નવી દિલ્હી: કેરળમાં (Kerala) 20 હજારથી વધુ મરઘીઓને મારવાના આદેશ આપવામાં આવ્યા છે. તો ઈંગ્લેન્ડમાં (England) પણ સરકારે પોલ્ટ્રી ફાર્મ (Poultry Farm) અને પક્ષી-પશુપાલકોને (poultry farmers) 7 નવેમ્બરથી પશુઓને પિંજરાની અંદર રાખવા માટે કહ્યું છે. કારણ કે કોરોના (Corona) બાદ હવે બર્ડ ફ્લૂનો (Bird Flu) ખતરો વધી રહ્યો છે.
કેરળમાં હાલમાં બર્ડ ફ્લૂનું સૌથી વધુ જોખમ છે. અહીંના અલપ્પુઝા જિલ્લાની હરિપદ નગરપાલિકામાં અનેક મરઘાના મોત બાદ વહીવટીતંત્રે 20,471 મરઘાને મારવાનો આદેશ આપ્યો છે. એટલું જ નહીં, કલેક્ટરે બતક, મરઘી, ક્વેઈલ સહિતના સ્થાનિક પક્ષીઓના ઈંડા અને માંસ ખાવા અને વેચવા પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. બર્ડ ફ્લૂને ફેલાતો અટકાવવા માટે શક્ય હોય એટલું કરવામાં આવી રહ્યું છે.
કેરળમાં બર્ડ ફ્લૂના વધતા જતા ખતરાને જોતા કેન્દ્ર સરકાર પણ એલર્ટ પર છે. બે દિવસ પહેલા કેન્દ્ર સરકારે અલપ્પુઝામાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય ટીમ મોકલી છે. જિલ્લા કલેક્ટર વીઆર કૃષ્ણાએ કેન્દ્રની ટીમને જણાવ્યું હતું કે 15 હજારથી વધુ બતક માર્યા ગયા છે. ઈંગ્લેન્ડમાં પણ સરકારે તમામ પોલ્ટ્રી ફાર્મ અને પક્ષીપાલકોને 7 નવેમ્બરથી તેમના પક્ષીઓને પિંજરાની અંદર રાખવા જણાવ્યું છે. સરકારનું કહેવું છે કે ઘરમાં રહેતા પક્ષીઓમાં બર્ડ ફ્લૂનું જોખમ ઓછું હોય છે, તેથી તેમની સુરક્ષા માટે તેમને અંદર રાખવા જોઈએ.
આ બર્ડ ફ્લૂ શું છે?
બર્ડ ફ્લૂ, જેને એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે વાયરલ ચેપ છે. તે પક્ષીથી પક્ષીમાં ફેલાય છે અને મોટાભાગના પક્ષીઓ માટે જીવલેણ સાબિત થાય છે. યુએસ સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ (સીડીસી) અનુસાર, બર્ડ ફ્લૂ સામાન્ય રીતે જંગલી પક્ષીઓ દ્વારા પાળેલા પક્ષીઓમાં ફેલાય છે. CDC કહે છે કે આ વાયરસ પક્ષીઓના આંતરડા અથવા શ્વસનતંત્ર પર હુમલો કરે છે અને તેમને બીમાર બનાવે છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં તે પક્ષીઓના મૃત્યુ તરફ પણ દોરી જાય છે. આ વાયરસ પણ સામાન્ય વાયરસની જેમ ફેલાય છે. સીડીસી કહે છે કે વાયરસ ચેપગ્રસ્ત પક્ષીના લાળ, અનુનાસિક પ્રવાહી અથવા મળ દ્વારા ફેલાય છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે અન્ય પક્ષી તેના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે તેને પણ ચેપ લાગી શકે છે.
શું આ વાયરસ મનુષ્યોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે?
