નવી દિલ્હી: ચૂંટણી પંચે(Election Commission) લગભગ બે દાયકા જૂના પ્રસ્તાવ(Proposal)ને પુનર્જીવિત કરીને લોકોને એક કરતાં વધુ બેઠકો પરથી ચુંટણી(Election) લડવા(contesting) પર પ્રતિબંધ મૂકવા માટે કાયદામાં સુધારો કરવા જોર કર્યું છે, અને કહ્યું છે કે જો તેઓ આમ ન કરે તો તેમને ભારે દંડ ફટકારવો જોઈએ. ચુંટણી પંચની આ દરખાસ્તને કાયદા પંચે સમર્થન આપ્યું છે.
2004માં મુકવામાં આવ્યો હતો પ્રસ્તાવ
આ પ્રસ્તાવ વર્ષ 2004માં પ્રથમ વખત આવ્યો હતો. કાયદા મંત્રાલયમાં વિધાન સચિવ સાથેની તાજેતરની વાતચીતમાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમારે આ સુધારા પર ભાર મૂક્યો હતો. ચૂંટણી પંચને લગતા મુદ્દાઓ સાથે કામ કરવા માટે વિધાનસભા વિભાગ નોડલ એજન્સી છે.
આજના ચૂંટણી કાયદા મુજબ, ઉમેદવારને સામાન્ય ચૂંટણી અથવા પેટાચૂંટણી અથવા દ્વિવાર્ષિક ચૂંટણીઓમાં બે અલગ-અલગ મતવિસ્તારમાંથી લડવાની છૂટ છે. જો કોઈ વ્યક્તિ એક કરતાં વધુ બેઠકો જીતે છે, તો તેણે બે બેઠકોમાંથી એક બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કરવું પડશે જ્યાંથી તે જીત્યો હતો. 1966 માં, લોકોના પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો જેથી કોઈ વ્યક્તિ બેથી વધુ બેઠકો પરથી ચૂંટણી લડી ન શકે. સુધારા પહેલા મતદારક્ષેત્રની સંખ્યા પર કોઈ પ્રતિબંધ ન હતો. ચૂંટણી પંચે 2004માં જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમની અમુક કલમોમાં સુધારાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો જેથી એ સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે વ્યક્તિ એક સમયે એક કરતાં વધુ મતવિસ્તારમાંથી ચૂંટણી લડી શકે નહીં.
આ ચુંટણી માટે આટલો દંડ
આ દરખાસ્ત અંતર્ગત દંડની રકમ પણ જાહેર કરવામાં આવી છે. જેમાં રાજ્યની વિધાનસભા અને વિધાન પરિષદની ચૂંટણી માટે રૂ. 5 લાખ અને લોકસભાની ચૂંટણી માટે રૂ. 10 લાખ કરવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. મતદાન પેનલનું માનવું છે કે રકમ યોગ્ય રીતે સુધારવી જોઈએ.
કાયદા પંચે દરખાસ્તને સમર્થન આપ્યું
કાયદા પંચ, જે જટિલ કાનૂની મુદ્દાઓ પર સરકારને સલાહ આપે છે તેમણે પણ આ પ્રતિબંધની દરખાસ્તને સમર્થન આપ્યું હતું. જો કે, કાયદા પંચ આયોગની વૈકલ્પિક દરખાસ્તને સમર્થન આપતું ન હતું કે જેમાં વિજેતા ઉમેદવારોએ ચૂંટણીઓ યોજવા માટે ખર્ચવા માટે વાજબી રકમ જમા કરાવવાની જરૂર હતી.
