કોવિડ -19 રોગચાળાને લીધે લોકોના વલણમાં આબેહૂબ ફેરફાર થયા છે. ઘરે વિતાવેલા સમય અને વધતી જતી અનિશ્ચિતતા સાથે, લોકો સમજી ગયા છે કે તેઓને તેમના વ્યક્તિગત જીવન સાથે તેમના કામકાજી જીવનને સંતુલિત કરવાની જરૂર છે. બચત અને નાણાકીય સુખાકારીના મહત્વ પર પણ ઘણી જાગૃતિ ફેલાઈ છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, રોગચાળામાંથી બહાર નીકળતાં લોકોએ પોતાના માટે કેટલાક બિનપરંપરાગત લક્ષ્યો પણ બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે.
સામાન્ય રીતે, જ્યારે આપણે નાણાકીય લક્ષ્યોની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે બાળકોનું શિક્ષણ, ઘરની ખરીદી, નિવૃત્તિ, તમારા બાળકોના લગ્ન વગેરે જેવા સામાન્ય લક્ષ્યો ધ્યાનમાં આવે છે. જો કે હવે બદલાતા સમયની સાથે ગોલ પણ બદલાઇ રહ્યા છે. આ લેખમાં, અમે લોકો વધુને વધુ અપનાવી રહ્યાં છે એવા આ નવા કેટલાક બિનપરંપરાગત લક્ષ્યો અને જીવનશૈલીમાં પરિવર્તન અંગે વાત કરીશું.
બિનપરંપરાગત લક્ષ્યો :
વહેલી નિવૃત્તિ :
મોટાભાગના કમાણી કરનારા કર્મચારીઓ અને વ્યાવસાયિકોની યાદીમાં આ ધ્યેય ટોચ પર છે. એક અનુભૂતિ છે કે 60 વર્ષ ઉંમરે પરંપરાગત નિવૃત્તિ આપણને જીવનનો આનંદ માણવા અને / અથવા કંઈક કરવા માટે માંડ થોડો સમય આપે છે. ઘણા લોકો માટે નિવૃત્તિ માટેનો નવો યુગ હવે 50 વર્ષ અથવા તો 45 વર્ષનો છે. કહેવાની જરૂર નથી કે, આ હિંમતભેરના પગલા માટે ઘણું આયોજન જરૂરી છે અને જેટલું કહેવામાં આવે છે તેના કરતાં તે સરળ હોય છે.
તમારા પેશનને કેરિયરની જેમ અનુસરો :
આપણે છેલ્લા એક દાયકામાં બિનપરંપરાગત કારકિર્દીની લોકપ્રિયતામાં મોટો વધારો જોયો છે. હવે આપણે સોશિયલ મીડિયા એન્ટરટેઈનર્સ, યુ ટ્યુબ બ્લોગર્સ, ફિટનેસ / યોગ કોચ, સ્ટેન્ડ-અપ કોમેડિયન, ટ્રાવેલ ગાઇડ્સ, ટ્રેકિંગ કંપનીઓ, એડવેન્ચર સ્પોર્ટ્સ, લેખકો અને તેથી વધુ જે ભૂતકાળમાં ગૂમ હતી તેવી બિનપરંપરાગત કારકિર્દીએ સામાજિક સ્વીકૃતિ પણ મેળવી છે.આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે, સ્થાપિત કારકિર્દીવાળા લોકો પણ હવે પોતાના પેશનને અનુસરે છે અને તેઓ જે પસંદ કરે છે તે કરવા માગે છે. દેખીતી રીતે, આ પ્રકારે સફળ વ્યક્તિ દ્વારા કારકિર્દી સ્વિચ કરવી લાગે એટલી સરળ નથી અને તે સમય લે છે.
ખેતી :
ભારતભરમાં, હવે વધુને વધુ લોકો પ્રકૃતિની નજીક રહેતા સરળ જીવન તરફના વલણ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. આજની જીવનશૈલીમાં ખાસ કરીને આરોગ્યને લાભકારી હોવાથી કુદરતી અથવા જૈવિક ખેતીએ હાલમાં ઘણાંનું ધ્યાન આકર્ષિત કર્યું છે. પોતાની હાલની કેરિયરને ચાલુ રાખીને ઘણાએ આ વિકલ્પને અવેજી અથવા સાઇડ પ્રોજેક્ટ તરીકે હાથમાં લીધો છે. કુદરતી વાતાવરણમાં સારી ગુણવત્તાવાળા ખોરાક અને સ્વસ્થ જીવન પ્રત્યે વધતી જાગૃતિ સાથે હવે આ એક પ્રચલિત ધ્યેય બની રહ્યું છે.