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) અનુસાર, બર્ડ ફ્લૂ અથવા એવિયન ફ્લૂ એ એક પ્રકારનો ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ છે, જે મનુષ્યની સાથે સાથે પ્રાણીઓને પણ સંક્રમિત કરી શકે છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ચેપગ્રસ્ત પક્ષીના સીધા સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે બર્ડ ફ્લૂનો ચેપ લાગવાનું જોખમ પણ વધી જાય છે. સીડીસીના જણાવ્યા મુજબ, અત્યાર સુધીમાં બર્ડ ફ્લૂથી માનવ સંક્રમિત થવાના ઓછા કેસ નોંધાયા છે. પરંતુ માણસો પણ બર્ડ ફ્લૂથી સંક્રમિત થઈ શકે છે.
સીડીસી કહે છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ બર્ડ ફ્લૂથી સંક્રમિત થાય છે, ત્યારે તેને હળવી અથવા ગંભીર બીમારી થઈ શકે છે. બર્ડ ફ્લૂનો સૌથી ખતરનાક વાયરસ H5N1 છે. H5N1 નો ચેપ લાગવાથી મોટાભાગના લોકો મૃત્યુ પામે છે. જો વાયરસ હવામાં હોય તો વ્યક્તિ ત્યાં શ્વાસ લેવાથી પણ બર્ડ ફ્લૂથી સંક્રમિત થઈ શકે છે. આ સિવાય આ વાયરસ આંખ, નાક કે મોં દ્વારા પણ શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે. આટલું જ નહીં, જો કોઈ વ્યક્તિ ચેપગ્રસ્ત સ્થાનને સ્પર્શ કરે છે, તો પછી વાયરસ ફેલાવવાનું જોખમ પણ વધી જાય છે.
તેના લક્ષણો શું છે?
જો કોઈ વ્યક્તિને બર્ડ ફ્લૂનો ચેપ લાગ્યો હોય, તો તેનામાં હળવાથી ગંભીર લક્ષણો પણ દેખાઈ શકે છે. હળવા લક્ષણોમાં ઝાડા, ઉબકા, ઉલટીનો સમાવેશ થાય છે. – ચેપગ્રસ્ત લોકોને તાવ, ઉધરસ, ગળામાં દુખાવો, વહેતું નાક, સ્નાયુ અથવા શરીરમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો, થાક, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે. તે જ સમયે, ગંભીર લક્ષણોમાં ઉચ્ચ તાવ અથવા ન્યુમોનિયા પણ હોઈ શકે છે, જેમાં દર્દીને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવાની જરૂર પડી શકે છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે.
શું સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે?
નાની-નાની બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને બર્ડ ફ્લૂનો ચેપ લાગવાથી બચી શકાય છે. કેરળના અલપ્પુઝામાં પ્રશાસને પક્ષીઓના ઈંડા અને માંસ ખાવા અને વેચવા પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. પ્રશાસને લોકોને સાવચેત રહેવા માટે પણ કહ્યું છે, કારણ કે માનવીઓમાં પણ વાયરસ ફેલાવવાનો ભય છે. ડબ્લ્યુએચઓ અનુસાર, વાયરસથી બચવા માટે, વ્યક્તિએ વારંવાર હાથ ધોવા જોઈએ, ખાંસી અથવા છીંક આવે ત્યારે નાક અને મોં ઢાંકવું જોઈએ, જ્યારે બીમાર હોય અથવા લક્ષણો દેખાય ત્યારે અલગ થવું જોઈએ અથવા બીમાર વ્યક્તિ સાથે સંપર્ક ટાળવો જોઈએ. અને વારંવાર આંખ, નાક અથવા મોંને સ્પર્શ કરવો ટાળવું જોઈએ. આ સિવાય પોલ્ટ્રી ફાર્મ, પોલ્ટ્રી માર્કેટ કે એવી જગ્યાએ જવાનું ટાળવું જોઈએ જ્યાં પક્ષીઓ કરડતા હોય તેવી જગ્યાએ પણ ન જવું જોઈએ.
