2–3–4 જાન્યુઆરીએ કવોડરેન્ટીડસ ઉલ્કાવર્ષાનો અદ્ભુત નજારો, પ્રતિ કલાકે 100 ઉલ્કાઓ જોવા મળશે
વડોદરા:;
નવા વર્ષ 2026ના પ્રારંભે ખગોળરસિકોને આકાશી આનંદનો અનોખો અવસર મળવા જઈ રહ્યો છે. 2, 3 અને 4 જાન્યુઆરી દરમિયાન આકાશમાં કવોડરેન્ટીડસ ઉલ્કાવર્ષાનો અદ્ભુત નજારો જોવા મળશે. આ ઉલ્કાવર્ષા આજથી શરૂ થઈ 12 જાન્યુઆરી સુધી સ્વચ્છ આકાશમાં જોવી શક્ય બનશે. અનુકૂળ પરિસ્થિતિમાં પ્રતિ કલાકે આશરે 100 ઉલ્કાઓ દેખાઈ શકે છે.
ઉત્તર ગોળાર્ધમાં નક્ષત્ર બૂટ્સ નજીક આ ઉલ્કાવર્ષા જોવા મળશે. ચંદ્ર માત્ર 11 ટકા પ્રકાશિત હોવાથી અવલોકન માટે પરિસ્થિતિ અનુકૂળ રહેશે.
આ ઉલ્કાઓ તેમની તેજસ્વીતા અને રંગબેરંગી અગનગોળા (Fireballs) માટે જાણીતી છે. મધ્યરાત્રિ બાદથી વહેલી પરોઢનો સમય ઉલ્કાવર્ષા નિહાળવા શ્રેષ્ઠ ગણાય છે. નરી આંખે, નિર્જન અને પ્રકાશ પ્રદૂષણથી દૂર સ્થળેથી આ નજારો સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે.
ઉલ્કાવર્ષા કેમ થાય છે?
ખગોળવિજ્ઞાન મુજબ, ઉલ્કાવર્ષા પાછળ ધૂમકેતુઓ જવાબદાર હોય છે. ધૂમકેતુઓ સૂર્યની પરિક્રમા દરમિયાન પોતાના માર્ગ પર ધૂળ-કણો છોડી જાય છે. જ્યારે પૃથ્વી આ કણોના માર્ગમાંથી પસાર થાય છે ત્યારે આ કણો પ્રચંડ વેગે (લગભગ 30 કિમી પ્રતિ સેકન્ડ) વાતાવરણમાં પ્રવેશે છે અને ઘર્ષણથી સળગી ઉઠે છે. આ તેજ લીસોટાઓને ઉલ્કા, અગનગોળા અથવા ફાયરબોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વિશ્વભરમાં ઉલ્કા પડવાની નોંધ International Meteor Organization દ્વારા રાખવામાં આવે છે.
અવલોકન અને ફોટોગ્રાફી
વિદેશોમાં ખગોળરસિકો દરિયાકિનારે કે પર્વતીય, નિર્જન વિસ્તારોમાં રોકાઈ ઉલ્કાવર્ષાનું અવલોકન કરે છે. 10×50 મેગ્નિફિકેશન ધરાવતું દૂરબીન ઉપયોગી બની શકે છે. ભારત જન વિજ્ઞાન જાથા દ્વારા ફાયરબોલ ફોટોગ્રાફી અને ડિજિટલ વિડિયોગ્રાફી દ્વારા આ દ્રશ્યો કેદ કરવાની પણ તૈયારી કરવામાં આવી છે.
👉 ખગોળપ્રેમીઓ માટે આ અવસર ચૂકવા જેવો નથી—નવું વર્ષ શરૂ થતાં જ આકાશમાં થતો ઉલ્કાનો “વરસાદ” યાદગાર અનુભવ બનશે.