સ્ટાર્ટઅપ / પોતાનો વ્યવસાયની શરૂઆત :
આ ઉપરાંત બીજું જે વધુ લોકપ્રિય લક્ષ્ય બની રહ્યું છે તે તમારું પોતાનું એક સ્ટાર્ટઅપ હોય. લોકો હવે તેમની કુશળતા, જ્ઞાન અથવા નવા વિચારો અને વ્યવસાયમાં આન્ત્રપ્રિન્યોરશિપનો લાભ લેવા ઉત્સાહી છે. દરેક જણ કર્મચારી તરીકે આજીવન કામ કરવા માંગતો નથી. જો કે, તમામ આઇડિયાને એટલી સરળતાથી પહેલાથી ફંડ મળતું નથી અને ઘણા બધા સ્ટાર્ટઅપ્સ બૂટસ્ટ્રેપ અર્થાત પોતાના ફંડમાંથી જ ભડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે.
કેરિયરમાંથી બ્રેક :
પહેલાં, આ આઇડિયા કદાચ લોકોના ભવાં ઉંચા કરી જતો હતો પણ હવે એવું નથી. ખાસ કરીને નવી સદીના લોકોમાં તે લોકપ્રિય છે, એક વર્ષ કે બે વર્ષ માટે વિરામ લઇને ક્યાં તો તમારા પેશનને અનુસરવા / ચકાસી લેવાનો પ્રયત્ન કરવાનો છે અથવા તમે હંમેશાં જે કરવા ઇચ્છતા હતા તે કરવાનો આઇડિયા હવે ચલણમાં છે. આ આરામ / વિરામનો ગાળો પૂર્ણ થઇ જાય પછી વ્યક્તિ તેમની પસંદગીની કારકિર્દીમાં પાછી જશે.
નામાંકિત કોલેજમાંથી શિક્ષણ :
જે લોકો હવે થોડા અનુભવી બન્યા છે અને તેઓ પોતાની કેરિયરને વિક્સાવા માગે છે, તેઓ હવે ભારત અને વિદેશની નામાંકિત કોલેજોમાંથી શિક્ષણ મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે. ખાસ કરીને અનુભવી વ્યાવસાયિકોમાં એમબીએના અભ્યાસક્રમો લોકપ્રિય છે, જે, મોંઘા હોવા છતાં, બ્રાન્ડ નેમ, નેટવર્કિંગ અને કેરિયરને બૂસ્ટ આપવાના દૃષ્ટિકોણથી સારી ડીલ જેવા લાગે છે.
મેડિકલ ફંડ :
હવે એવી અનુભૂતિ થઈ છે કે કોઈ પણ કટોકટીની સ્થિતિમાં તમારી પાસે બેકઅપ યોજના હોવી જરૂરી છે. આજે જ્યારે આરોગ્ય વીમા યોજનાઓની સ્વીકૃતિ અને જાગૃતિ ખૂબ વધી છે, લોકો હવે તબીબી ખર્ચ માટે ખાસ કરીને વૃદ્ધો માટે પણ ફંડની જરૂરિયાત અનુભવી રહ્યા છે.
સતત શિક્ષણ અને કૌશલ્ય વિકાસ :
વ્યવસાયિક વાતાવરણમાં વધતી સ્પર્ધા અને ઝડપી પ્રગતિ સાથે, અપડેટ રહેવાની જરૂર છે. વ્યવસાયિકો અને કર્મચારીઓ આજે આકસ્મિકતા માટે પૈસા ખર્ચવા તૈયાર છે. આનો અર્થ છે શોર્ટ કોર્સને પૂર્ણ કરવા, જ્ઞાન, કૌશલ્ય વિકાસ અને નેટવર્કિંગના સેમિનારોમાં ભાગ લેવો. ખાસ કરીને મેટ્રો શહેરોમાં પણ આ બધી બાબતો હવે ખૂબ સામાન્ય બની રહી છે.
કોઈ શોખ પાછળ ગંભીરતાથી મંડ્યા રહેવું :
આજના સમયમાં લોકો હવે પોતાના શોખને પછી ભલે તે બાઇક રાઇડિંગ હોય, ટ્રેકિંગ, સ્કૂબા ડાઇવિંગ, સાયકલિંગ, કે ફિટનેસ હોય અથવા ફક્ત ટ્રાવેલિંગ હોય, તેને આગળ વધારવા માટે વધુ સમય અને પૈસા તેઓ ખર્ચી રહ્યા છે. લોકો આવી પ્રવૃત્તિઓમાં તેમને પ્રોફેશનલ ગણી લેવામાં આવે તે રીતે તેની પાછળ મંડી પડવા માગે છે. શું તમને આશ્ચર્ય નથી થતું કે કેટલા બધા લોકો પોતાની કાર અને બાઇક પર ભારતભરનો પ્રવાસ અને મલ્ટિ-નેશનલ ટૂરની યોજના બનાવી રહ્યા છે. ઘણા એવા લોકો છે જે હિમાલયન ટ્રેક પર જાય છે. લોકો હવે ફિટનેસ, યોગ, સ્કૂબા-ડ્રાઇવીંગ, સ્કાય-ડ્રાઇવીંગ, પેરા-સેઇલિંગ જેવી પ્રવૃત્તિઓમાં સર્ટિફિકેટ મેળવતા થયા છે.
