છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી સરકારી કર્મચારીઓ 8મા પગાર પંચ પહેલા થોડી રાહતની આશા રાખી રહ્યા હતા. કર્મચારી સંગઠનોમાં એવી ચર્ચા હતી કે સરકાર મૂળ પગારમાં મોંઘવારી ભથ્થું (DA) ઉમેરી શકે છે. વિવિધ અટકળો ચાલી રહી હતી પરંતુ સરકારે વર્તમાન પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી છે.
સરકારના સ્પષ્ટ નિવેદનથી આ બધી ચર્ચાઓનો અંત આવી ગયો છે. હવે કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો ફરી એકવાર ઉત્સુકતાથી જોઈ રહ્યા છે કે 8મા પગાર પંચ તેમના ખિસ્સામાં કેટલી રાહત લાવશે.
સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે હાલ પૂરતુંમોંઘવારી ભથ્થા (DA) ને મૂળ પગાર સાથે મર્જ કરવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી. આ માહિતી નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ 1 ડિસેમ્બર 2025 ના રોજ લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં આપી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, હાલમાં સરકારના વિચારણા હેઠળ મૂળ પગારમાં મોંઘવારી ભથ્થું ઉમેરવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી.
આ જવાબ સાંસદ આનંદ ભદોરિયાના પ્રશ્નોના જવાબમાં આપવામાં આવ્યો હતો જેમણે નિર્દેશ કર્યો હતો કે છેલ્લા 30 વર્ષોમાં ફુગાવો એટલો ઝડપથી વધ્યો છે કે કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને ચૂકવવામાં આવતો DA અને DR હવે વાસ્તવિક છૂટક ફુગાવા સાથે સુસંગત નથી. આ જ કારણ છે કે ઘણા કર્મચારી સંગઠનો લાંબા સમયથી માંગ કરી રહ્યા છે કે DA ના ઓછામાં ઓછા 50 ટકા મૂળ પગારમાં સામેલ કરવામાં આવે.
વેતન નિષ્ણાત રોહિતાશ્વ સિંહા પાર્ટનર, કિંગ સ્ટબ અને કાસિવા, એડવોકેટ્સ અને એટર્ની કહે છે કે આ મુદ્દો ફક્ત ભાવનાઓનો નથી પરંતુ દેશના આર્થિક સંતુલનનો પણ છે.
તેઓ કહે છે કર્મચારીઓ દલીલ કરે છે કે વધતી જતી ફુગાવાને કારણે તેમની વાસ્તવિક આવકમાં ઘટાડો થયો છે પરંતુ સરકારે કર્મચારીઓની માંગણીઓ અને દેશની આર્થિક શિસ્ત બંનેને ધ્યાનમાં લેવી પડશે. ખાસ કરીને ચૂંટણી સમયે જ્યારે ખર્ચ અને બજેટ પર નજીકથી નજર રાખવાની જરૂર હોય છે.
નિષ્ણાતોના મતે, હાલમાં સીધી રાહત આપવાની શક્યતા ઓછી છે, પરંતુ સરકારફિટમેન્ટ ફેક્ટરને મજબૂત બનાવવાનું વિચારી શકાય છે. ફિટમેન્ટ ફેક્ટર એ ગુણાંક છે જેના આધારે ભવિષ્યમાં DA અને DR વધારો નક્કી કરવામાં આવે છે. હાલમાં, તે 2.57 છે અને જો તે વધારીને 3.0 કરવામાં આવે છે. તો HRA, TA અને અન્ય વિશેષ ભથ્થાં જેવા તમામ સંલગ્ન ભથ્થાં સાથે મૂળ પગાર પણ વધે છે.
રોહિતાશ્વ સિંહા સમજાવે છે જો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.57 થી 3.0 સુધી વધે છે, તો એન્ટ્રી-લેવલ બેઝિક પગારમાં 15-20 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે. પેન્શનરોને પણ એ જ રીતે ફાયદો થશે. કારણ કે પેન્શન હંમેશા નવા સુધારેલા બેઝિક પગારના 50 ટકા ચૂકવવામાં આવે છે.
7મા પગાર પંચનો સમયગાળો ક્યારે પૂરો થશે?
દરમિયાન, સાતમા પગાર પંચનો કાર્યકાળ 31 ડિસેમ્બરે પૂરો થઈ રહ્યો છે. કર્મચારીઓ વધુને વધુ વિચારી રહ્યા છે કે શું 8મા પગાર પંચ લાગુ ન થાય ત્યાં સુધી DA અને DR પહેલાની જેમ વધશે કે પછી તેમને કામચલાઉ ધોરણે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવશે. રોહિતાશ્વ સિંહા કહે છે કે કર્મચારીઓ હવે સરકાર તરફથી સ્પષ્ટ સંકેતોની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
અંતે, સરકારે ખાતરી આપી છે કે ફુગાવાથી વેતન અને પેન્શનના વાસ્તવિક મૂલ્યમાં ઘટાડો ન થાય તે માટે દર છ મહિને DA અને DR માં સુધારો કરવામાં આવશે. આ સુધારો AICPI-IV, શ્રમ બ્યુરો દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા ઔદ્યોગિક કામદારો માટેના ઓલ ઈન્ડિયા ભાવ સૂચકાંક પર આધારિત હશે.
