વાયુસેનાના વડા એર ચીફ માર્શલ એપી સિંહે ગુરુવારે ‘ઓપરેશન સિંદૂર’ ને રાષ્ટ્રીય વિજય ગણાવ્યો. તેમણે કહ્યું કે તમામ ભારતીય દળોએ સાથે મળીને તેને ખૂબ જ વ્યાવસાયિક રીતે અંજામ આપ્યો. CII બિઝનેસ સમિટમાં પોતાના સંબોધનમાં તેમણે એમ પણ કહ્યું, ‘આપણે સત્યના માર્ગ પર ચાલી રહ્યા હતા, મને લાગે છે કે ભગવાન પણ આમાં આપણી સાથે હતા.’ આ દરમિયાન તેમણે કહ્યું ‘એક બાર હમને કમિટમેન્ટ કર દિયા, ફિર અપનેઆપકી ભી નહીં સુનતે.’
વાયુસેનાના વડાએ કહ્યું, ‘આપણે જે ઓપરેશન સિંદૂર વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ તે એક રાષ્ટ્રીય વિજય છે. હું દરેક ભારતીયનો આભાર માનું છું. મને ખાતરી છે કે દરેક ભારતીય આ વિજયની અપેક્ષા રાખતો હતો. તેમણે કહ્યું કે જેમ વારંવાર કહેવામાં આવ્યું છે કે આ એક એવું ઓપરેશન હતું જે દરેક વ્યક્તિ દ્વારા ખૂબ જ વ્યાવસાયિક રીતે હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું, બધી એજન્સીઓ, બધા દળો, આપણે બધા એક સાથે આવ્યા અને જ્યારે સત્ય તમારી સાથે હોય છે ત્યારે બધું જ પોતાની મેળે થાય છે.
તેમણે કહ્યું કે ભલે તે જમીન શક્તિ હોય કે જળ શક્તિ, વાયુસેના હંમેશા રહેશે. વાયુસેના બંને માટે રસપ્રદ હોવી જોઈએ. આપણે ગમે તે ઓપરેશન કરીએ, વાયુસેના વિના આપણે તે કરી શકતા નથી. મને લાગે છે કે આ ઓપરેશન દરમિયાન પણ આ ખૂબ સારી રીતે સાબિત થયું છે. આપણે ફક્ત ભારતમાં ઉત્પાદન વિશે વાત કરી શકતા નથી. આપણે ભારતમાં જ ડિઝાઇન અને વિકાસ શરૂ કરવાની જરૂર છે. જ્યારે સંખ્યામાં ઉત્પાદનની વાત આવે છે, ત્યારે ક્ષમતા સામે આવે છે. તેથી આપણે દળો અને ઉદ્યોગ વચ્ચે આ વિશ્વાસ જાળવી રાખવાની જરૂર છે. આપણે વાત કરતા રહેવાની જરૂર છે. આપણે એકબીજા સાથે ખુલ્લા રહેવાની જરૂર છે. જેથી આ સંબંધ ક્યાંય તૂટે નહીં. ‘પ્રાણ જાયે પર વચન ના જાયે…’ સંરક્ષણ પ્રધાને આજે જ આ કહ્યું છે. આપણે પણ એવું જ કરવાની જરૂર છે. એકવાર આપણે પ્રતિબદ્ધતા કરી લીધા પછી આપણે પોતાનું પણ સાંભળતા નથી. આ કરવાની જરૂર છે.
‘આપણે એવું વચન કેમ આપવું જોઈએ જે પૂરું ન થઈ શકે?’
વાયુસેના પ્રમુખે કહ્યું કે સમયમર્યાદા એક મોટો મુદ્દો છે. એક વાર સમયમર્યાદા નક્કી થઈ ગયા પછી મને લાગે છે કે એક પણ પ્રોજેક્ટ સમયસર પૂર્ણ થયો નથી. તેથી આપણે આ બાબત પર ધ્યાન આપવું પડશે. આપણે એવું વચન કેમ આપવું જોઈએ જે પૂરું ન થઈ શકે? કરાર પર હસ્તાક્ષર કરતી વખતે ક્યારેક આપણને ખાતરી હોય છે કે આ કામ પૂર્ણ થશે નહીં પરંતુ આપણે કરાર પર હસ્તાક્ષર કરીએ છીએ.
‘આપણે હવેથી ભવિષ્ય માટે તૈયાર રહેવું પડશે’
એર ચીફ માર્શલે કહ્યું કે એક સમય હતો જ્યારે આપણે હંમેશા ભારતીય ઉદ્યોગ પર શંકા કરતા હતા કે તે આપણને જોઈતું ઉત્પાદન આપી શકશે નહીં અને આપણે બહાર વધુ જોતા હતા પરંતુ છેલ્લા દાયકામાં પરિસ્થિતિ ઘણી બદલાઈ ગઈ છે. હવે વિશ્વની વર્તમાન પરિસ્થિતિએ આપણને સમજાયું છે કે આત્મનિર્ભરતા એકમાત્ર ઉકેલ છે, આપણે હવેથી ભવિષ્ય માટે તૈયાર રહેવું પડશે.
