિવેદનમાં કહ્યું કે અગ્નિપથ યોજના પાછી ખેંચવામાં આવશે નહીં. એરફોર્સની વેબસાઈટ પર અપલોડ કરાયેલી માહિતી અનુસાર, પગારની સાથે અગ્નિવીરોને હાર્ડશિપ એલાઉન્સ, યુનિફોર્મ એલાઉન્સ, કેન્ટીન ફેસિલિટી અને મેડિકલ ફેસિલિટી પણ મળશે. આ સુવિધાઓ નિયમિત સૈનિક માટે ઉપલબ્ધ છે.
46 હજાર અગ્નિવીરથી શરૂ થશે
સેનાએ કહ્યું કે આગામી 4-5 વર્ષમાં અમે 50-60 હજાર સૈનિકોને પુનઃસ્થાપિત કરીશું અને બાદમાં તેને વધારીને 90,000-1 લાખ કરવામાં આવશે. અમે યોજનાનું વિશ્લેષણ કરવા માટે 46,000 જવાનો સાથે નાની શરૂઆત કરી છે.
અગ્નિવીર – સેના સાથે કોઈ ભેદભાવ નથી
લેફ્ટનન્ટ અનિલ પુરીએ કહ્યું કે ‘અગ્નિવીર’ને સિયાચીન જેવા વિસ્તારોમાં અને અન્ય વિસ્તારોમાં તે જ ભથ્થું મળશે જે હાલમાં સેવા આપતા નિયમિત સૈનિકોને લાગુ પડે છે. સેવાના સંદર્ભમાં તેમની સાથે કોઈ ભેદભાવ રાખવામાં આવશે નહીં. સેનાના જવાનો જે કપડાં પહેરે છે તે અગ્નિવીર પહેરશે, જ્યારે સેનાના જવાનો જે લંગર ખાય છે તે અગ્નિવીર ખાશે. જ્યાં સેનાના જવાનો રહે છે ત્યાં અગ્નિવીર જ રહેશે.
આ યોજનાનો વિચાર 1989 થી શરૂ થયો – આર્મી
સેનાએ પોતાની પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું કે સેનાને યુવાનોની જરૂર છે. આજે સેનાની સરેરાશ ઉંમર 32 વર્ષ છે, અમે તેને ઘટાડીને 26 વર્ષ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. લેફ્ટનન્ટ જનરલ અનિલ પુરીએ કહ્યું કે આપણે બધા જાણીએ છીએ કે યુવાનો વધુ જોખમ લઈ શકે છે. અનિલ પુરી ડીએમએ (સૈન્ય બાબતોના વિભાગ)માં અધિક સચિવ છે. તેમણે કહ્યું કે આ યોજનાનો વિચાર 1989માં શરૂ થયો હતો. અને તેને અમલમાં મૂકતા પહેલા, ઘણા દેશોમાં લશ્કરની ભરતી અને તેમની બહાર નીકળવાની યોજનાઓનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો.
અગ્નિવીરોને સેવાના સમયગાળા દરમિયાન મુસાફરી ભથ્થું પણ મળશે. આ સિવાય તેને વર્ષમાં 30 દિવસની રજા મળશે. તેમના માટે મેડિકલ લીવની વ્યવસ્થા અલગ છે. અગ્નિવીરોને CSD કેન્ટીનની સુવિધા પણ મળશે. જો કમનસીબે કોઈ અગ્નિવીર સેવા દરમિયાન મૃત્યુ પામે છે (ચાર વર્ષ) તો તેના પરિવારને વીમા કવચ મળશે. આ અંતર્ગત તેના પરિવારને લગભગ 1 કરોડ રૂપિયા મળશે.
કામગીરીના આધારે રેગ્યુલર કેડર મળશે
એરફોર્સે કહ્યું છે કે એરફોર્સ એક્ટ 1950 હેઠળ એરફોર્સમાં તેમની ભરતી 4 વર્ષ માટે રહેશે. એરફોર્સમાં અગ્નિવીરોની અલગ રેન્ક હશે, જે હાલના રેન્કથી અલગ હશે. અગ્નિવીરોએ અગ્નિપથ યોજનાની તમામ શરતોનું પાલન કરવું પડશે. એરફોર્સમાં નિમણૂક સમયે 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના અગ્નિવીરોએ તેમના માતા-પિતા અથવા વાલીઓ દ્વારા સહી કરેલ નિમણૂક પત્રો મેળવવાના રહેશે. ચાર વર્ષની સેવા બાદ 25 ટકા અગ્નિવીરોને નિયમિત કેડરમાં લેવામાં આવશે. આ 25 ટકા અગ્નિવીરોની નિમણૂક સેવા સમયગાળા દરમિયાન તેમની સેવા કામગીરીના આધારે કરવામાં આવશે.
સન્માન અને પુરસ્કારને પાત્ર બનશો
વાયુસેના અનુસાર અગ્નિવીર સન્માન અને પુરસ્કારનો હકદાર બનશે. વાયુસેનાની માર્ગદર્શિકા મુજબ અગ્નિવીરોને સન્માન અને પુરસ્કાર આપવામાં આવશે. એરફોર્સમાં ભરતી થયા બાદ અગ્નિવીરોને સેનાની જરૂરિયાત મુજબ ટ્રેનિંગ આપવામાં આવશે.
જો સેવા દરમિયાન મૃત્યુ થાય તો…
અગ્નિવીરોને 4 વર્ષના સેવા સમયગાળા દરમિયાન રૂ. 48 લાખનું વીમા કવચ મળશે. આ સિવાય તેમને 44 લાખ રૂપિયાની એકમ રકમ પણ આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત બાળકનો પગાર પણ અગ્નવીરના પરિવારને ચાર વર્ષ સુધી બાળકની સેવા માટે આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત અગ્નિવીરના નિવૃત્તિ ફંડમાં જમા થયેલી રકમ પર સરકારનું યોગદાન અને વ્યાજ પણ અગ્નિવીરના પરિવારને આપવામાં આવશે.
