નવી દિલ્હી: સાઉદીના મક્કા શહેરમાં પાછલા એક અઠવાડિયામાં ભારે ગરમીના લીધે 550થી વધુ હજ યાત્રીઓના મોત થયા છે. સાઉદીમાં ગરમીનો પારો 52 ડિગ્રી પર પહોંચી ગયો છે. આ જ સમયે હજ યાત્રા શરૂ થતા મોટી સંખ્યામાં વિશ્વભરમાંથી હાજીઓ સાઉદી પહોંચ્યા અને તેઓની તબિયત બગડી છે. જોકે, સાઉદી જેવી જ સ્થિતિ ભારતની રાજધાની દિલ્હીની પણ છે. અહીં પણ ગરમીનો પારો આસમાને પહોંચ્યો છે.
દિલ્હીને અડીને આવેલા નોઈડામાંથી 24 કલાકમાં અલગ-અલગ સ્થળોએથી 14 લોકોના શંકાસ્પદ સંજોગોમાં મોત થયા છે. આ તમામ મોત હીટસ્ટ્રોક કારણે થયા હોવાની આશંકા છે. જોકે, પોસ્ટમોર્ટમ રિપોર્ટ આવ્યા બાદ જ મોતનું સાચું કારણ બહાર આવશે તેવું આરોગ્ય વિભાગ કહી રહ્યું છે. આકરી ગરમીના કારણે આ મોત થયાની આશંકાથી લોકોમાં ગભરાટ ફેલાયો છે.
હાલમાં ઉત્તર ભારતમાં ભારે ગરમી છે. ગરમીના કારણે હીટ સ્ટ્રોક અને હીટ સ્ટ્રોકના કેસો પણ વધી રહ્યા છે. નોઈડામાં મંગળવારે તા. 18 જૂને અલગ-અલગ સ્થળોએ 14 લોકોએ શંકાસ્પદ સંજોગોમાં જીવ ગુમાવ્યા હતા. કેટલાક મૃતકોને પોલીસ અને કેટલાકને તેમના પરિવારના સભ્યોએ તેમના મૃત્યુ બાદ હોસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યા હતા.
આ મૃતકોના શરીર પર કોઈ ઈજાના નિશાન નથી. આ તમામ લોકો હીટ સ્ટ્રોકના કારણે મૃત્યુ પામ્યા હોવાનું અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે. હાલ મૃતદેહોને પોસ્ટમોર્ટમ માટે મોકલી દેવામાં આવ્યા છે. રિપોર્ટ આવ્યા બાદ ચિત્ર સ્પષ્ટ થશે. આરોગ્ય વિભાગ આ બાબતે ચાંપતી નજર રાખી રહ્યું છે. હાલમાં આ અંગે જિલ્લા હોસ્પિટલના સીએમએસનું નિવેદન બહાર આવ્યું છે.
નોઈડા જિલ્લા હોસ્પિટલના સીએમએસ રેણુ અગ્રવાલે કહ્યું કે મંગળવારે અહીં મોતના 14 કેસ નોંધાયા હતા. કેટલાક લોકોને પોલીસ અને કેટલાક લોકોને તેમના પરિવારના સભ્યો દ્વારા લાવવામાં આવ્યા હતા. પોસ્ટમોર્ટમ બાદ જ મૃત્યુનું ચોક્કસ કારણ જાણી શકાશે. તમામ મૃતદેહોને પોસ્ટમોર્ટમ માટે મોકલી દેવામાં આવ્યા છે.
હીટ સ્ટ્રોક શું છે?
હીટ સ્ટ્રોકને સામાન્ય ભાષામાં ‘સનસ્ટ્રોક’ કહેવામાં આવે છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે તમારું શરીર તાપમાનને અનુકૂળ થઈ શકતું નથી. ત્યારે હીટ સ્ટ્રોક થાય છે. શરીરનું તાપમાન ઝડપથી વધે છે અને તે ઘટાડવામાં શરીર અસમર્થ હોય છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને હીટસ્ટ્રોક આવે છે, ત્યારે શરીરની પરસેવાની પદ્ધતિ પણ નિષ્ફળ જાય છે અને વ્યક્તિને જરા પણ પરસેવો થતો નથી. ડોકટરોના મતે હીટ સ્ટ્રોકના કિસ્સામાં શરીરનું તાપમાન 10 થી 15 મિનિટની અંદર 106 °F અથવા વધુ સુધી પહોંચી શકે છે. જો તેની સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે મૃત્યુ અથવા અંગ નિષ્ફળતા તરફ દોરી શકે છે.
હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો શું છે?
હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો વિશે વાત કરીએ તો તેમાં માથાનો દુખાવો, વધુ તાવ, ચેતના ગુમાવવી, બગડતી માનસિક સ્થિતિ, ઉબકા અને ઉલટી, ચામડીની લાલાશ, હૃદયના ધબકારા વધવા, ચામડીનું નરમ પડવું, ચામડી સૂકાવી વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
હીટ સ્ટ્રોકની પ્રાથમિક સારવાર શું છે?
હીટસ્ટ્રોકથી પીડિત વ્યક્તિને તડકામાં ન રાખો. તેના શરીરમાંથી કપડાના જાડા પડને દૂર કરો અને શરીરને હવાના સંપર્કમાં આવવા દો. શરીરને ઠંડક આપવા માટે કુલર કે પંખામાં બેસાડો. ઠંડા પાણીથી સ્નાન કરી શકાય છે. ઠંડા પાણીથી ભરેલા કપડાથી શરીરને લૂછો, માથા પર બરફની પોટલી અથવા ઠંડા પાણીમાં પલાળેલું કપડું મૂકો અને માથા, ગરદન, બગલ અને કમર પર ઠંડા પાણીમાં પલાળેલા ટુવાલ મૂકો. જો આ બધાથી રાહત ન મળે, તો તરત જ ડૉક્ટર પાસે જાઓ અને સારવાર શરૂ કરો.