‘ઓપરેશન સિંદૂર એક રાષ્ટ્રીય વિજય’
CII વાર્ષિક વ્યાપાર સમિટ 2025 ને સંબોધતા એર ચીફ માર્શલ એપી સિંહે કહ્યું, “હું ઓપરેશન સિંદૂરને રેકોર્ડ પર રાખવા માંગુ છું, જેની આપણે વાત કરી રહ્યા છીએ. તે એક રાષ્ટ્રીય વિજય છે. હું અહીં હાજર દરેક ભારતીયનો આભાર માનું છું. મને ખાતરી છે કે દરેક ભારતીયે આ વિજયમાં ફાળો આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે આપણે કોઈ રાષ્ટ્રની વાત કરીએ છીએ ત્યારે આપણે બધા તેમાં સેના, નૌકાદળ, વાયુસેના, વિવિધ એજન્સીઓ, ઉદ્યોગ, DRDO એક મોટી સાંકળની કડીઓ છીએ. આપણે બધાએ ખાતરી કરવી પડશે કે આપણું જૂથ, જેનો હું સંબંધ રાખું છું, તે નબળું જૂથ ન હોય જેના કારણે આ સાંકળ તૂટી જાય છે. ઓપરેશન સિંદૂરે આપણને જણાવ્યું કે ભવિષ્યમાં આપણને શું જોઈએ છે.
વાયુસેનાના વડાએ કહ્યું કે ઓપરેશન સિંદૂર જેમ નેવી ચીફે કહ્યું, યુદ્ધનું સ્વરૂપ બદલાઈ રહ્યું છે. દરરોજ આપણે નવી ટેકનોલોજી શોધી રહ્યા છીએ. ઓપરેશન સિંદૂરથી આપણને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવ્યો છે કે આપણે કઈ દિશામાં જઈ રહ્યા છીએ અને ભવિષ્યમાં આપણને શું જોઈએ છે. તેથી આપણી પોતાની વિચાર પ્રક્રિયાઓને ફરીથી સુધારવા માટે ઘણું કામ કરવાની જરૂર છે, જે પહેલાથી જ ચાલી રહી છે. ભવિષ્યમાં પણ આપણે એક રાષ્ટ્ર તરીકે માલ પહોંચાડી શકીશું અને આપણે આપણા ઉદ્દેશ્યો પ્રાપ્ત કરી શકીશું. AMCA- એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટને ખાનગી ઉદ્યોગની ભાગીદારી માટે પણ મંજૂરી આપવામાં આવી છે જે ખૂબ જ મોટું પગલું છે. આ પ્રકારનો વિશ્વાસ આજે દેશ ખાનગી ઉદ્યોગ પર ધરાવે છે અને મને ખાતરી છે કે તે ભવિષ્યમાં આવનારી મોટી બાબતો માટે માર્ગ મોકળો કરશે.
યુદ્ધનું પાત્ર ઝડપથી બદલાયું છે અને આમ જ ચાલુ રહેશે: નૌકાદળના વડા
અગાઉ નૌકાદળના વડા એડમિરલ દિનેશ કે ત્રિપાઠીએ પણ CII વાર્ષિક વ્યાપાર સમિટમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે યુદ્ધનું પાત્ર ઝડપથી બદલાયું છે અને આમ જ ચાલુ રહેશે. પ્રથમ, યુદ્ધ અને શાંતિ વચ્ચેની રેખાઓ વધુને વધુ ઝાંખી થઈ રહી છે. બીજું, વાણિજ્યિક ટેકનોલોજી યુદ્ધને લોકશાહી આપે છે જે તેને બિન-રાજ્ય કલાકારો માટે ઉપલબ્ધ બનાવે છે. અંતે, ચોકસાઈના યુગમાં પ્રવેશ કરવો જ્યાં અત્યંત સચોટ ક્ષમતાઓ અને મોટી સંખ્યા બંને આપણા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. આપણે એ પણ જાણીએ છીએ કે આતંકવાદી કૃત્યો જેવા બિન-પરંપરાગત જોખમો વ્યાપક સંઘર્ષમાં પરિણમી શકે છે. યુદ્ધવિરામ વિના સંઘર્ષ કરવા માટે અવકાશ અને સાયબર ડોમેન્સ તેમજ સંપર્ક વિનાના યુદ્ધનો ઉપયોગ એક નવી વાસ્તવિકતા છે.
