સમયની માંગ છે કે આ બદલાવ ટકોરા મારે છે! આ અંગે એક સર્વેક્ષણ વપરાશકર્તાઓની આંખ ઉઘાડે તેવું છે! મોટા ભાગનાં મોટા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર હવે એકાઉન્ટ ડિલીટ કરવાની જોગવાઈ છે. સાયબર સિક્યોરિટી કંપની નોર્ડવિપીએનનાં તાજેતરનાં સર્વેક્ષણમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે લોકો જે માહિતીને ઈન્ટરનેટને દૂર કરવાં માંગે છે તે યાદીમાં ટોચ પર વ્યક્તિગત નાણાકીય ડેટા છે. જે ગુપ્ત રહે તે અનિવાર્ય છે. વર્તમાન યુગમાં ઈન્ટરનેટ આપણાં જીવન માટે સર્વવ્યાપક છે, મોટાભાગની ક્ષણો તેમાંથી પસાર થાય છે.
હવે આપણે ઈચ્છીએ છીએ કે આપણે તેનો ભાગ ન હોત! સાયબર સિક્યોરિટી કંપની નોર્ડવિપીએનનાં દ્વારા આવેલ એક નવો અભ્યાસ દર્શાવે છે કે દર ત્રીજા કરતાં વધુ લોકો જો તેઓ કરી શકે તો ઈન્ટરનેટમાંથી પોતાને કાઢી નાખશે. તેમનાં ભ્રમણા માટેનાં ટ્રિગર્સ પ્રકૃતિમાં બદલાય છે. ત્યાં ૪૫ ટકા એવાં છે જેમણે કહ્યું કે ઇન્ટરનેટ પર તેમનું નામ હોવાનું કોઈ કારણ નથી, જ્યારે ૪૨ ટકા લોકોએ કહ્યું કે તેઓ ઉપયોગ કરે છે કારણ કે કંપનીઓ તેમનો ડેટા એકત્રિત કરે છે અને તેમનાં ફાયદા માટે તેનો ઉપયોગ કરે છે.
અન્ય ૩૪ ટકાને ભય લાગે છે કે આખરે કોઈ તેમનાં ઉપકરણોને હેક કરશે અને ૩૧ ટકાને ઇન્ટરનેટ પર વિશ્વાસ જ નથી! સર્વેક્ષણનું લક્ષ્ય જૂથ ફ્રાન્સ, યુકે, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, જર્મની, સ્પેન, નેધરલેન્ડ, સ્વીડન, પોલેન્ડ, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયાનાં રહેવાસીઓ હતા. જ્યારે તે ભારતને આવરી લેતું નહોતું, સંભવ છે કે વિશ્વભરનાં દેશોમાંથી નેટ પર સૌથી વધુ સક્રિય ભારતીયો વચ્ચે સમાન ડર હશે!
વિકટ સંજોગોમાં તેને સંપૂર્ણપણે છોડી દેવાનું પસંદ કરવાની સંભાવના ધરાવતાં હોઇ શકે! સર્વેક્ષણ કરાયેલા લોકો કેવા પ્રકારની માહિતીને નેટથી દૂર કરવા માંગે છે તેની યાદીમાં ટોચનો વ્યક્તિગત નાણાકીય ડેટા છે જે કંઈક એવું છે કે આપણે બધા આમ કરવાના જોખમોને સ્પષ્ટપણે સમજ્યા વિના અમુક સમયે શેર કરવા માટે દોષિત છીએ. બાળકને મોકલવામાં આવેલ બેંક એકાઉન્ટ નંબર અથવા વિક્રેતા સાથે શેર કરેલ ક્રેડિટ કાર્ડની વિગતો તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. પરંતુ ભૂંસી નાખવાં જેવું ઘણું હોય છે જે લોકો માટે સમાન પ્રાથમિકતા છે.
