નવી દિલ્હી: બુધવારે ભારત (India) પ્રથમ દેશ બન્યો હતો જેણે ઓટીટી (OTT) પ્લેટફોર્મ્સ માટે તમાકુ (Tobacco) વિરોધી ચેતવણી પ્રદર્શિત કરવું ફરજિયાત કર્યું હતું, જેમ કે સિનેમા હોલમાં પ્રદર્શિત થતી ફિલ્મોમાં અને ટીવી કાર્યક્રમોમાં દેખાય છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે સિગારેટ્સ અને અન્ય તમાકુ ઉત્પાદન કાયદા, 2004માં સુધારાની અધિસૂચના ‘વર્લ્ડ નો ટોબેકો ડે’ના દિવસે જારી કરી હતી.
અધિસૂચના મુજબ ઓનલાઈન સુધારા કરાયેલી સામગ્રી જેમાં તમાકુ ઉત્પાદનો અથવા તેનો ઉપયોગ દર્શાવવામાં આવે છે તો તેને ઓછમાં ઓછા 30 સેકન્ડ સુધી તમાકુ વિરોધી આરોગ્ય જાહેરાત કરવી પડશે. ઓવર-ધ-ટોપ (ઓટીટી) પ્લેટફોર્મને જ્યારે પ્રોગ્રામ દરમિયાન તમાકુ ઉત્પાદનો અથવા તેનો ઉપયોગ પ્રદર્શિત કરવામાં આવે ત્યારે સ્ક્રીનના તળિયે એક સ્થિર સંદેશ તરીકે તમાકુ વિરોધી આરોગ્ય ચેતવણી પ્રદર્શિત કરવાની પણ આવશ્યકતા રહેશે.
ઉપરાંત, તમાકુના ઉપયોગની હાનિકારક અસરો પર ઓછામાં ઓછા 20 સેકન્ડનું ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ ડિસ્ક્લેમર પ્રોગ્રામની શરૂઆતમાં અને મધ્યમાં પ્રદર્શિત કરવું પડશે, એક સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું. પેટા-નિયમ (1) ની કલમ (બી)માં ઉલ્લેખિત તમાકુ વિરોધી આરોગ્ય ચેતવણી સંદેશ સુવાચ્ય અને વાંચી શકાય તેવા હોવા જોઈએ, સફેદ પૃષ્ઠભૂમિ પર કાળા રંગના ફોન્ટ સાથે અને ચેતવણીઓ પ્રદર્શિત કરવાની જેમાં ‘તમાકુ કેન્સરનું કારણ બને છે’ અથવા ‘તમાકુને મારી નાખે છે’ લખેલું હોય, એમ સૂચનામાં જણાવ્યું હતું.
આ ઉપરાંત, તમાકુ વિરોધી સ્વાસ્થ્ય ચેતવણી સંદેશાઓ, આરોગ્યના સ્થળો અને ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ ડિસ્ક્લેમર ઓનલાઈન ક્યુરેટેડ સામગ્રીમાં ઉપયોગમાં લેવાતી ભાષામાં જ હોવા જોઈએ. આરોગ્ય મંત્રાલયે ‘નો તમાકુ દિવસ’ના અવસર પર એક કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું જેમાં આરોગ્ય મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ યુવાઓમાં તમાકુના વધી રહેલા ઉપભોગ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે લોકોને તમાકુથી મુક્ત થઈ સ્વસ્થ જીવન તરફ વધવા અપીલ કરી હતી.
