દેશના 10 રાજ્યોમાં બ્લેક ફંગસ એટલે કે મ્યુકોર્માઇકોસિસ (mucormycosis) નામના જીવલેણ રોગથી કોરોના દર્દીઓ (corona patients)નું સંકટ વધ્યું છે. તંદુરસ્ત કોવિડ ઇન્ફેક્ટિવ્સની દૃષ્ટિ છીનવી રહી છે કાળી ફૂગ. તે એટલી ગંભીર છે કે દર્દીઓને સીધા આઈસીયુ (icu)માં દાખલ કરવા પડે છે. ગુજરાતમાં કાળી ફૂગના સૌથી વધુ કેસ નોંધાયા છે.
આ સિવાય કાળી ફૂગ (black fungus)થી મહારાષ્ટ્ર (Maharashtra), દિલ્હી (Delhi), મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, કર્ણાટક, તેલંગણા, યુપી, બિહાર અને હરિયાણામાં મુશ્કેલી વધી છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતો (experts)ના જણાવ્યા અનુસાર સાઇનસની સમસ્યાઓ, અનુનાસિક ભીડ, દાંત અચાનક તૂટી જવા, અડધો ચહેરો નિષ્ક્રિય થવું, કાળા પાણીવાળું અથવા નાકમાંથી લોહી નીકળવું, આંખોમાં સોજો આવે છે, અસ્પષ્ટતા આવે છે, છાતીમાં દુખાવો થાય છે, જેવી સમસ્યાઓ અને તાવ મ્યુકોર્માઇકોસિસના લક્ષણો છે. ચિકિત્સકોના જણાવ્યા અનુસાર, તે મોટાભાગના કોવિડ -19 દર્દીઓમાં જોવા મળે છે, જેને ડાયાબિટીઝ હોય છે.
ગુજરાત : ગુજરાતમાં સૌથી વધુ કેસ નોંધાયા છે. રાજ્ય સરકારે આ માટે હોસ્પિટલોમાં અલગ વોર્ડ બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. સરકારે તેની સારવાર માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી દવાની 5000 શીશીઓ ખરીદી છે. ગુજરાતમાં અત્યાર સુધીમાં કાળી ફૂગના 100 થી વધુ કેસ નોંધાયા છે. જેના કારણે અનેક દર્દીઓની દૃષ્ટિ ઓછી થઈ ગઈ છે.
મહારાષ્ટ્ર : મહારાષ્ટ્રના આરોગ્ય પ્રધાન રાજેશ ટોપે જણાવ્યું હતું કે રાજ્યમાં કાળી ફૂગના બે હજારથી વધુ કેસ નોંધાયા છે. રાજ્ય સરકારે મેડિકલ કોલેજો સાથે સંકળાયેલી હોસ્પિટલોને કાળી ફૂગના સારવાર કેન્દ્ર તરીકે ઉપયોગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. બુધવારે થાણેમાં કાળી ફૂગના કારણે બે દર્દીઓનાં મોત નીપજ્યાં હતાં.
રાજસ્થાન : છેલ્લા 24 કલાક દરમિયાન જયપુરમાં કાળી ફૂગના 14 કેસ નોંધાયા હતા. તેમાંથી બે રાંચી, ચાર રાજસ્થાન, પાંચ યુપી અને અન્ય દિલ્હી-એનસીઆર દર્દીઓ જયપુરમાં સારવાર માટે પહોંચ્યા હતા. આમાંના ઘણા લોકોની દૃષ્ટિ ઓછી થઈ ગઈ છે.
ઓડિશા : ડાયાબિટીસના 71 વર્ષિય દર્દીમાં સોમવારે કાળી ફૂગનો પહેલો કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો હતો. દર્દી જયપુર જિલ્લાનો રહેવાસી છે.
મધ્યપ્રદેશ: મધ્યપ્રદેશમાં કાળી ફૂગના કારણે બે લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. રાજ્યમાં 50 થી વધુ કેસ નોંધાયા છે. મધ્યપ્રદેશ સરકારના તબીબો કાળી ફૂગ સાથે લડવા માટે અમેરિકન ડોકટરોની સલાહ લઈ રહ્યા છે.
તેલંગાણા : હૈદરાબાદમાં કાળી ફૂગના લગભગ 60 કેસ નોંધાયા છે. આમાંના લગભગ 50 કેસ જ્યુબિલી હિલ્સની એપોલો હોસ્પિટલમાં એક મહિનાની અંદર નોંધાયા હતા. અન્ય પાંચ કેસ કોંટિનેંટલ હોસ્પિટલ અને એસ્ટર પ્રાઇમ હોસ્પિટલમાં નોંધાયા છે.
કર્ણાટક : બેંગાલુરુમાં ટ્રસ્ટ વેલ હોસ્પિટલે કહ્યું કે છેલ્લા બે અઠવાડિયાથી અહીં કાળી ફૂગના 38 કેસ નોંધાયા છે. ચેપગ્રસ્તોને વિશેષ સંભાળ મળે તે હેતુથી હોસ્પિટલમાં વિશેષ એકમની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
મ્યુકોર્માઇકોસિસ એટલે શું?
ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ (icmr) દ્વારા જારી કરવામાં આવેલી સલાહ મુજબ, મ્યુકોર્માઇકોસિસ એ એક ચેપ છે જે શરીરમાં ખૂબ ઝડપથી ફેલાય છે. આ ચેપ નાક, આંખો, મગજ, ફેફસાં અથવા ત્વચા પર પણ થઈ શકે છે. આ રોગમાં, કેટલીકવાર આંખોનો પ્રકાશ ચાલ્યો જાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, જડબા અને અનુનાસિક હાડકા પણ ઓગળે છે.
કોરોનાના દર્દીઓ વધારે જોખમ ધરાવે છે
નિષ્ણાતો કહે છે કે મ્યુકોર્માઇકોસિસ સામાન્ય રીતે ખૂબ ઓછી પ્રતિરક્ષા ધરાવતા લોકોનો શિકાર કરે છે. દર્દીઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિ કે કોરોના દરમિયાન અથવા પછી ઉપચાર કરવામાં આવી હોય તો તે ખૂબ જ નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ છે, તેથી તેઓ સરળતાથી તેના માટે સંવેદનશીલ હોય છે. ખાસ કરીને કોરોનાના દર્દીઓ જેમને ડાયાબિટીઝ છે. જ્યારે ખાંડનું સ્તર ઉન્નત થાય છે ત્યારે મ્યુકોર્માઇકોસિસ એક ખતરનાક સ્વરૂપ લઈ શકે છે.
કયા દર્દીઓ વધુ જોવા મળ્યા છે
– જેમની સુગર લેવલ હંમેશા વધારે હોય છે.
– દર્દીઓ કે જેમણે કોવિડ દરમિયાન વધુ સ્ટેરોઇડ્સ લીધા છે.
– જે દર્દીઓ લાંબા સમયથી આઈસીયુમાં છે.
– ટ્રાન્સપ્લાન્ટ અથવા કેન્સરના દર્દીઓ.
કાળી ફૂગના લક્ષણો
- નાકમાં દુખાવો, રક્તસ્રાવ અથવા અનુનાસિક ભીડ
- નાક સોજો
- દાંત અથવા જડબામાં દુખાવો અથવા પતન
- અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ અથવા પીડા, તાવ
- છાતીનો દુખાવો
- માથાનો દુખાવો
- ઉધરસ
- શ્વાસની સમસ્યા
- લોહીની ઉલટી
- કેટલીકવાર તે મગજને અસર કરે છે
