વોશિંગ્ટન: યુએસ સ્પેસ એજન્સી નાસા (NASA)એ ચેતવણી આપી છે કે ગુરુવારે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પર કાટમાળ (space craft) અથડાવાનો ભય છે. જે પછી રશિયન સ્પેસ એજન્સી રોસકોસ્મોસ ચીફ દિમિત્રી રોગોઝિને કહ્યું કે અમારી એજન્સી આવી કોઈ ઘટનાની પુષ્ટિ કરતી નથી. વિશ્વની બે ટોચની અંતરિક્ષ એજન્સીઓના વિરોધાભાસી નિવેદનો પછી વિવાદ ઉભો થયો છે.
રશિયન સ્પેસ એજન્સીએ શું કહ્યું? દિમિત્રી રોગોઝિને ટ્વિટ કર્યું છે કે હ્યુસ્ટને (Huston) કાલે આઇએસએસ નજીક 4.8 કિમી સુધી પહોંચવાની સંભાવના સાથે કોઈ અજાણયો પદાર્થ (અવકાશ કચરો) નો ખતરો જોયો હતો. અમે ફક્ત અંતરના અંદાજ સાથે સંમત છીએ. અમે ભયની પુષ્ટિ આપતા નથી, તેમ છતાં આપણે દરેક વસ્તુ પર નજર રાખીએ છીએ. નાસાને અપેક્ષા છે કે ગુરુવારે આ અંતરિક્ષનો ભંગાર આઈએસએસની ખૂબ નજીક પહોંચી જશે.
ડેબ્રીસ આ વર્ષના શરૂઆતમાં જ આઇએસએસ સાથે અથડાયો
આ વર્ષ કાટમાળ આઇએસએસ પરની 17 મીટર લાંબી કેનેડિયન રોબોટિક સિસ્ટમ સાથે અથડાયો હતો. આ ટક્કરને કારણે રોબોટિક સિસ્ટમમાં છિદ્ર પણ સર્જાયું હતું. જો કે, આ ઘટનાએ ડિવાઇસની કામગીરીને અસર કરી નથી. યુએસ સ્પેસ એજન્સી નાસાના જણાવ્યા અનુસાર 27,000 ભંગારના ટુકડાઓ પર અવકાશમાં નજર રાખવામાં આવી રહી છે. આટલું મોનિટરિંગ કર્યા પછી પણ, એવા ઘણાં ટુકડાઓ હજી પણ અવકાશમાં તરતા હોય છે, તેમના નાના કદને કારણે, તેનું નિરીક્ષણ કરી શકાતું નથી, પરંતુ તેઓ માનવ ફ્લાઇટ્સ અને રોબોટિક મિશનને ભય આપી શકે છે.
અંતરિક્ષ કાટમાળ શું હોય છે
ખરેખર, કાટમાળ અને અવકાશયાન બંને ખૂબ જ ઝડપે મુસાફરી કરી રહ્યા છે અને આવી સ્થિતિમાં જો નાના ટુકડા સાથે પણ ટક્કર થાય છે, તો તેના પરિણામો ભયંકર હોઈ શકે છે. ત્યાં જગ્યાના કાટમાળ બે પ્રકારના હોય છે. પ્રથમ માનવસર્જિત અને બીજું કુદરતી. માનવસર્જિત અવકાશી ભંગાર એવા ટુકડાઓનો સંદર્ભ આપે છે જે પૃથ્વીની આસપાસ ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે અવકાશયાન અથવા માણસો દ્વારા મોકલેલા ઉપગ્રહો નિષ્ક્રિય થયા પછી ફરતા રહે છે. તે જ સમયે, કુદરતી કાટમાળને એસ્ટરોઇડ, ધૂમકેતુ અને ઉલ્કા કહેવામાં આવે છે.
આઈએસએસ એટલે શું?
આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક એક એવું કેન્દ્ર છે જે પૃથ્વીની બહાર સંશોધન કરવા અને અવકાશનું નિરીક્ષણ કરવા માટે સ્થાપિત છે. તેને 20 નવેમ્બર 1998 ના રોજ પૃથ્વીની નજીકની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યો હતો. વિશ્વની ઘણી અવકાશ એજન્સીઓએ આ સ્પેસ સ્ટેશનની સ્થાપનામાં સાથે મળીને કામ કર્યું છે. યુએસ સ્પેસ એજન્સી નાસા, રશિયાની રશિયન ફેડરલ સ્પેસ એજન્સી (આરકેએ), જાપાન એરોસ્પેસ એક્સપ્લોરેશન એજન્સી (જેએક્સએ), કેનેડાની કેનેડિયન સ્પેસ એજન્સી (સીએસએ) અને યુનાઈટેડ યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ઇએસએ) આઇએસએસ બનાવવા માટે સંકળાયેલા છે. આ સિવાય ઘણા દેશોની અંતરિક્ષ એજન્સીઓ સમયાંતરે આઈએસએસ સાથે મળીને કામ કરતી રહે છે.
