સોમવાર-મંગળવારે નેપાળમાં યુવાનો એટલે કે ‘જનરેશન જી’ દ્વારા થયેલા પ્રદર્શનો પછી, દેશમાં માત્ર પાંચ દિવસમાં બળવો થયો છે. હવે નેપાળમાં સ્થાયી સરકારની જગ્યાએ એક વચગાળાની સરકાર બનાવવામાં આવી છે, જેનું નેતૃત્વ નેપાળના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ સુશીલા કાર્કી કરશે. શુક્રવારે (13 સપ્ટેમ્બર) તેમણે નેપાળના વચગાળાના વડા પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા.
તમને જણાવી દઈએ કે 4 સપ્ટેમ્બરે સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધ લાગ્યા બાદ નેપાળમાં આંદોલનોનો પાયો નંખાયો હતો. 8 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં, આંદોલનકારીઓએ સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધની સાથે ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દા પર સરકારને ઘેરી લીધી હતી અને જોરદાર પ્રદર્શનો કર્યા હતા. આ આંદોલનમાં યુવાનો અને પોલીસકર્મીઓ વચ્ચે પણ ઘર્ષણ થયું હતું અને 50 થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. આ પછી, તત્કાલીન વડા પ્રધાનને રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું.
એવું કહેવાય છે કે વિરોધીઓમાં ગુસ્સો ફક્ત સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર પ્રતિબંધ અને સરકારના ભ્રષ્ટાચાર અંગે જ નહોતો, પરંતુ આ આંદોલનમાં આગમાં ઘી ઉમેરવાની વાત હતી નેપો બાળકોનું વૈભવી જીવન. એક તરફ, જ્યારે નેપાળ ગરીબી, બેરોજગારી, મોંઘવારીથી પીડાઈ રહ્યું છે, ત્યારે રાજકારણીઓના બાળકો વિદેશમાં વૈભવી જીવન જીવી રહ્યા છે. નેપાળના યુવાનોએ સોશિયલ મીડિયા પર PoliticiansNepoBabyNepal અને NepoBabies જેવા હેશટેગ ચલાવ્યા હતા જેથી તેઓ જણાવી શકે કે નેપાળના રાજકારણીઓના બાળકો તેમના કરના પૈસા કેવી રીતે વૈભવી જીવન જીવવા માટે ખર્ચ કરી રહ્યા છે. તેમના બાળકો વિદેશમાં ફરતા રહે છે, મોંઘી બેગ, લક્ઝરી કાર, મોંઘી ઘડિયાળો ખરીદી રહ્યા છે.
સોશિયલ મીડિયા પર નેપોટિઝમ કેમ ટ્રેન્ડ કરી રહ્યું હતું?
નેપોટિઝમ એટલે નેપોટિઝમની પ્રથા, જેમાં સેલિબ્રિટીના બાળકોને તેમના પારિવારિક સંબંધોને કારણે સરળતાથી તકો મળે છે. નેપાળમાં, નેતાઓના પરિવારનો નેપોટિઝમ શબ્દથી વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે, જે સામાન્ય લોકોના પૈસા ખર્ચીને તેમની વૈભવી જીવનશૈલી જીવી રહ્યા છે.
સોશિયલ મીડિયા પર આવી ઘણી પોસ્ટ શેર કરવામાં આવી છે, જેમાં ઘણા રાજકારણીઓના બાળકોને વૈભવી જીવન જીવતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબાની પુત્રવધૂ શિવના શ્રેષ્ઠાનો એક વીડિયો પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. અહેવાલ મુજબ તેણીએ તેના સોશિયલ મીડિયા પર વૈભવી ઘર અને ફેશન સંબંધિત ફોટા અને વીડિયો પોસ્ટ કર્યા હતા. જોકે હવે તેનું ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય કરવામાં આવ્યું છે. વિરોધીઓએ શિવાના અને તેના પતિ જયવીર સિંહ દેઉબાને નિશાન બનાવ્યા હતા અને તેમના વૈભવી જીવનને શેર કરીને વિરોધ કર્યો હતો. તેવી જ રીતે લોકોમાં ઘણા વધુ નેપો બાળકો સામે વિરોધ હતો.