સોશિયલ મીડિયાની હાજરીનાં શરૂઆતનાં દિવસોમાં જૂની ડેટિંગ પ્રોફાઇલ પર અપલોડ કરવામાં આવેલા તે હવે ન ગમતાં કે અસ્પષ્ટ ચિત્રો અથવા વિડિયોમાંથી એવી ઘણી વસ્તુઓ છે જે લોકોને ત્રાસ આપે છે. કમનસીબે ચિત્રોને દૂર કરી શકતા નથી કારણ કે તે પહેલાથી જ જે શરમજનક છે તેનાં પર વધુ ધ્યાન દોરાશે અને તેને સ્થાને રાખવાથી વધુ એક વ્યક્તિ દ્વારા શોધનું જોખમ રહેલું છે. આ એક પ્રકારની કેચ પરિસ્થિતિ છે જેનાં માટે લોકો સૂક્ષ્મ રીતે દૂર કરવા માટે કંપનીઓને લાખો રૂપિયા ચૂકવવા તૈયાર છે. નોર્ડવિપીએનનાં અભ્યાસમાં સૌથી વધુ લોકપ્રિય સોલ્યુશન દરેક સમયે અનામી રીતે ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરવા માટે ચૂકવણી કરતું હોય તેવું લાગે છે!
ગયાં વર્ષે ઈ-કોમ્યુનિકેશન કંપની રીબૂટ ઓનલાઈને એવા દેશોને શોધવા માટે એક ઓનલાઈન એનાલિટિક્સ ટૂલનો ઉપયોગ કર્યો હતો કે જેમાં લોકો સોશિયલ મીડિયાને છોડી દે તેવી શક્યતા છે, તે મુખ્ય ઓનલાઈન શોધનાં આધારે તે કરવાનો મજબૂત ઈરાદો દર્શાવે છે. તેણે બનાવેલાં સંશોધન પત્રમાં ભારત બીજા ક્રમાંકિત રાષ્ટ્ર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે! જેમાં દર મહિને સરેરાશ ૪૯૭૯૪૦ ઓનલાઈન શોધ ભારતીયો દ્વારા સોશિયલ મીડિયા છોડવાની તેમની ઈચ્છા દર્શાવે છે. અસરકારક રીતે ભારતનાં ૭૫૫૮૨૦૦૦૦ સક્રિય ઇન્ટરનેટ યુઝર બેઝનાં ૦.૦૬૬ ટકા દર મહિને સોશિયલ મીડિયા છોડવા આતુર છે. તે બાબતમાં અમેરિકાથી પાછળ છે, જેની ઇન્ટરનેટ વસ્તી આમ કરવાની સૌથી વધુ સંભાવના ધરાવે છે!
આ એક વિચિત્ર વિરોધાભાસ છે, આ પ્રેમ-નફરત જેવો સંબંધ છે જે આપણે સોશિયલ મીડિયા સાથે ધરાવીએ છે. સરેરાશ ભારતીયો તેમનાં ફોન પર દિવસમાં લગભગ પાંચ કલાક ગાળે છે, જેમાંથી ૭૦ ટકા સોશિયલ મીડિયાને સમર્પિત છે. જેમાં તેર થી ઓગણીસ વર્ષની વય જૂથનાં તરૂણીઓ અને તરૂણોની સંખ્યા વધુ છે. ઈતિહાસમાં એવી બીજી ઘટનાઓ ન હોઈ શકે કે જેણે લોકોનાં જીવન પર આટલો વ્યાપક પ્રભાવ પાડ્યો હોય! તેમ છતાં કદાચ એક જ કડવો અનુભવ કાર્ડ હેક, અશ્લીલ કે અપમાનજનક સંદેશાઓ થકી ઘણાં યુવક,યુવતીઓ પોતાની સ્લેટ સાફ કરવા માંગે છે.
તેથી જ મોટા ભાગના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર હવે વપરાશકર્તાઓને તેમનું એકાઉન્ટ ડિલીટ કરવાની જોગવાઈ છે. વાસ્તવમાં, આ એપ્રિલમાં ગૂગલએ જાહેરાત કરી હતી કે તેની સર્ચ એન્જિન નીતિ જે હાલમાં લોકોને સંવેદનશીલ સામગ્રીને દૂર કરવાની વિનંતી કરવાની મંજૂરી આપે છે જે તેમને સીધું નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, ત્યારે લોકોને વધારાની માહિતીને દૂર કરવાની વિનંતી કરવાની મંજૂરી આપવા માટે વિસ્તૃત કરવામાં આવશે. શોધ પરિણામોમાં ફોન નંબર, ઇમેઇલ અથવા ભૌતિક સરનામાં જેવાં વ્યક્તિગત સંપર્ક ડેટા સાથે સંબંધિત સહિત દરેક સમયે અને પછી લોકો અનપ્લગ કરવાની અને નેટવર્કને બંધ કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરે છે. મજાની વાત એ છે કે આવી મોટાભાગની વાતચીત ટ્વિટર કે વોટ્સએપ કે ફેસબુક પર થાય છે.
