બેંગ્લોર: કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોનો દિવસ. કર્ણાટકમાં 36 મતગણતરી કેન્દ્રો પર 224 વિધાનસભા મતોની ગણતરી ચાલી રહી છે. અત્યાર સુધીના વલણોમાં, કોંગ્રેસ સત્તારૂઢ ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)ને હરાવીને સંપૂર્ણ બહુમતી સાથે સત્તામાં આવતી જોવા મળી રહી છે. અત્યાર સુધીના ટ્રેન્ડમાં ભાજપ 80 સીટોથી નીચે સંકોચતી જોવા મળી રહી છે. કર્ણાટક ચૂંટણીના ટ્રેન્ડમાં કોંગ્રેસની પૂર્ણ બહુમતી સાથે જીત અને હારના કારણોને લઈને પણ ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. કર્ણાટકમાં ભાજપની શરમજનક હાર પાછળ એક મજબૂત ચહેરાનો અભાવ અને રાજકીય સમીકરણોનું સંચાલન કરવામાં નિષ્ફળતા મુખ્ય કારણો છે.
ભાજપની હારના છ કારણો
1. કર્ણાટકમાં મજબૂત ચહેરાની ગેરહાજરી
કર્ણાટકમાં ભાજપની હારનું સૌથી મોટું કારણ મજબૂત ચહેરાની ગેરહાજરી છે. ભાજપે યેદિયુરપ્પાની જગ્યાએ બસવરાજ બોમાઈને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હશે, પરંતુ બોમાઈ સીએમની ખુરશી પર હોવા છતાં કોઈ ખાસ અસર કરી શક્યા નથી. જ્યારે કોંગ્રેસ પાસે ડીકે શિવકુમાર અને સિદ્ધારમૈયા જેવા મજબૂત ચહેરા હતા. બોમ્માઈને આગળ કરવા માટે ભાજપને મોંઘી કિંમત ચૂકવવી પડી.
2. ભ્રષ્ટાચાર
ભાજપની હાર પાછળનું મુખ્ય કારણ ભ્રષ્ટાચારનો મુદ્દો હતો. કોંગ્રેસે શરૂઆતથી જ ભાજપ સામે ’40 ટકા પગાર-મુખ્યમંત્રી ભ્રષ્ટાચાર’નો એજન્ડા સેટ કર્યો અને તે ધીરે ધીરે મોટો મુદ્દો બની ગયો. ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દે એસ ઈશ્વરપ્પાએ મંત્રી પદેથી રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું અને ભાજપના ધારાસભ્યને જેલમાં જવું પડ્યું હતું. સ્ટેટ કોન્ટ્રાક્ટર એસોસિએશને પીએમને ફરિયાદ પણ કરી હતી. ચૂંટણીમાં પણ આ મુદ્દો ભાજપ માટે ગળાનો દુ:ખાવો રહ્યો અને પક્ષ તેનો ઉકેલ શોધી શક્યો નહીં.
3. ભાજપ રાજકીય સમીકરણ જાળવી શક્યું નથી
ભાજપ કર્ણાટકનું રાજકીય સમીકરણ પણ જાળવી શક્યું નથી. ભાજપ ન તો તેની કોર વોટ બેંક લિંગાયત સમુદાયને પોતાની સાથે રાખી શકી કે ન તો તે દલિત, આદિવાસી, ઓબીસી અને વોક્કાલિંગા સમુદાયોના દિલ જીતી શકી. બીજી તરફ, કોંગ્રેસ મુસ્લિમો, દલિતો અને ઓબીસીને મજબૂત રીતે જોડવામાં તેમજ લિંગાયત સમુદાયની વોટ બેંકમાં પ્રવેશ કરવામાં સફળ રહી છે.
4. ધ્રુવીકરણની દોડ કામમાં ન આવી
કર્ણાટકમાં ભાજપના નેતાઓ એક વર્ષ સુધી હલાલા, હિજાબથી લઈને અઝાન સુધીના મુદ્દા ઉઠાવતા રહ્યા. ગત ચૂંટણી સમયે બજરંગબલીનો પણ પ્રવેશ થયો હતો, પરંતુ ધાર્મિક ધ્રુવીકરણના આ પ્રયાસો ભાજપ માટે કામમાં આવ્યા ન હતા. જ્યારે કોંગ્રેસે બજરંગ દળ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો વાયદો કર્યો ત્યારે ભાજપે બજરંગ દળને સીધો બજરંગ બલી સાથે જોડી દીધો અને સમગ્ર મામલાને ભગવાનનું અપમાન ગણાવ્યો. ભાજપે જોરદાર રીતે હિંદુત્વનું કાર્ડ રમ્યું, પરંતુ આ દાવ પણ કામમાં આવ્યો નહીં.
5. યેદિયુરપ્પા જેવા દિગ્ગજ નેતાઓને સાઇડ લાઇન કરવાની ચાલ મોંઘી પડી
કર્ણાટકમાં બીજેપીના નિર્માણમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર પૂર્વ મુખ્યમંત્રી બીએસ યેદિયુરપ્પા આ ચૂંટણીમાં સાઈડલાઈન પર રહ્યા. પૂર્વ મુખ્યમંત્રી જગદીશ શેટ્ટર અને પૂર્વ ડેપ્યુટી સીએમ લક્ષ્મણ સાવડીને ભાજપે ટિકિટ નકારી હતી, જ્યારે બંને નેતાઓ કોંગ્રેસમાં જોડાયા હતા અને મેદાનમાં ઉતર્યા હતા. યેદિયુરપ્પા, શેટ્ટર, સાવડી, ત્રણેયને લિંગાયત સમુદાયના મોટા નેતાઓ માનવામાં આવે છે, જેમની અવગણના કરવી ભાજપને મોંઘી પડી.
6. સત્તા વિરોધી લહેરનો કાઉન્ટર શોધી શક્યા નહીં
કર્ણાટકમાં ભાજપની હારનું મુખ્ય કારણ સત્તા વિરોધી લહેરનો કાઉન્ટર શોધવામાં અસમર્થતા પણ છે. ભાજપ સત્તામાં હોવાથી તેની સામે લોકોમાં રોષ જોવા મળ્યો હતો. ભાજપ સામે સત્તા વિરોધી લહેર પ્રવર્તી રહી હતી, જેમાં ભાજપ તેનો સામનો કરવામાં સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ રહી હતી.