જેન જી વિરોધીઓ દ્વારા નિશાન બનાવવામાં આવેલા નેપો બાળકોમાં સૌથી અગ્રણી નામ શ્રૃંખલા ખાતિવાડાનું છે. તે ભૂતપૂર્વ આરોગ્ય પ્રધાન બિરોધ ખાતિવાડાની પુત્રી છે અને ભૂતપૂર્વ મિસ નેપાળ રહી ચૂકી છે. તેણીની વિદેશ યાત્રાઓ અને વૈભવી જીવનશૈલી સંબંધિત ફોટા સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરવામાં આવ્યા હતા. મોંઘા કપડાં અને ડિઝાઇનર હેન્ડબેગ પણ બતાવવામાં આવ્યા છે. જેન જીએ વિરોધ દરમિયાન તેમના ઘરને આગ લગાવી દીધી હતી.
આ વિરોધનો સામનો કરી રહેલા નામોની યાદીમાં ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન પુષ્પ કમલ દહલ પ્રચંડની પૌત્રી સ્મિતા દહલનો સમાવેશ થાય છે. 2024 માં સ્મિતાએ સાયુજ્ય શ્રેષ્ઠા સાથે સગાઈ કરી હતી. સોશિયલ મીડિયા પર સ્મિતા દ્વારા પોસ્ટ કરાયેલા લાખો રૂપિયાના હેન્ડબેગના ફોટા પર વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો. વિરોધીઓએ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં લખ્યું હતું કે નેપાળનો સામાન્ય નાગરિક નોકરી માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે અને નેપો બાળકો ડિઝાઇનર હેન્ડબેગ સાથે ફરે છે.
કાયદા મંત્રી બિંદુ કુમાર થાપાના પુત્ર સૌગત થાપાને પણ સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ ટ્રોલ કરવામાં આવ્યો છે. તેમના વૈભવી જીવનના ફોટા પણ સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરવામાં આવી રહ્યા છે. તેઓ તેમના સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ પર ખૂબ જ મોંઘા કપડાં પહેરેલા જોવા મળે છે. વિરોધીઓનો એવો પણ આરોપ છે કે જ્યારે સામાન્ય લોકો ગરીબીમાં મરી રહ્યા છે, ત્યારે આ નેપો બાળકો લાખોના કપડાં પહેરે છે. તેમણે પોતાના સોશિયલ મીડિયા પર વિદેશ પ્રવાસો, મોંઘી હોટલોમાં ભોજન, મોંઘી બ્રાન્ડની ઘડિયાળો, બ્રાન્ડેડ કપડાં, જૂતા સાથેના ફોટા શેર કર્યા છે. સૌગત થાપાએ જે ઘડિયાળો સાથેનો ફોટો શેર કર્યો છે તેની કિંમત ત્રણથી ચાર લાખ ભારતીય રૂપિયા છે.
ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબાના પુત્ર જયવીર સિંહ દેઉબા પણ સતત આ વિરોધનો સામનો કરી રહ્યા છે. તેમની પત્ની શિવાનાએ સોશિયલ મીડિયા પર વૈભવી ઘર અને ફેશન સંબંધિત ફોટા અને વીડિયો શેર કર્યા છે. આ કારણે જયવીર સિંહ દેઉબાને પણ સતત વિરોધનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ૨૦૨૧ માં તેઓ તેમના પિતાના નેતૃત્વ હેઠળના નેપાળી કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા. તેઓ બ્રિટિશ યુનિવર્સિટીમાંથી રાજકીય વિજ્ઞાનમાં સ્નાતક છે. ૨૦૨૨ માં એવા આરોપો લાગ્યા હતા કે નેપાળ સરકારે જયવીરની કંપનીને ફાયદો પહોંચાડવા માટે સેનિટરી પેડ્સની આયાત પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાં મુક્તિ આપી છે. તેમના પરિવારના કારણે રાજકારણમાં તેમના સરળ પ્રવેશને કારણે તેમને સતત વિરોધનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
