શુક્રવારે હૈદરાબાદ હાઉસ ખાતે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચેની શિખર બેઠક દરમિયાન સંરક્ષણ, વેપાર, સહયોગ અને ઊર્જા સહિતના વિવિધ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અને ભારત અને રશિયા પર અમેરિકાનો પ્રતિબંધ પણ ચર્ચાનું કેન્દ્રબિંદુ હતો. અમેરિકાએ રશિયા પાસેથી ભારતની તેલ ખરીદી પર 50 ટકા ટેરિફ લાદ્યો છે. તેમ છતાં ભારતે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કર્યું નથી. હવે પીએમ મોદી અને પુતિને સંયુક્ત રીતે ટ્રમ્પના ટેરિફનો સામનો કરવાનો માર્ગ શોધી કાઢ્યો છે. આમ ભારત-રશિયા સુપરપાવર અમેરિકાને આગામી પાંચ વર્ષ માટે પસ્તાવો કરાવશે.
પુતિન અને મોદીની યોજના ટ્રમ્પના ટેરિફને બેઅસર કરશે
રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન અને પીએમ મોદી ટ્રમ્પના ટેરિફને બેઅસર કરવા માટે પાંચ વર્ષની યોજના પર સંમત થયા છે. ભારત અને રશિયા વચ્ચેની આ ભાગીદારી બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક અને વેપાર ભાગીદારીને મજબૂત બનાવશે અને યુએસ ટેરિફથી થયેલા નુકસાનને પણ સરભર કરશે. પુતિનનું પ્રાથમિક ધ્યાન ટ્રમ્પ દ્વારા ભારત પર લાદવામાં આવેલા ટેરિફની ભરપાઈ કરવા પર હતું. તેમની મુલાકાત પહેલા જ રાષ્ટ્રપતિ પુતિન યુએસ ટેરિફને કારણે ભારતને થઈ રહેલા આર્થિક નુકસાન અંગે ખૂબ ચિંતિત હતા. તેથી તેમની મુલાકાત પહેલા તેમણે રશિયન અધિકારીઓને ભારતને થઈ રહેલા નુકસાનને ઘટાડવા માટે એક વ્યાપક યોજના વિકસાવવા સૂચના આપી. આ યોજનાને હવે પીએમ મોદી અને પુતિન દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે. ભારત અને રશિયા મુક્ત વેપાર કરાર પર પણ આગળ વધી રહ્યા છે.
અમેરિકા ભારત પર ટેરિફ લાદવા બદલ ખૂબ જ પસ્તાવો કરશે
ભારત પર 50% ટેરિફ લાદનારા અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ માનતા હતા કે આનાથી નવી દિલ્હીને અમેરિકા સમક્ષ શરણાગતિ સ્વીકારવાની અને રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરવાની ફરજ પડશે. પરંતુ એવું થયું નહીં. ભારતે ન તો તેના નજીકના મિત્ર રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કર્યું કે ન તો અમેરિકા સમક્ષ નમવા સંમત થયા પરંતુ તેના બદલે તેની સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિ ચાલુ રાખી. પીએમ મોદીના મજબૂત નેતૃત્વના પરિણામે ભારતનો જીડીપી યુએસ ટેરિફને વશ થયા વિના વધતો રહ્યો છે. આનાથી અમેરિકાને આઘાત લાગ્યો છે. ભારત અને રશિયા હવે જે પાંચ વર્ષનો વેપાર કરાર કર્યો છે તેનો ખૂબ જ પસ્તાવો થશે. ભારત અને રશિયા વચ્ચેની આ ભાગીદારીથી અમેરિકાને નોંધપાત્ર આર્થિક, વેપાર અને વ્યૂહાત્મક નુકસાન સહન કરવું પડશે.
જ્યારે ટ્રમ્પે ભારત પર ૫૦% ટેરિફ લાદ્યો ત્યારે પીએમ મોદીએ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ પાસે દયાની અપીલ ન કરી પરંતુ તેના બદલે વિકલ્પો શોધવાનું શરૂ કર્યું. ભારતે આફ્રિકા, એશિયા અને યુરોપના કેટલાક ભાગીદાર દેશો સાથે પોતાનો વેપાર વધારવાનું શરૂ કર્યું. પીએમ મોદીના આ નિર્ણયથી ધીમે ધીમે અમેરિકાના ટેરિફ ભારત માટે બિનઅસરકારક બન્યા. રશિયાએ પણ ભારતને ટેકો આપ્યો અને તેલના ભાવમાં વધુ ઘટાડો કર્યો. આનાથી ટ્રમ્પના ટેરિફ છતાં ભારતની અર્થવ્યવસ્થામાં વેગ આવ્યો. પીએમ મોદીના નેતૃત્વના આ કરિશ્માથી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મોટો ફટકો પડ્યો. પરિણામે ભારત પ્રત્યે ટ્રમ્પનું વલણ નરમ પડવા લાગ્યું છે. હવે અમેરિકા પોતે ભારત સાથે વેપાર સોદો કરવા આતુર છે.
૨૦૩૦ પહેલા ૧૦૦ અબજ ડોલરના વેપાર સુધી પહોંચવાનું લક્ષ્ય
ભારત અને રશિયાએ ૨૦૨૪ માં ૨૦૩૦ સુધીમાં ૧૦૦ અબજ ડોલરના વેપારને વટાવી જવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો હતો પરંતુ પીએમ મોદીએ શુક્રવારે કહ્યું કે આ લક્ષ્ય તે પહેલાં જ પ્રાપ્ત થઈ જશે. ભારત અને રશિયાએ આરોગ્ય, ગતિશીલતા અને લોકો વચ્ચેના આદાનપ્રદાન સહિત અનેક ક્ષેત્રોમાં સહયોગ પર કરારો પર હસ્તાક્ષર કર્યા. પીએમ મોદીએ એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું કે છેલ્લા આઠ દાયકામાં દુનિયામાં અનેક ઉતાર-ચઢાવ આવ્યા છતાં ભારત અને રશિયા વચ્ચેની મિત્રતા ધ્રુવ તારાની જેમ ચમકી છે. આ નિવેદન સાથે પીએમ મોદીએ અમેરિકાને એક મહત્વપૂર્ણ સંદેશ આપ્યો.