આવા લક્ષ્યો માટેનું પ્લાનિંગ :
દેખીતી રીતે, ઉંડાપેશન અને રુચિ સિવાય, ફાઇનાન્સ એ એવી વસ્તુ છે જે તમે તમારા માટે રાખ્યા હોય તેવા કોઈ પણ બિનપરંપરાગત લક્ષ્યનું કેન્દ્ર છે. લક્ષ્યોના આધારે વિવિધ ધ્યેયોને વિવિધ પ્રકારની યોજના જેવી કે (એ) સમય ક્ષિતિજ (બી) ફ્રીક્વન્સી, જો એક વાર નહીં (સી) ફંડની આવશ્યકતાની જરૂર હોય છે. દેખીતી રીતે, કોઈ પણ ધ્યેયની જરૂરિયાત અથવા આવશ્યકતા કંઈક અસ્પૃશ્ય છે જે તમારે જાતે નક્કી કરવાની જરૂર છે.
બધા લક્ષ્ય આયોજનનો પ્રારંભિક પોઇન્ટની એક સ્પષ્ટ સમજ છે કે શું જરૂરી છે. ઉપર જણાવેલ લક્ષ્યોમાં બે વ્યાપક બદલાવ હોઈ શકે છે, એક તે એક સમયનું લક્ષ્ય છે અને બીજું, જે આવર્તી લક્ષ્ય છે. આ બંને પ્રકારનાં લક્ષ્યો માટે, આપણે નિષ્ણાત સાથે બેસીને ચર્ચા કરવી જોઇએ કે જેથી આ બાબતોને યોગ્ય રીતે કાગળ પર ઉતારી શકાય.
ત્યાં કોઈ શોર્ટ-કટ નથી અને જો તમે ખરેખર કોઈપણ લક્ષ્યને અનુસરવા વિશે ઉત્સાહી છો, પછી ભલે તે પરંપરાગત હોય કે બિનપરંપરાગત, ત્યાં થોડીક બાબતો છે જે તમારે ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.
બચાવો અને રોકાણ કરો : તેમાં કોઈ શંકા નથી કે તમારે આક્રમક રૂપે બચત શરૂ કરવી જોઈએ નહીં તો તમે તમારા જુસ્સાને અનુસરવા માટે જે કાંઈ પણ છે તેને ઉડાવતા રહેશો. તમારા વ્યક્તિગત લક્ષ્યો પર આધાર રાખીને, એસેટ ક્લાસ અને પ્રોડક્ટની પસંદગી કરો જ્યાં આવી બચતમાં રોકાણ કરી શકાશે.
ખર્ચા પર અંકુશ : આક્રમક રીતે બચત એ જ્યારે સિક્કાની એક બાજુ છે, ત્યારે ટાળી શકાય તેવા / બિનજરૂરી ખર્ચ ઘટાડવું એ સિક્કાની બીજી બાજુ છે. સ્વાભાવિક છે કે, લક્ષ્ય પ્રત્યેનું પેશન અથવા પ્રતિબદ્ધતા પ્રત્યેનો તમારો પ્રેમ એ ખરીદી, મનોરંજન, ગેજેટ્સ વગેરે પરના તમારા ખર્ચમાં તમે કેટલો ઘટાડો કરે છે તે નક્કી કરશે.
આવકના અનેક સ્રોત બનાવો : આવકના વૈકલ્પિક સ્ત્રોત હોવું એ સંપત્તિ નિર્માણનું સૌથી મોટું રહસ્ય છે. વૈકલ્પિક આવક સરળતાથી તમારા પેશનને ભંડોળ આપવા તરફ દિશામાન કરી શકાય છે જેથી તમારી સામાન્ય આવક સુરક્ષિત રહે અને તમારા જીવન લક્ષ્યો ભણી તેને બચાવી શકાય. તમે જે પણ પેશનને અનુસરી રહ્યા છો તેની સાથે, આવકનાં અનેક સ્રોત બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
નિષ્કર્ષ :
એ વાતનો કોઇ નિર્ણય ન હોઇ શકે કે કોઈ પણ લક્ષ્ય ખૂબ બિનપરંપરાગત છે કે નહીં. તે તમારું જીવન છે અને તમે તેને ખેદ વગર સંપૂર્ણ રીતે જીવવા માંગતા હોવ. એ મહત્વ પૂર્ણ છે કે તમે શું કરવા માંગો છો તેની સ્પષ્ટ સમજ હોવી જરૂરી છે અને તમારા બધા પેશન સાથે આગળ વધવા માગો છો. જો કે, તે પણ મહત્વનું છે કે તમે તમારા પરિવાર પ્રત્યેની તમારી જવાબદારીઓ અને પ્રતિબદ્ધતાઓથી પાછળ નહીં હટો. અસરકારક સંતુલન સરળ નથી અને ત્યારે જ પ્લાનીંગ સામે આવે છે. તમારા સલાહકારની સાથે બેસીને તેની મદદ લો, શક્ય છે તે યોજના બવાવશે અને તેની એ યોજના સાથે જ આગળ વધો. તમારી પાસે જે સ્વપ્નો છે તેને પુરા કરવામાં તમને કોઇ અટકાવી નહીં શકે.
