નવી દિલ્હી: સુનિતા વિલિયમ્સ આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પૃથ્વી પર પાછા નહીં ફરે. તેમને પાછા ફરવામાં લગભગ એક મહિનો વધુ લાગશે. તેનું કારણ સ્પેસએક્સના ડ્રેગન કેપ્સ્યુલમાં તકનીકી સમસ્યા છે. જૂન 2024માં 10 દિવસની સફર પર ગયેલી સુનીતાની યાત્રા હવે દસ મહિના સુધી ચાલી છે. નાસાએ 17 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ પોતાના બ્લોગમાં આ માહિતી આપી હતી.
નાસા અને સ્પેસએક્સ ફેબ્રુઆરીમાં ક્રૂ-10 મિશન લોન્ચ કરવાના હતા. હવે તેમાં વિલંબ થશે. કારણ કે આ મિશન માટે નવા ડ્રેગન સ્પેસક્રાફ્ટ બનાવવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે. આ કેપ્સ્યુલમાં ચાર લોકો સ્પેસ સ્ટેશન પર જશે. નાસાના કોમર્શિયલ ક્રૂ પ્રોગ્રામ મેનેજર સ્ટીવ સ્ટિચે જણાવ્યું હતું કે સ્પેસક્રાફ્ટના ફેબ્રિકેશન, એસેમ્બલી, ટેસ્ટિંગ અને અંતિમ એકીકરણમાં થોડો સમય લાગે છે. સુનીતા અને બૂચને વધુ એક મહિનો સ્ટેશન પર રોકાવું પડશે.
શા માટે મોડું થયું?
બોઇંગ સ્ટારલાઇનરમાં હિલીયમ લીક અને થ્રસ્ટર સમસ્યાઓના કારણે સુનિતા વિલિયમ્સનું પરત આવવામાં વિલંબ થઈ રહ્યો છે. હાલ સુનીતા અને વિલ્મોર બંને સ્પેસ સ્ટેશન પર હાજર છે. સ્વસ્થ છે. સંશોધન કરી રહ્યા છીએ. બાકીના અવકાશયાત્રીઓને વિવિધ કાર્યોમાં મદદ કરી રહ્યા છે.
શું તે બંને સ્પેસ સ્ટેશનમાં વધુ ત્રણ મહિના પસાર કરી શકશે?
સુનીતા અને બૂચ વિલ્મોરને કોઈ ખતરો નથી. આ બંને સ્પેસ સ્ટેશન પર આગામી ત્રણ મહિના આરામથી વિતાવી શકશે. હાલમાં સ્પેસ સ્ટેશન પર 9 અવકાશયાત્રીઓ હાજર છે. આ પહેલીવાર નથી જ્યારે અવકાશયાત્રીઓને તેમની યાત્રા લંબાવવી પડી હોય. જોકે, સ્ટેશન પર સુનીતાનું આ પહેલું અણધાર્યું લાંબું રોકાણ હશે.
શું સ્પેસ સ્ટેશન પર આટલા બધા લોકો રહી શકશે?
સ્પેસ સ્ટેશન પર હાલમાં 9 અવકાશયાત્રીઓ હાજર છે. તેમાં સુનીતા અને વિલ્મોર પણ છે. સ્પેસ સ્ટેશન એટલું મોટું છે કે તે હજુ પણ વધુ અવકાશયાત્રીઓને સંભાળી શકે છે. સ્પેસ સ્ટેશનમાં છથી વધુ બેડરૂમ માટે જગ્યા છે. તેમાં છ સ્લીપિંગ ક્વાર્ટર છે. બે બાથરૂમ છે. એક જિમ છે.
અવકાશયાન કે જેના દ્વારા અવકાશયાત્રીઓ મુસાફરી કરે છે. તેઓ તેની સાથે જોડાયેલા રહે છે. જો વધુ મુસાફરો હોય તો તેમાં પણ સૂઈ શકે છે. તાજેતરમાં કાર્ગો સપ્લાય કરવામાં આવ્યો છે. જેથી અવકાશયાત્રીઓને ખાણી-પીણીની અછતનો સામનો ન કરવો પડે.
શું અવકાશમાં આટલો લાંબો સમય પસાર કરવો યોગ્ય છે?
8 થી 10 મહિના અવકાશમાં વિતાવવું એ સારી વાત નથી. પરંતુ ઘણા અવકાશયાત્રીઓએ આના કરતાં સ્પેસ સ્ટેશન પર વધુ સમય વિતાવ્યો છે. અવકાશમાં સૌથી વધુ દિવસો વિતાવવાનો રેકોર્ડ રશિયન અવકાશયાત્રી વેલેરી પોલિકોવના નામે છે. તેઓ મીર સ્પેસ સ્ટેશન પર 438 દિવસ રોકાયા હતા. જાન્યુઆરી 1994 થી માર્ચ 1995 સુધી. આ વખતે સુનીતા અને વિલ્મોર લગભગ 250 દિવસ પસાર કર્યા બાદ સ્પેસ સ્ટેશનથી પરત ફરશે. વિલિયમે અગાઉ 2006માં 196 દિવસ વિતાવ્યા હતા.
આટલા દિવસો સુધી અવકાશમાં રહેવાથી શું અસર થાય છે?
નાસા અવકાશયાત્રીના શરીર પર સ્પેસ સ્ટેશન પર લાંબા સમય સુધી રહેવાની અસરોનો અભ્યાસ કરવાનું શરૂ કરે છે. નાસા દ્વારા એક કાર્યક્રમ ચાલી રહ્યો છે, જેમાં 3.5 મહિના સુધી રહેવાથી શરીર પર શું અસર થાય છે. આઠ મહિના કે તેથી વધુ સમય રાહ જોયા પછી. આ સમયગાળા દરમિયાન શરીરના સ્નાયુઓ નબળા પડી જાય છે. હાડકાની ઘનતા ઓછી થાય છે. લાંબો સમય રોકાવાથી હૃદય સંબંધિત બીમારીઓ થવાનો ખતરો પણ રહે છે.