નવી દિલ્હી : આધ્યાત્મિક ગુરુ દલાઈ લામાએ (Dalai Lama) તેમના એક લેખમાં ભારત અને ચીન વિશે લખ્યું છે. તેમણે તેમાં એવું કહ્યું હતું કે જો ભારત (India) અને ચીન (China) બને અહિંસા અને કરુણાના માર્ગ ઉપર ચાલશે તો વિશ્વને તેનાથી ફાયદો થશે. દલાઈ લામાનું કહેવું કહતું કે ચીન ઐતિહાસિકે રૂપથી બૌદ્ધ દેશ (Buddhist Country) છે. અને તે પ્રાચીન ભારતીય જ્ઞાનની સાથે કરુણાનું પાલન કરશે તો તેનાથી આખા વિશ્વને ફાયદો થશે. અને જેનાથી દેશના દોઢ અરબ જેટલા લોકોને જેનાથી આંતરિક રૂપે શાંતિ મળશે.
ભારત વિશ્વમાં અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી શકે છે
દલાઈ લામાનો લેખ મનોરમા યર બુક 2023 માં લખાયો હતો. તેમના વિશેષ લેખમાં તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મના 87 વર્ષીય આધ્યાત્મિક નેતા દલાઈ લામાએ કહ્યું, “મને ખરેખર લાગે છે કે ભારત તેની શાંતિપૂર્ણ સમજણની મહાન પરંપરાને કારણે અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી શકે છે. અહિંસા અને કરુણાનો ભંડાર.” તેમણે કહ્યું કે વર્ષોથી ભારતે ઘણા ક્ષેત્રોમાં ખાસ કરીને વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજીના સંદર્ભમાં ઘણી પ્રગતિ કરી છે. બાહ્ય નિઃશસ્ત્રીકરણ દેશ પાસે શસ્ત્રોની સંખ્યા ઘટાડી આવશ્યક હોવા છતાં, આંતરિક નિઃશસ્ત્રીકરણને પણ ઘટાડવું મહત્વપૂર્ણ છે.
કરુણા વિશે શું સંબોધન આપ્યું દલાઈ લામાએ છે
દલાઈ લામાએ કરુણા વિશે પણ સંબોધન આપ્યું હતું. તેમને કહ્યું કે વિશ્વ શાંતિ માટે લોકોને પોતાની અંદરની માનસિક શાંતિની જરૂર છે. અને આ ભૌતિક વિકાસ અને ભૌતિક સુખની શોધ કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. કરુણા એ માનવ સ્વભાવનો ચમત્કાર છે. એક અમૂલ્ય આંતરિક સંસાધન છે અને સમાજમાં આપણી વ્યક્તિગત સુખાકારી અને સંવાદિતા બંનેનો પાયો છે. આપણે જન્મ્યા ત્યારથી જ આપણી માતા આપણી સંભાળ રાખે છે. તેથી નાનપણથી જ આપણે શીખીએ છીએ કે કરુણા એ તમામ સુખનું મૂળ છે.
મહાત્મા ગાંધી ‘અહિંસા’ના મૂર્ત સ્વરૂપ
દલાઈ લામાએ કરુણાની કુદરતી પ્રશંસા વિશે પણ તેમના વિચારો પ્રગટ કર્યા હતા અને કહ્યું હતું કે, ભારતીય શિક્ષણ પ્રણાલીમાં ‘અહિંસા’ અને ‘કરૂણા’નો સમાવેશ કરવાની જરૂર છે. અને જેના મહાન લાભો માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં અનુભવાશે. મહાત્મા ગાંધીને ‘અહિંસા’ના મૂર્ત સ્વરૂપ તરીકે બિરદાવતા દલાઈ લામાએ કહ્યું કે તેઓ તેમના આદર્શથી ખૂબ જ પ્રેરિત છે, જેને ડૉ. માર્ટિન લ્યુથર કિંગ અને નેલ્સન મંડેલાએ અપનાવ્યો હતો.
તિબેટીયન ભારતીય વિચાર ધારાથી ભારે પ્રભાવિત છે
દલાઈ લામા એક એવા વિશ્વ ગુરુ છે જે તિબેટિયન હોવા છતાં ભારતીય વિચાર ધારાથી ભારે પ્રભાવિત છે ભારતના સૌથી લાંબા સમય સુધી રોકાયેલા મહેમાનો પૈકીના એક છે. દલાઈ લામાએ કહ્યું કે તેઓ તેમના વતનમાંથી ભાગી ગયા પછી છ દાયકા કરતા વધુ સમયથી દેશમાં રહ્યા હતા જેના પર ચીનના સામ્યવાદીઓએ હુમલો કર્યો હતો અને તેના પર કબજો કર્યો હતો. દલાઈ લામાએ કહ્યું કે તિબેટીયન હંમેશા ભારતીય વિચારોથી ખૂબ પ્રભાવિત રહ્યા છે.
