નવા આઈટી નિયમોનું ( new it rules) પાલન ન કરવા બદલ ટ્વિટરને ( twitter) જોરદાર ફટકો પડ્યો છે. ભારતમાં ટ્વિટરને મળેલુ કાનૂની રક્ષણ પૂરું થઈ ગયું છે. સરકારે 25 મેના રોજ નવા નિયમો લાગુ કર્યા હતા, પરંતુ ટ્વિટર દ્વારા હજી સુધી આ નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા નથી, ત્યારબાદ આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.જો કે, સરકાર દ્વારા કોઈ સત્તાવાર નિવેદન અથવા આદેશ જારી કરવામાં આવ્યો નથી. પરંતુ ટ્વિટર દ્વારા હજી સુધી નવા આઇટી નિયમો લાગુ થયા નથી, તેથી તેનું કાનૂની રક્ષણ આપમેળે સમાપ્ત થઈ ગયું છે.
ટ્વિટરે કાનૂની રક્ષણ પાછું ખેંચવું એ ખૂબ ગંભીર મુદ્દો છે. હવે ટ્વિટર ભારતીય કાયદાઓના દાયરામાં આવ્યું છે અને તેને કોઈપણ વાંધાજનક સામગ્રી માટે જવાબદાર ઠેરવી શકાય છે. સાયબર કાયદાના નિષ્ણાંત સમજાવે છે, “આઈટી એક્ટની કલમ હેઠળ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મને કાયદાકીય સુરક્ષા મળે છે. કોઈપણ ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓ માટે કંપનીની કોઈ જવાબદારી નથી, પરંતુ હવે જો કોઈ કાયદાનું ઉલ્લંઘન થાય છે, તો ટ્વિટર પાસે હશે તેની કિંમત ચૂકવવી પડશે. આ ભારત વડાની જવાબદારી રહેશે. “
ટ્વિટર સામે આવી કાર્યવાહી કેમ?
સરકારે 25 ફેબ્રુઆરીએ નવા આઇટી નિયમોની ઘોષણા કરી હતી અને અમલ માટે ત્રણ મહિનાનો સમય આપ્યો હતો. આ અંતર્ગત સોશ્યલ મીડિયા કંપનીઓને ભારતમાં નોડલ અધિકારી, ફરિયાદ અધિકારી અને પાલન અધિકારીની નિમણૂક કરવા કહેવામાં આવ્યું હતું. નિયમોમાં સ્પષ્ટ હતું કે આ ત્રણેય અધિકારીઓ ભારતીય અને કંપનીના અધિકારીઓ હોવા જોઈએ. પરંતુ ટ્વિટરે હજી સુધી આ નિયમો લાગુ કર્યા નથી.
જો કે સરકારે કડકતા બતાવવાને બદલે ટ્વિટરને સમય આપ્યો હતો. સરકાર સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે 5 જૂને કેન્દ્રએ તમામ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર નિયમો લાગુ કરવા જણાવ્યું છે તેવી નોટિસ ફટકારી હતી. 6 જૂને, ટ્વિટરે સરકારને કહ્યું કે તેણે ભારતમાં એક વ્યક્તિને નોડલ અને ફરિયાદ અધિકારી તરીકે નિમણૂક કરી છે. પરંતુ સરકારે કહ્યું કે તે કંપનીનો કર્મચારી નથી અને તે કાયદાની એક કંપનીમાં કાર્યરત વકીલ છે.
બાદમાં, જ્યારે ટ્વિટર પર આ બાબતે વાત થઈ ત્યારે કહ્યું કે કર્મચારી કંપની સાથે કરાર પર હતો. સરકારે પણ આ સ્વીકાર્યું. પરંતુ તેમ છતાં, પાલન અધિકારીની નિમણૂક ટ્વિટર દ્વારા કરવામાં આવી ન હતી. આને કારણે, કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ટ્વિટરને આપવામાં આવેલ કાનૂની સુરક્ષા આપમેળે સમાપ્ત થઈ ગઈ છે.
ટ્વિટર હવે શું કરે છે?
સરકારના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે તેઓને કેટલાક મીડિયા અહેવાલોથી જાણવા મળ્યું છે કે ટ્વિટર દ્વારા ભારતમાં ચીફ કમ્પ્લાયન્સ ઓફિસરની નિમણૂક કરવામાં આવી છે, પરંતુ તેના નામની જાહેરાત પછીથી કરવામાં આવશે. પરંતુ ત્યાં સુધી ટ્વિટરને કોઈપણ પ્રકારનું કાનૂની રક્ષણ મળશે નહીં અને તે દરેક વાંધાજનક પોસ્ટ માટે જવાબદાર રહેશે.
પ્રથમ કેસ નોંધ્યો?
ગાઝિયાબાદના વૃદ્ધ વ્યક્તિનો એક વીડિયો વાયરલ થયો હતો જેમાં કેટલાક લોકો વૃદ્ધોને માર મારતા નજરે પડ્યા હતા. આ ઘટનાને કોમી રંગ આપવા બદલ ગાઝિયાબાદમાં પણ ટ્વિટર વિરુદ્ધ પ્રથમ કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે. એફઆઈઆરમાં, ટ્વિટર પર ‘ભ્રામક સામગ્રી’ દૂર નહીં કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે.
